Od 27 maja 2014 obowiązuje znowelizowana Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, od dawna zapowiadana jako przełom w aktywnej walce z bezrobociem. Z punktu widzenia osób poszukujących pracy, nowością jest wprowadzenie zindywidualizowanego podejścia urzędów pracy oraz rozliczanie wszystkich instytucji rynku pracy z osiąganych efektów, a nie tylko starannego działania.
Obecnie każda osoba rejestrująca się w Powiatowym Urzędzie Pracy (PUP) będzie sprofilowana pod kątem własnego potencjału oraz niezbędnego zakresu wsparcia przy znalezieniu pracy (profile dla osób już zarejestrowanych zostaną sporządzone do końca 2014 r.). Ustawa określa trzy strategie pomocy:
| Formy aktywizacji | Grupa docelowa |
| Profil IPośrednictwo pracy, a także, w uzasadnionych przypadkach, poradnictwo zawodowe lub inne formy pomocy. | Osoby silnie zmotywowane i dobrze radzące sobie na rynku pracy. |
| Profil IIUsługi i instrumenty rynku pracy, działania aktywizacyjne zlecone przez urząd pracy oraz inne formy pomocy z wyłączeniem Programu Aktywizacja i Integracja. | Osoby potrzebujące większego zakresu wsparcia, ukierunkowanego zgodnie z indywidualnymi potrzebami. |
| Profil III Program Aktywizacja i Integracja, działania aktywizacyjne zlecone przez urząd pracy, programy specjalne, skierowanie do zatrudnienia wspieranego u pracodawcy lub podjęcia pracy w spółdzielni socjalnej zakładanej przez osoby prawne oraz, w uzasadnionych przypadkach, poradnictwo zawodowe. | Osoby długotrwale bezrobotne, gorzej wykształcone, słabo zmotywowane, oddalone od rynku pracy, wymagające zastosowania zaawansowanych metod wsparcia i aktywizacji (np. osoby w wieku „50+”, niepełnosprawni, samotni rodzice itp.), także we współpracy z instytucjami pomocy społecznej. |
Osoba, która nie wyrazi zgody na określenie jej profilu pomocy lub odmówi bez uzasadnionej przyczyny udziału w zaleconych przez PUP działaniach aktywizacyjnych, może stracić status bezrobotnego.
– Urzędy pracy liczą, że narzędzie to umożliwi im w pierwszej kolejności zidentyfikowanie osób, które nie są zainteresowane znalezieniem pracy (bo na przykład pracują na czarno lub mają inne źródło utrzymania), lecz wyłącznie nabyciem prawa do ubezpieczenia zdrowotnego – tłumaczy Dorota Strzelec, psycholog – doradca zawodowy, dyrektor agencji zatrudnienia StaffPoland Sp. z o.o., konsultant TGC Corporate Lawyers. Największy zakres wsparcia przewidziano dla osób z Profilu III, które stanowią aż połowę ogółu zarejestrowanych w urzędach pracy. Ich aktywizacja pochłonie dużą część budżetu znowelizowanej ustawy. Co więcej, by zmotywować samych pracowników urzędów pracy, przewidziano dla nich premie za osiągnięcie ustalonych wskaźników aktywizacji bezrobotnych.
Urząd czy agencja zatrudnienia?
– Aktywizacja bezrobotnych może być również zlecona agencjom zatrudnienia – do nich kierowani będą długotrwale bezrobotni, dla których ustalono profil pomocy II lub III – mówi Dorota Strzelec ze StaffPoland Sp. z o.o. – Wybrana agencja będzie zawierała z marszałkiem województwa oraz z PUP „umowę o świadczenie działań aktywizacyjnych” na rzecz grupy co najmniej 200 bezrobotnych na ustalony okres czasu – dodaje ekspert.
Wynagrodzenie dla agencji zatrudnienia za aktywizację jednego bezrobotnego nie może przekroczyć trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu zawarcia umowy o świadczenie działań aktywizacyjnych (czyli obecnie ponad 11 tys. zł). Będzie ono wypłacane agencji maksymalnie w 4 transzach stosownie do osiąganych efektów:
- 20% wynagrodzenia (ok. 2.500 zł za bezrobotnego) za dokonanie diagnozy sytuacji zawodowej bezrobotnego i zaprojektowanie działań aktywizacyjnych mających na celu podjęcie przez niego odpowiedniej pracy lub działalności gospodarczej;
- 20% wynagrodzenia (ok. 2.500 zł za bezrobotnego) za doprowadzenie bezrobotnego do podjęcia odpowiedniej pracy lub działalności gospodarczej trwającej przez okres co najmniej 14 dni;
- 30% wynagrodzenia (ok. 3.000 zł za bezrobotnego) za utrzymanie przez bezrobotnego odpowiedniej pracy lub działalności gospodarczej podjętej w wyniku działań agencji przez okres minimum 90 dni;
- 30% wynagrodzenia (ok. 3.000 zł za bezrobotnego) za utrzymanie przez bezrobotnego odpowiedniej pracy lub działalności gospodarczej podjętej w wyniku działań agencji przez okres minimum 180 dni.
Agencja jest zobowiązana do udokumentowania działań aktywizacyjnych podejmowanych wobec bezrobotnych i podlega kontroli Wojewódzkiego Urzędu Pracy. – W przypadku nieosiągnięcia ustalonego w umowie wskaźnika skuteczności zatrudnieniowej, agencja musi zwrócić WUP nienależną część wynagrodzenia danej transzy w ciągu 14 dni od daty doręczenia jej wezwania do ich zwrotu – zaznacza ekspert StaffPoland Sp. z o.o.
