Wielu wspólników spółek komandytowych dotkniętych ostatnimi zmianami dotyczącymi zasad opodatkowania ich działalności rozważa skorzystanie z tzw. estońskiego CIT-u. Decyzja nie należy do łatwych, ponieważ wprowadzone do polskiego systemu podatkowego rozwiązanie jest skomplikowane. Należy je poprzedzić szczegółową analizą, zarówno co kryteriów skorzystania, jak i skutków na poszczególnych etapach wdrożenia tego rozwiązania.
Na pierwszy rzut oka rozwiązanie to wydaje się atrakcyjne. Podatnik podatku dochodowego od osób prawnych, który zdecyduje się na skorzystanie z ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych nie płaci bowiem podatku dochodowego od uzyskanego dochodu. Tylko wypłacone zyski podlegają opodatkowaniu według stawek: 15% w przypadku małych podatników i 25% w przypadku pozostałych podatników.
Zawiła lista kryteriów
Lista wymogów formalnych uprawniających do skorzystania z tego rozwiązania jest jednak długa, skomplikowana i obejmuje nie tylko warunki, jakie spółka musi spełniać w pierwszym dniu, w którym zaczyna korzystać z ryczałtu, ale równie wymogi, których spełnienie następuje dopiero w trakcie okresu, w jakim spółka będzie z ryczałtu korzystała. Dlatego konieczna jest szczegółowa analiza, nie tylko sytuacji faktycznej spółki, ale również jej planów na następne lata. Dopiero po jej przeprowadzaniu możliwe będzie ustalenie, czy spółka będzie w stanie skorzystać z tej formy opodatkowania.
Po pierwsze uprawnionymi do skorzystania z niego są wyłącznie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjne. Zatem spółka komandytowa nie może z tego rozwiązania skorzystać – w jej przypadku konieczne byłoby przekształcenie w jedną ze spółek kapitałowych. Co więcej, wspólnikami takiej spółki kapitałowej mogą być wyłącznie osoby fizyczne. Jeśli więc spółka komandytowa ma w swoim gronie innych niż osoby fizyczne wspólników – np. spółkę kapitałową w roli komplementariusza, oprócz przekształcenia konieczna byłaby zmiana w gronie wspólników.
To tylko początek. Spółka kapitałowa, która chciałaby z ryczałtu skorzystać:
- musi uzyskiwać nie więcej niż 100 mln zł brutto (tj. z VAT) rocznie (średnio w każdym roku w okresach 4-letnich);
- nie może posiadać udziałów (akcji) w innych podmiotach, ani ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną (czyli nie może być wspólnikiem w spółce komandytowej czy jawnej);
- musi uzyskiwać mniej niż 50% przychodów pasywnych – np. z wierzytelności, odsetek od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części odsetkowej raty leasingowej, z praw autorskich, itp.;
- musi zatrudniać na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, niebędące udziałowcami ani akcjonariuszami tej spółki, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym lub ponosi miesięcznych wydatków w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw na wynagrodzenia co najmniej 3 osób na podstawie innych umów niż umowa o pracę, o ile jest płatnikiem zaliczek na poczet PIT i składek na ZUS;
- poniesie w okresie kolejnych 2 lub 4 latach wydatki inwestycyjne na fabrycznie nowe środki trwałe w wysokości nie niższej niż 15% (w ciągu 2 lat), jednak nie mniej niż 20.000 zł lub 33% (w ciągu 4 lat) i nie mniej niż 50.000 zł wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3–8, z wyłączeniem samochodów osobowych, samolotów, jachtów, itp.;
- nie sporządza sprawozdań finansowych według międzynarodowych standardów rachunkowości;
- zawiadomi kierownika właściwego urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego;
- nie może być przedsiębiorstwem finansowym, instytucją pożyczkową, podatnikiem osiągających dochody zwolnione w związku z działalnością w specjalnej strefie ekonomicznej, nie może być też postawiona w stan upadłości lub likwidacji.
Ponadto w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność a także przez 24 miesiące od utworzenia z ryczałtu nie może skorzystać szereg spółek, które przechodziły w przeszłości różnego rodzaju przekształcenia (np. połączenia, podziały) czy spółki, które otrzymały tytułem wkładów składniki majątkowe, które wnoszący otrzymali w wyniku likwidacji innych podmiotów czy spółki, do których wniesiono w drodze aportu przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część o wartości przekraczającej równowartość 10.000 euro. Warunek ten jednak nie dotyczy wszystkich takich podmiotów – na podstawie przepisów przejściowych możliwe są bowiem pewne wyjątki.
Pierwszym więc krokiem jest ustalenie czy spółka w ogóle ma szanse skorzystać z tego sposobu opodatkowania. Ale to nie koniec. Samo spełnienie warunków formalnych, to dopiero pierwsza część koniecznej analizy. Wejście w ten system rozliczeń podatkowych może się bowiem wiązać z pewnymi zaskakującymi efektami, ale o tym w kolejnym artykule.
Hubert Cichoń, radca prawny, partner w ENODO Advisors
