Inwestycje sposobem na ożywienie gospodarcze Europy

Mateusz Szczurek
Mateusz Szczurek

Wyzwania stojące przed gospodarką Unii Europejskiej i perspektywy jej wzrostu to główne tematy tegorocznej konferencji Bruegel Annual Meeting, organizowanej przez Instytut Bruegela w dniach 4-5 września br. w Brukseli. Głównym mówcą spotkania był minister finansów Mateusz Szczurek, który zaproponował powołanie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji.

Minister Szczurek podkreślił, że w obliczu zagrożenia długotrwałą stagnacją gospodarczą i utrzymujących się problemów na rynku pracy, w tym szczególnie wysokiego bezrobocia wśród ludzi młodych, Europa potrzebuje zdecydowanych działań ukierunkowanych na trwałe pobudzenie wzrostu gospodarczego. Tutaj minister wskazał przede wszystkim na konieczność większej mobilizacji i lepszego zagospodarowania oszczędności prywatnych. – Europa potrzebuje inwestycji, a mimo niemal zerowych stóp procentowych skłonność sektora prywatnego do inwestowania pozostaje niewielka – dodał Mateusz Szczurek.

Do osiągnięcia tego celu niezbędne są zdecydowane działania na poziomie europejskim, zarówno w obszarze niezbędnych reform strukturalnych, jak i polityki monetarnej oraz finansów publicznych. Wskazując na ograniczenia każdego z tych narzędzi, a tym samym na ich relatywnie niewielką skuteczność w pobudzaniu wzrostu gospodarczego w krótkim okresie, minister zauważył, że Europa powinna „skorzystać ze sprzyjających warunków na rynku finansowym w celu realizacji strategicznych inwestycji publicznych w całej Unii Europejskiej, w zgodzie z zasadami leżącymi u podstaw Paktu Stabilności i Wzrostu”. Inwestycje publiczne na poziomie europejskim mogłyby być realizowane poprzez nowoutworzony Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji, który dysponowałby środkami o wartości 5,5% PKB UE-28 (ok. 700 mld euro). Miałby on wspomóc wzrost gospodarczy w krótkim okresie i zwiększyć go w długim okresie, a także przeciwdziałać zagrożeniu zjawiskami deflacyjnymi.

Fundusz miałby za zadanie mobilizować kapitał prywatny w obszarach wysokiego ryzyka. Finansowane przez niego inwestycje ukierunkowane byłyby na duże projekty o charakterze paneuropejskim w sektorach: energetycznym, transportowym, technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz obronnym. Z założenia fundusz spełniałby funkcję mechanizmu synchronizacji cyklu koniunkturalnego oraz zmniejszania dysproporcji pomiędzy poszczególnymi gospodarkami państw unijnych i nie stanowiłby kolejnego narzędzia redystrybucji dochodu. Instytucjonalnie fundusz mógłby działać w ramach grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, a sposób jego finansowania byłby analogiczny do sposobu finansowania Europejskiego Mechanizmu Stabilności.

Instytut Bruegela jest jednym z najbardziej wpływowych europejskich think-tanków działających w obszarze europejskiej i międzynarodowej polityki gospodarczej. Jego misją jest poprawa jakości polityki gospodarczej w oparciu o prowadzone badania, analizy i debaty. Członkami Instytutu są rządy państw członkowskich UE, korporacje międzynarodowe oraz inne instytucje, w tym np. banki centralne. Polska jest udziałowcem i założycielem Instytutu od 2005 r. Doroczna konferencja jest najważniejszym wydarzeniem w działalności Instytutu, gromadzi przedstawicieli najważniejszych europejskich środowisk opiniotwórczych, przedstawicieli instytucji UE, administracji państw członkowskich, świata biznesu, nauki i mediów.