Wyrównanie szans kobiet w „męskich” sektorach przyspiesza

Dorota Pałysiewicz, dyrektor HR w firmie Brown-Forman Polska

Podczas gdy większość liderów biznesowych i przedstawicieli rządów wzywała na Forum Ekonomicznym w Davos, do wyrównywania szans kobiet w typowo męskich zawodach np.  cyberbezpieczeństwie i technologii, proces ten przebiega powoli… Jak powiedziała Marian Wright Edelman z Funduszu Obrony Dzieci, „trudno jest być tym, czego nie widać”, ale postęp dokonuje się znacznie szybciej w świadomości kobiet. Z najnowszego badania Pracuj.pl (2023) wynika, że 68 proc. pań uważa, że kobiety w Polsce ogólnie są dziś w lepszej sytuacji zawodowej, niż 10 lat temu. Aż 62 proc. deklaruje, że w ich firmach przedstawiciele obu płci mają równe szanse na awanse i podwyżki.

Polska pod względem wyrównania szans kobiet i mężczyzn na współczesnym rynku pracy powoli poprawia pozycję wśród państw UE.  Zmiany są widoczne w wielu branżach. Z wypowiedzi ekspertów wynika, że kobiety stanowią 46 proc. siły roboczej w Unii Europejskiej, a organizacjach łańcucha dostaw to już blisko 40 proc. W Polsce, udział kobiet pracujących w stereotypowo męskich branżach rośnie. – Rosnąca reprezentacja kobiet jest widoczna w handlu, usługach, opiece oraz sprzedaży na poziomie stanowisk specjalistycznych. – W ostatnim czasie coraz więcej kobiet awansuje w zespołach sprzedażowych, prezentując szeroki zakres kompetencji i osiągając bardzo mocne i wymierne wyniki na wyższych stanowiskach kierowniczych – podkreśla Dorota Pałysiewicz, dyrektor HR w firmie Brown-Forman Polska.

Choć kobiety stanowią zaledwie 25 proc. kadry pracowniczej w branży cyberbezpieczeństwa, to są wyjątki, które zmieniają ten obraz. W firmie Check Point Software Technologies kobiety torują drogę przyszłości – Prezes (Rupal Hollenbeck), dyrektor ds. technologii (dr Dorit Dor), dyrektor ds. produktu (Nataly Kremer), kierownik ds. badań, główny radca prawny i dyrektor ds. operacji biznesowych to kobiety. Kierują 80 proc. załogi firmy.

Według danych firmy Gremi Personal, w naszym kraju 55 proc. pracowników branży magazynowo logistycznej stanowią dziś kobiety.  Są branże, w którym przeważała liczba mężczyzn, gdzie następują duże zmiany. Dziś udział kobiet w działach sprzedaży branży alkoholi i piwa to średnio ponad 30 proc. Dane rynkowe wskazują, że mediana dla udziału kobiet wśród pracowników branży piwnej to ok. 20 proc., przy czym w niektórych działach panie stanowią ponad połowę zatrudnionych – w marketingu, finansach (>60%), a w dziale personalnym (>60%). Zdaniem Anny Ender, dyrektor ds. rozwoju biznesu LeasingTeam Group, proces wyrównania reprezentacji kobiet jest szczególnie widoczny na stanowiskach wyższych oraz inżynieryjnych (wyższej specjalizacji) – tu kobiety sięgają coraz wyżej i nie boją się głośno mówić o swoich oczekiwaniach.

W obliczu takiej sytuacji firmy wprowadzają zmiany, aby stanowiska dotychczas zajmowane przez mężczyzn, zapełniały kobiety. Przykładem jest dostosowywanie systemów zmian w firmach produkcyjnych, logistycznych, handlowych do możliwości kobiet, reorganizacja stanowisk pracy. Możemy mówić o zmianach ułatwiających aktywność zawodową kobiet na naszym rynku pracy – dodaje Mateusz Żydek z firmy Randstad.

Dane firmy Randstad potwierdzają trend rosnącej aktywności kobiet i sięgania po stanowiska w zawodach do tej pory zdominowane przez mężczyzn. Kobiety coraz odważniej wkraczają także do sektorów związanych z techniką, lotnictwa, branży ochroniarskiej oraz budownictwa, gdzie kobieta jest już co piątym, zatrudnionym pracownikiem.

Ważnym bodźcem do zmiany sytuacji kobiet na rynku pracy wydaje się być przechodzenie od modelu tradycyjnego do partnerskiego, w którym mężczyźni na równi z kobietami zajmują się opieką nad dziećmi oraz angażują się w obowiązki domowe. Pomogą w tym zmiany legislacyjne, w tym wprowadzenie europejskiej dyrektywy dotyczącej równości i przejrzystości wynagrodzeń. Duże znaczenie ma też dyrektywa o udziale kobiet we władzach spółek giełdowych. Do końca czerwca 2026 r. ma on wzrosnąć do co najmniej 40 proc. w radach nadzorczych lub przynajmniej 33 proc. we władzach spółek, czyli łącznie w zarządach i radach nadzorczych.

Pozytywnym zjawiskiem jest coraz większa liczba fundacji i inicjatyw, które wspierają kobiety w aktywizacji zawodowej. – Nie tylko umożliwiają kobietom przekwalifikowanie się, ale także budują świadomość znaczenia kobiet na rynku pracy – podkreśla Karolina Szkaradnik, menedżer ds. relacji z klientem w międzynarodowej firmie rekrutacyjnej Grafton Recruitment. CheckPoint Women