Zmiana przepisów i świadomości pracodawców oraz potrzeby rynku pracy będą miały kluczowy wpływ na sytuacje kobiet na rynku pracy i wzrost ich udziału w rynku pracy. Udział kobiet i mężczyzn na kierowniczych stanowiskach w Polsce jest – według danych Eurostat – niemal równy (44%) jednak, gdy spojrzymy na kierownictwo wyższego szczebla, ten udział spada już do ok. 25 proc. Zdaniem ekspertów w miarę upływającego czasu oraz zmian pokoleniowych będziemy obserwować wzrost odsetka kobiet aktywnych zawodowo, nie tylko w branżach stereotypowo uważanych za „kobiece”.
Dużym wyzwaniem, zwłaszcza w budowaniu kariery, wciąż pozostaje postrzeganie kobiet przez pryzmat macierzyństwa, kwestionowanie kompetencji czy nieuświadomione uprzedzenia, którymi czasem kierują się osoby decyzyjne w organizacjach.
Być może to jest wyjaśnieniem tak niskiego udziału kobiet na najwyższych stanowiskach w giełdowych firmach (GPW) w Polsce, gdzie udział kobiet w zarządach wynosi 12,6 proc., a w radach nadzorczych – 17,3 proc. Nawet w sektorze finansowym, w którym kobiety stanowią 60 proc. zatrudnionych, w zarządach firm jest ich tylko 13 proc. (Polski Instytut Ekonomiczny2023).
Niezależnie od innych czynników nasze społeczeństwo się starzeje i kobiety będą musiały uzupełnić braki kadrowe na rynku pracy. Do tego firmy, które stawiają na różnorodność płciową, odnoszą realne korzyści. Potwierdza to badanie McKinsey „Diversity Matters” pokazujące, że organizacje należące do 25 proc. najbardziej różnorodnych pod względem płci, mają o 15 proc. większe szanse na osiągnięcie wyższych wyników finansowych niż mediana dla ich branży.
Przykładem mogą być awanse kobiet na typowo męskich stanowiskach. Głośnym echem w międzynarodowej prasie wybrzmiał awans kobiety – Elizabeth McCall na stanowisko Master Distiller w liczącym blisko 200 lat producencie whisky – Woodford Reserve, co czyni ją trzecią osobą w historii marki, która zdobyła ten tytuł. Elisabeth McCall swoja karierę zaczęła w firmie Brown-Forman w dziale badań i rozwoju w 2009 r., by w 2015 r. zostać głównym degustatorem w Woodford. W 2018 r. przeszła na stanowisko asystenta głównego destylatora by objąć prestiżową funkcję Master Distiller w 2023 roku. (https://www.bizjournals.com/louisville/news/2023/07/25/elizabeth-mccall-woodford-reserve-distilery.html )
Polska pod względem wyrównania szans kobiet i mężczyzn na współczesnym rynku pracy powoli poprawia pozycję wśród państw UE. Zmiany są widoczne w wielu branżach. Z wypowiedzi ekspertów wynika, że kobiety stanowią 46 proc. siły roboczej w Unii Europejskiej, a organizacjach łańcucha dostaw to już blisko 40 proc. W Polsce, udział kobiet pracujących w stereotypowo męskich branżach rośnie. – Rosnąca reprezentacja kobiet jest widoczna w handlu, usługach, opiece oraz sprzedaży na poziomie stanowisk specjalistycznych. – W ostatnim czasie coraz więcej kobiet awansuje w zespołach sprzedażowych, prezentując szeroki zakres kompetencji i osiągając bardzo mocne i wymierne wyniki na wyższych stanowiskach kierowniczych – podkreśla Dorota Pałysiewicz, dyrektor HR w firmie Brown-Forman Polska.
Ważnym bodźcem do zmiany sytuacji kobiet na rynku pracy wydaje się być przechodzenie od modelu tradycyjnego do partnerskiego, w którym mężczyźni na równi z kobietami zajmują się opieką nad dziećmi oraz angażują się w obowiązki domowe. Pomogą w tym zmiany legislacyjne, w tym wprowadzenie europejskiej dyrektywy dotyczącej równości i przejrzystości wynagrodzeń. Duże znaczenie ma też dyrektywa o udziale kobiet we władzach spółek giełdowych. Do końca czerwca 2026 r. ma on wzrosnąć do co najmniej 40 proc. w radach nadzorczych lub przynajmniej 33 proc. we władzach spółek, czyli łącznie w zarządach i radach nadzorczych.
Pozytywnym zjawiskiem jest coraz większa liczba fundacji i inicjatyw, które wspierają kobiety w aktywizacji zawodowej. – Nie tylko umożliwiają kobietom przekwalifikowanie się, ale także budują świadomość znaczenia kobiet na rynku pracy – podkreśla Karolina Szkaradnik, menedżer ds. relacji z klientem w międzynarodowej firmie rekrutacyjnej Grafton Recruitment.
