Pomimo istotnych zmienności warunków gospodarczych w ostatnich miesiącach, rynek powierzchni przemysłowo-logistycznych jest w bardzo dobrej kondycji. Na koniec grudnia 2023 roku jego zasoby przekroczyły 31 mln mkw. W ubiegłym roku deweloperzy rozpoczęli budowę ponad 3,2 mln mkw. nowej powierzchni, z czego około 2,8 mln mkw. nadal pozostaje w trakcie realizacji – wynika z danych firmy doradczej Colliers.
Spis treści:
2023 przyniósł ożywienie i wzrost podaży
Pod względem podaży liderami rynku w 2023 roku były województwa mazowieckie (6,3 mln mkw.), śląskie (5,5 mln mkw.) i łódzkie (4,5 mln mkw.). Mazowieckie i śląskie dominują na rynku także pod względem nowej podaży – dostarczono tu odpowiednio 690 i 590 tys. mkw. Zaraz za nimi znajduje się woj. lubuskie z 437 tys. mkw. nowej powierzchni.
Wśród największych zrealizowanych w 2023 roku obiektów magazynowych wyróżnia się wybudowany przez Panattoni obiekt BTS dla Zalando w Bydgoszczy o powierzchni 146 tys. mkw., kolejne etapy CTPark Iłowa oferujące 131 tys. mkw. oraz pierwszy etap Panattoni Park Wrocław Logistics South Hub o powierzchni 125 tys. mkw.
– Wojna w Ukrainie spowodowała znaczące zmiany na rynku budowlanym w 2022 roku, co miało odzwierciedlenie w mniejszej dostępności generalnych wykonawców, wyższych kosztach materiałów, wydłużeniu czasu realizacji projektów oraz mniejszej liczbie nowych inwestycji rozpoczynanych przez deweloperów – tłumaczy Maciej Chmielewski, Senior Partner, Dział Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych w Colliers. – 2023 r. przyniósł znaczną poprawę sytuacji na rynku. Koszty budowy spadły, zwiększyła się dostępność generalnych wykonawców, a czas realizacji skrócił się do średnio dziewięciu miesięcy (po otrzymaniu wszystkich potrzebnych pozwoleń do rozpoczęcia budowy). Deweloperzy wrócili więc do większej aktywności, co wpłynęło na kwartalny wzrost wolumenu powierzchni w budowie w drugiej połowie ub. r. Realizacja części projektów, których budowa została rozpoczęta na początku 2022 r., lecz musiała zostać wstrzymana na skutek niepewnej sytuacji gospodarczej, została wznowiona pod koniec 2023 r. i niedługo również zasilą one zasoby rynku – dodaje ekspert.
W 2023 roku deweloperzy rozpoczęli budowę 3,2 mln mkw., z czego ok. 40% stanowiły obiekty spekulacyjne. Rekordy wolumenu powierzchni znajdującej się w trakcie realizacji w 2023 roku padły w województwach: dolnośląskim (832 tys. mkw.), mazowieckim (475 tys. mkw.) oraz łódzkim (402 tys. mkw.). Łącznie na zakończenie 2023 roku w trakcie budowy pozostawało 2,8 mln mkw.
Popyt i stawki czynszów – wzrosty mimo rynkowych wyzwań
Trwałe zainteresowanie najemców powierzchniami przemysłowo-logistycznymi odzwierciedlał relatywnie wysoki popyt brutto, wynoszący 5,7 mln mkw.
– Choć pierwsze dwa kwartały roku charakteryzowały się najniższym wolumenem w ciągu czterech ostatnich lat, to w drugiej połowie roku odnotowano zdecydowanie wyższą aktywność najemców – tłumaczy Dominika Jędrak, Dyrektorka Działu Doradztwa i Badań Rynku w Colliers. – Sprawiło to, że pomimo prognoz z czerwca ub. r. wskazujących na spadek wynoszący około 40% w rzeczywistości zmalał on o około 15% r/r. W samym czwartym kwartale wolumen popytu był trzecim najwyższym wynikiem w historii rynku. W 2024 r. możemy spodziewać się stabilizacji popytu na rynku powierzchni przemysłowo-logistycznych – dodaje Dominika Jędrak.
Najwyższy wolumen wynajętej powierzchni osiągnęło województwo mazowieckie (1,5 mln. mkw.). Silną pozycję na rynku utrzymały także Dolny Śląsk z 1 mln mkw. oraz województwo śląskie z 915 tys. mkw. Wzrosty i spadki popytu różniły się w zależności od regionu – podczas gdy lubuskie doświadczyło znaczącego spadku, zachodniopomorskie i pomorskie zanotowały imponujące wzrosty odpowiednio o 70% i 60%.
