PAN: 33 mln zł na projekty badawcze ukraińskich naukowców

Polska Akademia Nauk i Narodowa Akademia Nauk USA (National Academy of Sciences) wspólnie wybrały 18 ukraińskich zespołów badawczych z różnych dyscyplin naukowych, które otrzymają wsparcie finansowe w wysokości do ok. 200 tys. USD rocznie przez okres do trzech lat. Celem finansowania – łącznie blisko 8,5 mln USD (33 mln PLN) – jest zapewnienie wybitnym ukraińskim naukowcom stabilnych warunków do prowadzenia badań, które w przyszłości pomogą w odbudowie nauki w Ukrainie. Wsparcie finansowe dla grantów zapewniają również Towarzystwo Królewskie (Royal Society) w Wielkiej Brytanii, wydawnictwo Elsevier, National Cheng Kung University na Tajwanie, Niemiecka Narodowa Akademia Nauk Leopoldina oraz Królewska Szwedzka Akademia Literatury, Historii i Starożytności.

Osiemnaście zwycięskich zespołów, wybranych spośród 174 zgłoszeń, prowadzi badania m.in. w następujących dyscyplinach naukowych: astronomia, nauki o środowisku, matematyka, psychologia, nauki o materiałach i inżynieria, rolnictwo, nauki biomedyczne, fizyka i chemia. Osiem z 18 wybranych zespołów badawczych kierowanych jest przez kobiety.

Niezależność, stabilizacja, podwójna afiliacja

Grupy badawcze będą prowadziły prace w instytutach Polskiej Akademii Nauk. Co ważne, ich członkowie będą posiadali podwójną afiliację. Oznacza to, że ich dokonania będą przypisywane do dorobku instytutu PAN, który gości kierowniczkę lub kierownik grupy, jak i do dorobku wybranej jednostki naukowej w Ukrainie. Naukowcy mogą prowadzić badania na terytorium Ukrainy, ale kierownik projektu (Principal Investigator) musi pracować w Polsce.

Prezes PAN, prof. Marek Konarzewski podkreśla, że „program oferuje narzędzia i środki pozwalające wybitnym ukraińskim grupom badawczym realizować projekty naukowe. Projektując ten program wzięliśmy pod uwagę m.in. podwójną afiliacje wszystkich członków zespołu i możliwość prowadzenia badań w Ukrainie. Jestem przekonany, że praca tych wyróżniających się naukowców i naukowczyń przyczyni się do rozwoju i odbudowy nauki w Ukrainie”.

Wojna na Ukrainie trwa, niszcząc naukę i pochłaniając zasoby z programów badawczych, więc wspieranie ukraińskich naukowców i utrzymywanie ich łączności z globalną społecznością naukową jest ważniejsze niż kiedykolwiek” – powiedziała prezes Narodowej Akademii Nauk USA Marcia McNutt. „Cieszymy się, że możemy przyczynić się do wspierania tych wybitnych naukowców, aby nadal mogli wnosić ważny wkład w naukę i przyszłość Ukrainy

To już drugi program wsparcia naukowców z Ukrainy realizowany przez PAN.  Wcześniejszy, uruchomiony tuż po wybuchu wojny w Ukrainie, koncentrował się na zapewnieniu indywidualnego wsparcia badaczom i badaczkom. Polska Akademia Nauk we współpracy z Amerykańską Akademią Nauk oraz innymi podmiotami z zagranicy zapewniła pomoc 220 ukraińskim naukowcom. Obecnie realizowany długofalowy program wsparcia jest kontynuacją misji i kolejnym działaniem podejmowanym przez Akademię na rzecz odbudowy nauki w Ukrainie.

