Na początku marca br. Komitet Standardów Rachunkowości podjął decyzję o nowelizacji Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”. Jego aktualizacja dotyczy sposobu dokonywania i ujmowania w sprawozdaniach finansowych wyceny zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych. Pomimo, że w komunikacie wystosowanym przez Komitet wskazano, iż nowelizacja standardu ma na celu dostosowanie treści standardu do zmienionych zapisów MSR nr 19, to w rzeczywistości zaproponowane zmiany do KSR 6 są inne niż te zawarte w MSR 19. Skutkuje to tym, że zwiększy się różnica w sprawozdawczości finansowej sporządzanej zgodnie z polskimi standardami i MSSF. Według ekspertów Deloitte, w konsekwencji może to mieć istotne znaczenie m.in. dla tych przedsiębiorstw, które w przyszłości zechcą stosować MSSF.
W Polsce skonsolidowane sprawozdania finansowe zgodnie z MSSF mają obowiązek sporządzać spółki notowane na giełdzie jak i wszystkie banki. Pozostałe firmy, które podlegają Ustawie o Rachunkowości, mogą posiłkować się KSR. Komitet Standardów Rachunkowości, który działa przy Ministerstwie Finansów RP, kilka tygodni temu podjął uchwałę, która miała dostosować treść KSR nr 6 do zmienionych zapisów MSR nr 19 „Świadczenia pracownicze”. „Obowiązująca od 1 stycznia 2013 r. nowelizacja MSR 19 przewiduje, iż skutki zmian aktuarialnych wyceny określonych świadczeń pracowniczych na koniec roku rozlicza się natychmiastowo w korespondencji z pozostałymi całkowitymi dochodami w pełnej kwocie. Nowelizacja MSR 19 wyeliminowała zatem możliwość ujmowania tych zmian w wyniku finansowym lub odraczanie skutków tych zmian w czasie zgodnie z tzw. metodą korytarzową” – wyjaśnia Piotr Sokołowski, Partner w dziale Audytu, Deloitte.
Ustawa o rachunkowości reguluje zagadnienie rezerw w sposób ogólny, nie dostarczając żadnych szczególnych wskazówek w odniesieniu do rezerw na świadczenia pracownicze. Przed nowelizacją, KSR nr 6 odnosił się do świadczeń emerytalnych i podobnych jedynie w zakresie ich wyceny, nie dostarczając szczególnych wskazówek co do rozliczania zysków i strat aktuarialnych. Obecnie, po marcowej uchwale Komitetu Standardów Rachunkowości, KSR nr 6 w dalszym ciągu zaleca, aby przy wycenie świadczeń emerytalnych i podobnych stosowane były postanowienia MSR 19, z tym, że zgodnie ze zmienionym KRS nr 6 zyski i straty wynikające z aktuarialnego przeszacowania są ujmowane bezpośrednio w rachunku zysków i strat w pozycji pozostałych przychodów lub pozostałych kosztów operacyjnych.
„Sposób ujęcia wyceny wg KSR nr 6 jest w praktyce aktuarialnej zdecydowanie prostszy, jednak konieczność ujęcia skutków w rachunku zysków i strat może w niektórych spółkach wpływać na fluktuację wyniku finansowego, spowodowaną np. zmianami stóp procentowych czy założeń aktuarialnych. A to z kolei może skutkować znaczącymi wahaniami sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Tymczasem MSR 19 eliminuje takie skutki” – wyjaśnia Paweł Tendera, Menedżer w dziale Audytu, Deloitte.
Co ta zmiana w praktyce oznacza dla firm? Znowelizowany KSR nr 6 będzie musiał być zastosowany po raz pierwszy w sprawozdaniach finansowych za 2014 rok (w przypadku spółek, które przyjmują rok obrotowy równy kalendarzowemu). Ustawa o rachunkowości dopuszcza posiłkowanie się MSSF w obszarach nieregulowanych przez polskie przepisy, dlatego część przedsiębiorstw w zakresie rozliczania i ujmowania zysków i strat aktuarialnych opierała się dotąd na zapisach MSR 19. Teraz nie będzie to już możliwe, ponieważ posiłkowanie się MSSF jest dopuszczalne jedynie w sytuacji gdy ten aspekt nie jest uregulowany ani przez Ustawę o rachunkowości ani w krajowych standardach. Tymczasem w ocenie ekspertów Deloitte znowelizowany standard zwiększa niezgodność statutową sprawozdawczości finansowej w Polsce z aktualnymi MSSF, gdyż jest rozbieżny z zasadą ustaloną przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, określającą iż zmiany założeń aktuarialnych i ich korekty dokonywane po fakcie nie powinny być ujmowane bezpośrednio w wyniku finansowym.
Dodatkowo, MSR 19 sprzed nowelizacji dopuszczał ujmowanie zysków i strat aktuarialnych w całości w innych całkowitych dochodach, a KSR 6 nie odnosi się do tej kwestii. W praktyce oznacza to, że niektóre spółki mogły od dłuższego czasu ujmować te zmiany analogicznie jak w MSR 19 np. w „kapitale z aktualizacji wyceny” czy w „zyskach (stratach) lat ubiegłych”. Teraz spółki te będą musiałby przekwalifikować te pozycje w rachunku zysków i strat jako pozostałe przychody lub koszty operacyjne. „Wszystkie te rozbieżności powodują, że przedsiębiorstwa, które w przyszłości zdecydują się na przejście z polskich standardów na MSSF będą musiały przekształcić te dane w swoich sprawozdaniach finansowych za rok bieżący i danych porównawczych” – podsumowuje Marcin Samolik, Starszy Menedżer w dziale Audytu, Deloitte.
