Aktywne a pasywne zarządzanie portfelem inwestycyjnym – różnice, zalety i które podejście opłaca się bardziej w długim okresie?

Inwestowanie jest obecnie jednym z niewielu sposobów na zmniejszenie negatywnych skutków ogólnego wzrostu cen spowodowanego kryzysem ogólnospołecznym i wysoką stopą inflacji. W Internecie aż roi się od reklam produktów inwestycyjnych, z których niedoświadczony inwestor może mieć mętlik w głowie. W tym artykule pokażemy, że w świecie inwestowania czasami mniej znaczy więcej, i przyjrzymy się różnicom między aktywnym a pasywnym zarządzaniem portfelem inwestycyjnym.

Metod i podejść do inwestowania jest bez liku, a inwestorzy mogą wybrać spośród ustalonych strategii, opracować własne podejście do inwestowania lub powierzyć swoje pieniądze profesjonalistom z funduszów inwestycyjnych. Niezależnie od tego, które podejście się wybierze, zawsze ma się dwie opcje. A mianowicie: aktywne lub pasywne zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Ten podstawowy podział dotyczy całej społeczności inwestorów, od drobnych inwestorów detalicznych po globalne fundusze hedgingowe. Jakie są zalety i wady obu tych stylów inwestowania? Czytaj dalej!

Aktywne zarządzanie portfelem

Aktywnie zarządzane portfele inwestycyjne to takie, których skład jest aktywnie zmieniany i dostosowywany do aktualnych warunków rynkowych przez inwestorów lub zarządzających funduszem w celu maksymalizacji stopy zwrotu lub obniżenia ryzyka inwestycyjnego. Interwencje te polegają na aktywnym dodawaniu lub usuwaniu z portfela aktywów finansowych lub na dokonywaniu zmian w proporcjach tych aktywów w portfelu.

Aktywnie zarządzane portfele inwestycyjne wymagają specjalistycznej wiedzy na temat mechanizmów rynkowych, ekonomii i statystyki, w związku z czym takie podejście jest bardziej czasochłonne.

Aktywne zarządzanie portfelem inwestycyjnym daje wiele korzyści, które czynią je bardzo atrakcyjnym dla inwestorów. Należą do nich przede wszystkim możliwość maksymalizacji zysków poprzez monitorowanie i reagowanie na krótkoterminowe wahania cen i sentymentu rynkowego oraz wykorzystywanie ich do generowania zysków lub obniżenia ryzyka inwestycyjnego. Należy jednak zauważyć, że stałe monitorowanie sytuacji rynkowej jest niezwykle czasochłonne i wymagające pod względem wiedzy i doświadczenia, których zdobycie może nie być priorytetem dla niektórych inwestorów.

Zalety

  • Elastyczność – możliwość inwestowania w obiecujące aktywa
  • Hedging – możliwość obniżenia ryzyka inwestycyjnego
  • Optymalizacja podatkowa – fundusze inwestycyjne przed zakończeniem roku fiskalnego sprzedają aktywa, które przyniosły im straty, zmniejszając w ten sposób podstawę opodatkowania

Wady

  • Wyższe koszty wynikające z aktywnego nabywania aktywów
  • Czasochłonność
  • Potrzeba wiedzy i doświadczenia

Pasywne zarządzanie portfelem

W porównaniu z aktywnym zarządzaniem portfelem, pasywne podejście jest znacznie prostsze, mniej czasochłonne i nie wymaga tak obszernej wiedzy. Pasywne zarządzanie inwestycjami zakłada długoterminowy wzrost nabytych aktywów. Pasywny styl inwestowania jest zwykle realizowany w ramach jednego segmentu rynku, gdzie dywersyfikacja polega na utworzeniu grupy aktywów. Typowymi instrumentami są na przykład nieruchomości (REIT) lub akcje z określonych sektorów, np. lotniczego, technologii, odnawialnych źródeł energii, akcje amerykańskie itp.

W dzisiejszych czasach synonimem pasywnego inwestowania są przede wszystkim tzw. fundusze ETF (fundusze giełdowe)Są one popularne głównie ze względu na niskie opłaty, jak również z natury rzeczy wysoki poziom dywersyfikacji.