Ogłoszenie laureatów

Ogłoszenie zwycięzców konkursu w długofalowym programie wsparcia naukowców z Ukrainy odbyło się 29 czerwca br. podczas konferencji organizowanej przez PAN wspólnie z Narodową Akademią Nauk USA. W Pałacu Staszica  spotkali się przedstawiciele polskiej, ukraińskiej i amerykańskiej akademii nauk aby wspólnie pogratulować laureatom i porozmawiać nad działaniami zmierzającymi do odbudowy nauki w Ukrainie. Na wydarzeniu obecni byli prof. Marcia McNutt, prezeska Narodowej Akademii Nauk USA, prof. Anatoly Zagorodny, prezes Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, prof. Marek Konarzewski, prezes PAN. Gościem specjalnym wydarzenia był dr Marek Brzezinski, ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce.

PAN 33 mln zł na projekty badawcze ukraińskich naukowcówLista projektów badawczych wybranych do długoterminowego finansowania przez Polską Akademie Nauk i Narodową Akademię Nauk USA

Nr Kierownik projektu Instytut goszczący PAN Tytuł projektu
1 Bertsyk Peter Nicolaus Copernicus Astronomical Centre Formation and evolution of the Nuclear Star Cluster in the Milky Way and other spiral galaxies on the cosmological time scale
2 Bondar Kseniia Institute of Geophysics Quantifying magnetic properties of soils to evaluate sustainable hazards from heavy metal pollution due to military activities in Ukraine
3 Borodina Olena Institute of Rural and Agricultural Development Substantiation and measures for implementation of a human rights-based integrated approach to rural development, food security and land policy in post-war rebuilding of Ukraine
4 Cherkas Volodymyr Institute of Bioorganic Chemistry Nanoscale Hippocalcin Signaling in Long-Term Depression in Norm and Primary Dystonia
5 Dovbeshko Galyna Institute of Low Temperature and Structure Research War-derived air pollution nanohybrids composed of carbon containing smoke nanoparticles and metal compounds: FIR/Raman spectroscopic, fluorescent and membrane-active properties, their potential neurotoxicity and its prevention
6 Dudko Artem Institute of Mathematics Ergodic group actions, characters on groups and unitary representations
7 Dudnyk Oleksii Space Research Centre The study of solar flares and their manifestation during 25th cycle of solar activity by using the Solar Orbiter and ground radio scientific database
8 Goncharuk Olena Institute of Agrophysics Biocompatible hybrid hydrogels with functional inorganic fillers for strengthening of plant vegetation
9 Kochelap Viacheslav Institute of High Pressure Physics Device focused research of amplification, generation and control of terahertz radiation
10 Kudrynskyi Zakhar Institute of Physics Probing charge-, phonon- and spin-quanta in novel two-dimensional van der Waals semiconductors: from fundamentals to applications
11 Kyrychenko Anhelina Institute of Biochemistry and Biophysics Experimental evaluation of virus disease of cereals in Ukraine and liposomal bionanotechnology for crop stabilization
12 Naydonova Lyubov Institute of Psychology War mental health crisis coping: evidence-based media psychoeducation for family and community health promotion during economic recovery
13 Poliarus Olena Institute of Metallurgy and Material Sciences Development of new MMCs Coating based on NiAl, NiTi intermetallic matrix reinforced with high entropy nitrides (Cr, Zr, Nb, Al., Ti)N
14 Potopnyk Mykhailo Institute of Organic Chemistry Organoboron materials capable of harvesting triplet excitons for a new generation of optoelectronic devices
15 Sadovyi Bohdan Institute of High Pressure Physics Influence of high N2 gas pressure on crystallization mechanisms and physical properties of h-BN
16 Sashuk Volodymyr Institute of Physical Chemistry Ferroelectric nematic liquid crystal: a new paradigm for breakthrough electrooptical applications
17 Shayakhmetova Ganna Institute of Pharmacology Long-term effects of fluoxetine on reproductive function and behavioral phenotype in a rodent model of juvenile post-traumatic stress disorder
18 Zalizovskyy Andriy Space Research Centre Studying the geospace plasma irregularities for the needs of Space Weather operational services