Z badania opinii, przeprowadzonego na zlecenie Związku Przedsiębiorstw Finansowych (dawniej KPF), wynika, że wiedza Polaków na temat windykacji jest znikoma. Aż 74 proc. ankietowanych przyznaje, że nie wie, jak powinien wyglądać profesjonalny proces windykacyjny oraz jakie przepisy prawne chronią konsumentów w tym zakresie.[1] Rodacy nie wiedzą również, gdzie mogą zgłosić się po pomoc w przypadku wątpliwości co do profesjonalizmu stosowanych praktyk windykacyjnych.
Związek Przedsiębiorstw Finansowych przeprowadził badanie opinii w ramach kampanii edukacyjnej „Windykacja? Jasna Sprawa!”. Jego celem było zweryfikowanie wiedzy Polaków na temat procesu windykacji oraz poznanie ich doświadczeń w kontakcie z firmami zarządzającymi wierzytelnościami. Okazało się, że 74 proc. respondentów nie wie, jak powinien wyglądać profesjonalny proces windykacyjny oraz jakie prawa chronią ich w tym zakresie.
– Warto wiedzieć jakie są podstawowe etapy windykacji, co powinniśmy zrobić, gdy dostaniemy wezwanie do zapłaty, w jaki sposób na nie odpowiedzieć, jak negocjować warunki spłaty zadłużenia, jak powinna wyglądać komunikacja z windykatorem lub kiedy firma windykacyjna może skierować sprawę do sądu. To podstawowe informacje, które każdy konsument powinien zgłębić. Nie tylko ten, który w danym momencie boryka się z zadłużeniem – mówi Andrzej Roter, Prezes Zarządu ZPF.
– Problem w tym, że wciąż jest zbyt mało edukacyjnych treści dotyczących windykacji, mówiących zarówno o samym procesie, jak i o przepisach prawnych. Realizując kampanię „Windykacja? Jasna Sprawa!” staramy się wypełnić tę lukę. Mówimy nie tylko o windykacji, ale również o tym, jak zarządzać domowym budżetem, jak pożyczać w sposób odpowiedzialny, jak wywiązywać się ze swoich zobowiązań – dodaje.
Wierzyciel tak jak dłużnik ma swoje prawa
Zgodnie z obowiązującym prawem wierzyciel może podejmować działania, które – prowadzone z poszanowaniem praw dłużnika – zmierzają do odzyskania swoich należności. Okazuje się jednak, że w rozumieniu dużej grupy konsumentów, wiele działań, w pełni zgodnych z prawem, traktowanych jest jako nieprofesjonalne, czy nieetyczne. Dobrym przykładem może być wizyta konsultanta w domu osoby zadłużonej, czyli tzw. windykacja terenowa. W badaniu ZPF 25,4 proc. ankietowanych uznało, że jest ona przykładem działania niewłaściwego. Tymczasem, taki rodzaj windykacji jest zgodny z prawem.
– Wierzyciele lub – w ich imieniu – firmy windykacyjne decydują się najczęściej na takie czynności windykacyjne tylko dlatego, że dłużnik świadomie unika kontaktu, traktując to jako swoisty sposób na zwolnienie z długu, czy co do zasady, gdy nie mogą skontaktować się one z konsumentem w żaden inny sposób. Okazuje się, że samym osobom zadłużonym lepiej jest porozmawiać o swojej sprawie osobiście. Przekonują się bowiem w praktyce, że spłata długu jest możliwa i nie rujnuje budżetu domowego, a nawet wprost przeciwnie. Staje się to pozytywnym sposobem na przywrócenie spokoju w finansach domowych – przypomina Andrzej Roter.
Kolejnym przykładem jest to, w jaki sposób konsumenci postrzegają pisemne wezwania do zapłaty. Aż 15 proc. ankietowanych, którzy wzięli udział w badaniu, przyznało, że wysyłanie wezwań do zapłaty jest działaniem nieprofesjonalnym, tymczasem to naturalne działanie wierzycieli, lub w ich imieniu, wykonywane celem odzyskania swoich pieniędzy.
Konsumenci mają do kogo się odwołać
Aż 76 proc. uczestników badania przyznaje, że nie wie, gdzie może zgłosić wniosek o zbadanie konkretnych praktyk windykacyjnych. A przecież w Polsce funkcjonuje wiele podmiotów, do których można zwrócić się o pomoc w przypadku wątpliwości co do praktyk stosowanych przez wierzycieli, odzyskujących swoje należności. Na straży rzetelności wszystkich firm z branży finansowej stoi Biuro Rzecznika Finansowego, które przyjmuje skargi i pomaga konsumentom. Można odwołać się także do Federacji Konsumentów czy Rzeczników Konsumentów, a jeżeli czujemy się nękani, możemy ten fakt zgłosić na policję. Wnioski o zbadanie zgodności praktyk biznesowych z etycznymi standardami dotyczące Członków Związku Przedsiębiorstw Finansowych można zgłaszać do Komisji Etyki, która działa w ramach tej organizacji.
– Warto zauważyć i podkreślić, że czynności windykacyjne podejmowane przez profesjonalne firmy windykacyjne są zgodne z prawem, a nawet więcej, bo zgodne z Zasadami Dobrych Praktyk Windykacyjnych, obowiązującymi w ZPF. W przypadku wątpliwości, czy tak jest rzeczywiście, konsumenci mają cały szereg możliwości, stwarzanych przez choćby profesjonalne grono Rzeczników Konsumentów, do tego, by sprawnie, merytorycznie zweryfikować sytuację, w jakiej się znaleźli i uzyskać konkretną pomoc – stwierdza Andrzej Roter, Prezes Zarządu ZPF.
[1] Badanie opinii zrealizowane na zlecenie ZPF, przez agencję badawczą SW Research w czerwcu 2019 roku. Próba = 1000.