Pasywne podejście do zarządzania portfelem jest z reguły mniej czasochłonne i mniej wymagające pod względem wiedzy – inwestor zakłada wzrost posiadanych przez siebie aktywów w długim okresie.

W przypadku inwestycji pasywnych horyzont czasowy inwestycji może wynosić nawet kilkadziesiąt lat. Warto również zaznaczyć, że inwestycje pasywne wymagają znacznie bardziej dokładnego przygotowania niż inwestycje aktywne. Obejmuje to analizę fundamentalną, ekonomiczną, społeczną i analizę sentymentu rynkowego. W związku z tym nawet pasywne podejście do zarządzania portfelem może okazać się nieco czasochłonne, a przynajmniej na samym początku.

Zalety

  • Znacznie niższe koszty związane z nabyciem aktywów i zarządzaniem portfelem
  • Niskie wymagania w zakresie wiedzy specjalistycznej
  • Maksymalizacja zysku w przypadku pozytywnych fundamentów w danym segmencie rynku

Wady

  • Niemożność hedgingu (zabezpieczenia) i szerszej dywersyfikacji
  • Zablokowanie kapitału na długi czas
  • Stawianie na długoterminowy wzrost

Aktywne a pasywne zarządzanie portfelem inwestycyjnym

Jak wynika z powyższego, aktywne podejście do zarządzania portfelem posiada tę zaletę, że zarządzający lub sami inwestorzy mogą na bieżąco reagować na zmiany sytuacji na rynku, zabezpieczać swoje pozycje lub usuwać z portfela „złe” aktywa. Niemniej jednak, mimo że pasywne podejście nie oferuje takiej możliwości, nie należy go ignorować.

Wręcz przeciwnie. Badania przeprowadzone przez agenturę IFA (Index Fund Advisors) wykazały, iż wiele pasywnie zarządzanych funduszy inwestycyjnych osiąga dużo lepsze wyniki od funduszy zarządzanych w sposób aktywny. Słabsze wyniki aktywnie zarządzanych portfeli mogą wynikać np. z psychologii inwestowania, złej oceny sygnałów rynkowych lub błędnego ocenienia korekcji na rynku, którą inwestor może uważać za zakończenie trendu, ale która okaże się jedynie naturalnym, lokalnym dołkiem w drodze na północ.

W przypadku aktywnego podejścia do zarządzania portfelem należy liczyć się z negatywnym wpływem psychologii inwestowania. W przeciwieństwie do tego, inwestor inwestujący w sposób pasywny nie podlega w takim stopniu wahaniom własnego nastroju. Z raportu agentury IFA wynika, że niektóre duże fundusze inwestycyjne  wykorzystują pasywnie zarządzane inwestycje jako produkty dla swoich klientów. Ten rodzaj inwestowania jest dosyć powszechny w wielu dziedzinach i można go uznać za dominujące podejście do inwestycji w skali międzynarodowej. Raport ten całkowicie obala opinie dotyczące przewagi funduszy zarządzanych aktywnie, pokazując, że pasywne zarządzanie portfelem to metoda preferowana przez wiele dużych firm inwestycyjnych, co z kolei można uznać za ważną informację dla inwestorów detalicznych.zarządzanie portfelem

Wykresy kołowe porównujące procentowy rozkład inwestycji aktywnych i pasywnych w funduszach. Źródło: IFA.com

W niniejszym artykule pokazaliśmy, że czasami mniej może faktycznie oznaczać więcej. Pasywne podejście do inwestowania pozwala zaoszczędzić sporo czasu, nie wymaga tak obszernej wiedzy jak aktywne zarządzanie portfelem, a w dodatku często może generować wyższe zyski. Co więcej, pasywne zarządzanie portfelem inwestycyjnym jest również metodą preferowaną przez duże firmy inwestycyjne, co powinno zostać uznane przez inwestora detalicznego przynajmniej za bodziec do zastanowienia się nad własną strategią inwestycyjną.