Regularne wykonywanie badań krwi to jeden z najważniejszych elementów profilaktyki zdrowotnej. Uzyskane wyniki mogą wykazać nieprawidłowości czy zaburzenia, które nie dają jeszcze objawów, ale wymagają jednocześnie podjęcia dalszej diagnostyki lub wdrożenia leczenia. Jakie parametry warto uwzględnić więc w rutynowych badaniach krwi? Co ile miesięcy je wykonywać i kiedy udać się z wynikami do lekarza?
Jakie badania krwi wykonać, by rutynowo skontrolować stan zdrowia?
Podstawowe badanie krwi to morfologia, określająca liczbę, wielkość, a także jakość elementów morfotycznych krwi (w tym erytrocytów, leukocytów i trombocytów). Te i inne parametry morfologiczne są informacjami niezbędnymi do zweryfikowania ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Oprócz tego wyniki morfologii mogą stanowić punkt odniesienia do dalszej diagnostyki – przykładowo w kierunku niedokrwistości, infekcji, niedoborów odporności czy nawet nowotworów.
Oprócz regularnego wykonywania morfologii krwi, warto oznaczać również:
- parametry świadczące o rozwijaniu się stanu zapalnego, czyli CRP (poziom białka C-reaktywnego) oraz OB (Odczyn Biernackiego);
- glikemię – czyli pomiar poziomu glukozy we krwi na czczo. W przypadku nieprawidłowego wyniku powtarzającego się dwukrotnie i więcej, wskazana jest dalsza diagnostyka w kierunku insulinooporności bądź cukrzycy;
- profil lipidowy – czyli poziom cholesterolu wszystkich frakcji (tak zwanego „dobrego” i „złego” cholesterolu). Szybkie wychwycenie negatywnych zmian w lipidogramie pozwoli na skuteczne zapobieganie procesom degradacji ścian naczyń krwionośnych i innym, negatywnym konsekwencjom „wysokiego” cholesterolu;
- poziom enzymów wątrobowych (potocznie określa się je mianem „prób wątrobowych”). Wyniki tego badania mogą pokazać nieprawidłowości w pracy wątroby, a także wskazywać na choroby tego narządu (w tym marskość, zapalenie wątroby, jej otłuszczenie i inne);
- poziom hormonów tarczycy – nieprawidłowości w tym zakresie mogą wiązać się z rozwojem wielu procesów patologicznych (niedoczynność i nadczynność tarczycy) czy chorób (choroba Hashimoto, zespół policystycznych jajników i inne).
Oprócz wymienionych wyżej parametrów morfologicznych, uwidocznionych w badaniu krwi, do profilaktyki zdrowotnej warto włączyć także regularny pomiar ciśnienia tętniczego oraz u kobiet – badania ginekologiczne.
Kiedy wykonywać podstawowe badania krwi?
Podstawowe badania krwi, w celu profilaktyki chorób, powinno wykonywać się co najmniej raz w roku. Oczywiście do udania się na badanie powinny również skłonić pacjenta takie objawy, jak:
- gwałtowne tycie lub utrata masy ciała bez zmiany diety czy stylu życia;
- pogorszenie samopoczucia, zdolności poznawczych i kognitywnych;
- zawroty głowy, omdlenia, duszności, bóle w klatce piersiowej;
- ciągłe biegunki lub zaparcia, a także męczące gazy lub niestrawność;
- nawracające infekcje (wirusowe, intymne i inne);
- powiększone węzły chłonne lub guzki i nierówności w różnych częściach ciała (piersi, szyja, głowa, pachy, pachwiny).
Oczywiście wymienione powyżej wskazania do wykonania badań krwi nie wyczerpują całego katalogu objawów świadczących o konieczności skontrolowania morfologii. Więcej informacji o tym, kiedy warto pomyśleć o podstawowych badaniach krwi znajdziesz tutaj: https://www.synevo.pl/badania-podstawowe/.
Jeśli wyniki badań krwi okażą się nieprawidłowe, nie należy interpretować ich samodzielnie. Jedynie specjalista może bowiem odnaleźć znaczące korelacje pomiędzy konkretnymi parametrami, a dodatkowo zlecić dalszą diagnostykę lub omówić z pacjentem postępowanie. W przypadku, w którym morfologia jest w normie (zazwyczaj laboratoria oznaczają zbyt wysokie lub zbyt niskie poziomy konkretnych parametrów krwi), a pacjent wykonywał badania profilaktycznie i nie ma żadnych objawów chorobowych, wizyta u lekarza nie jest konieczna.