Od futbolu do startupów – Brazylia na drodze do odzyskania globalnej potęgi

Brazylia to nie tylko piłka nożna, kawa i samba. Od pewnego czasu staje się ona domem dla dynamicznie rozwijających się startupów technologicznych. Kraj dysponuje potencjałem, aby przy odpowiednim wsparciu, jak prognozują analitycy EMIS, jego gospodarka mogła odzyskać globalną pozycję.

W październiku 2022 roku brazylijskie wybory prezydenckie wygrał Luiz Inacio Lula da Silva. W przemówieniu po wygranej powiedział: „Podczas moich podróży międzynarodowych i spotkań z przywódcami wielu krajów najczęściej słyszę, że świat tęskni za Brazylią. […] Dziś mówimy światu, że Brazylia wróciła”. Wydaje się, że kraj jest na dobrej drodze.

Lasy deszczowe pod kontrolą

Plany prywatyzacji ośmiu brazylijskich państwowych przedsiębiorstw, w tym giganta naftowego Petrobrasa, zostały odrzucone, zawieszono nowe pozwolenia na broń i opracowano przepisy mające na celu zwalczanie dezinformacji w internecie – wymieniają analitycy EMIS (ISI Emerging Markets Group) w raporcie „From Tradition to Tech – The New Era of Industrialisation in Brazil”.

Analitycy wskazują, że rząd Brazylii pragnie ożywić Pakt Współpracy Amazońskiej, który jednoczy osiem krajów położonych wzdłuż Amazonii, czyli największego lasu deszczowego na świecie. Temat zajmuje ważne miejsce w programie Luiza Inacio Luli. Urzędujący prezydent zobowiązał się naprawić szkody środowiskowe spowodowane przez swojego poprzednika, Jaira Bolsonaro, pod którego rządami wylesianie osiągnęło najwyższy od 15 lat poziom (średnie roczne wylesianie wzrosło wtedy o 75 proc. w porównaniu do poprzedniej dekady).

Wsparcie innowacyjności

Brazylia zwiększa wysiłki w celu ożywienia sektora produkcyjnego, który od lat słabnie, ciągnąc za sobą w dół także konkurencyjność kraju na rynku światowym. W 1985 roku udział przemysłu wytwórczego w krajowym PKB (w cenach bieżących) wynosił prawie 36 proc., ale od tego czasu jego znaczenie spada. W 2021 roku osiągnął zaledwie 11,1 proc. „Brazil cost” (port. „Custo Brazil”), jak określany jest bardzo złożony brazylijski system podatkowy, a także rosnące ceny energii okazały się jednymi z głównych czynników deindustrializacji Brazylii. Osłabiły konkurencyjność lokalnie wytwarzanych towarów. Co ciekawe, w 2001 roku najczęściej eksportowanym przez Brazylię towarem były samoloty i inne maszyny powietrzne (4,8 proc. pod względem wartości), a w 2022 roku była to już znana dobrze światu soja (13,9 proc.).

Jak twierdzą analitycy EMIS, wydaje się jednak, że dzięki wsparciu fali innowacji, która trwa w Brazylii od kilku lat, spadek wartości tamtejszego przemysłu może się zatrzymać. Trzeba zauważyć, że są już tego pierwsze oznaki. W rankingu Global Innovation Index z 2022 roku Brazylia zajęła 54. miejsce na 132 kraje – i oznacza to poprawę wyniku o 3 pozycje w porównaniu zaledwie z rokiem poprzedzającym. W 2022 roku, zgodnie z danymi INPI, czyli Krajowego Instytutu Własności Przemysłowej, w Brazylii złożono łącznie 27 139 wniosków patentowych. Liczba patentów przyznanych w 2022 roku wzrosła o 77,1 proc. w porównaniu z 2019 rokiem – ostatnim przed pandemią COVID-19.

Proces reindustrializacji brazylijskiej gospodarki będzie wspierany przez proponowaną reformę podatkową, która ma wygenerować wzrost PKB o 12 proc. w ciągu najbliższych 15 lat, a do tego pobudzić eksport i inwestycje. Reforma przewiduje zniesienie podatku od wyrobów przemysłowych i zastąpienie go jednolitym podatkiem od towarów i usług.

Technologiczna stolica całego kontynentu

Jak podkreślają w raporcie analitycy EMIS, nie dość, że Brazylia jest największym producentem ropy naftowej w Ameryce Łacińskiej i największym producentem soi na świecie, jest także domem dla rozwijającego się sektora startupów technologicznych. Koncentruje się on przede wszystkim na rozwiązaniach z obszaru fintech, handlu elektronicznym i technologii spożywczej. Ekosystem startupowy w Brazylii cieszy się rosnącym zainteresowaniem inwestorów, dzięki czemu sektor ma ogromny potencjał, aby stać się kolejnym motorem napędowym gospodarki kraju (po wspomnianych: ropie naftowej i soi).

Po wyborach w 2022 roku perspektywy dla gospodarki Brazylii wydawały się mało obiecujące, jednak kilka miesięcy później sytuacja uległa znacznej poprawie. Wystarczy zwrócić uwagę na wskaźnik stopy inflacji, który w wielu tamtejszych stanach wyraźnie spada. Jak podsumowują analitycy EMIS, Brazylia dysponuje aktualnie odpowiednim potencjałem, aby przy wsparciu państwa gospodarka mogła odzyskać swoją globalną pozycję.

Źródło: EMIS Insights „From Tradition to Tech – The New Era of Industrialisation in Brazil”