W minionym roku widoczna była także zmiana struktury umów najmu. Nowe umowy stanowiły 51% popytu, podczas gdy odsetek renegocjacji wzrósł do 40%, w porównaniu do 59% i 34% w roku poprzednim. Wśród branż najemców pozycję lidera utrzymał sektor 3PL, mający 34-proc. udział w rynku. Zaraz za nim uplasowały się e-commerce z 12% i handel z 11%.
Znacząco wzrosły stawki czynszów, co spowodowane było wyższymi kosztami paliw, materiałów budowlanych i finansowania. Obecne nadal pną w górę, choć wzrost ten jest łagodniejszy niż w roku ubiegłym. Najwyższe stawki tradycyjnie zarejestrowano w Warszawie, gdzie kwota bazowa zaczynała się od 4,40 EUR/m²/miesiąc, a najwyższa przekraczała 6,95 EUR/m²/miesiąc. Stawki efektywne w stolicy oscylowały pomiędzy 4,00 a 6,10 EUR/m²/miesiąc. Na innych rynkach regionalnych stawki bazowe mieściły się w przedziale 3,40 do 5,90 EUR/m²/miesiąc, a efektywne wahały się od 2,80 do 5,20 EUR/m²/miesiąc.
Dynamika dostępności i pustostanów
Współczynnik stopy pustostanów wzrósł do 7,3% na koniec grudnia 2023 roku (o 3,3 pp. w stosunku do poprzedniego roku). Jest to rezultat znacznego wolumenu nowej podaży wprowadzonej na rynek w ostatnich latach, z której aż 65% to obiekty zrealizowane w 2022 i 2023 roku. Wyższe stopy pustostanów w nowo oddanych obiektach mogą więc wskazywać na to, że absorpcja nowej przestrzeni magazynowej wymaga więcej czasu niż oczekiwano. Najwyższe współczynniki powierzchni niewynajętej odnotowały województwa świętokrzyskie, lubuskie oraz łódzkie – odpowiednio 18,5%, 14,4% i 10,2%. Najniższy odsetek pustostanów zarejestrowano natomiast w województwach pomorskim (1,5%), podkarpackim (1,7%) i małopolskim (2,1%).
Intratne inwestycje
Już teraz Polska jest drugim największym producentem baterii do samochodów elektrycznych, a planowane inwestycje takie, jak fabryka elementów do akumulatorów w Nysie przez Umicore i PowerCo z grupy Volkswagen czy rozpoczęcie produkcji baterii przez polską spółkę Impact Clean Power Technology w Pruszkowie, umacniają tę pozycję. Jednakże, pomimo tej optymistycznej perspektywy, rynek magazynowy może doświadczać też lekkiej presji na czynsze z powodu relatywnie wysokiej dostępności powierzchni w obiektach istniejących. Może to prowadzić do wyhamowania trendu wzrostowego, a w niektórych przypadkach nawet obniżenia stawek czynszowych.
Kluczowym czynnikiem dla rozwoju rynku przemysłowo-logistycznego pozostaje infrastruktura transportowa, z polskim transportem morskim będącym obecnie w fazie dynamicznego rozwoju. Budowa głębokowodnego nabrzeża w terminalu kontenerowym BalticHub w Gdańsku czy rozbudowa portu w Świnoujściu, a także planowana modernizacja portu w Elblągu, mogą znacząco wpłynąć na wzrost atrakcyjności i dostępności logistycznej, zwłaszcza dla województwa warmińsko-mazurskiego. Równolegle rozwija się też transport lotniczy, z nowymi terminalami cargo w Krakowie-Balicach oraz Lublinie, znajdującymi się obecnie w trakcie budowy, zapowiedzianą budową nowego terminala cargo w Katowice Airport oraz remontem pasa startowego na lotnisku Rzeszów-Jasionka.
Wśród istotnych trendów rynkowych zauważalny jest także znaczący wzrost popularności obiektów oferujących zielone rozwiązania, potwierdzone certyfikatami.
– Coraz częściej nowe powierzchnie przemysłowe i logistyczne realizowane są zgodnie z założeniami ESG. To już nie trend, lecz rynkowy standard, który jest korzystny nie tylko wizerunkowo, ale również pod względem finansowym. Znajduje to także odzwierciedlenie w poziomach certyfikatów przyznawanych realizowanym w Polsce budynkom – wyjaśnia Antoni Szwech, Starszy Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.
W 2023 r. Panattoni Park Szczecin III jako pierwszy w Polsce projekt przemysłowo-logistyczny otrzymał certyfikat BREEAM na najwyższym poziomie Outstanding, a niedługo później to samo odznaczenie otrzymały jeszcze trzy inne polskie parki. W kolejce do wyróżnienia czekają już kolejne obiekty.
