Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych są co do zasady opodatkowani 19% stawką podatku, jednak w określonych sytuacjach, po spełnieniu odpowiednich warunków, mogą skorzystać z preferencji w postaci 9% stawki podatku. Obniżona stawka podatku nie odnosi się do wszystkich podatników z uwagi na szereg kryteriów decydujących o jej zastosowaniu. Ponadto kwotę podatku obliczonego wg 9% stawki wskazuje się w deklaracji podatkowej, co oznacza, że urzędy skarbowe mają informacje odnośnie do podmiotów korzystających z tej preferencji. Dlatego obliczenie kwot przychodów uprawniających do obniżonej stawki CIT oraz spełnienie pozostałych warunków powinno być bardzo dokładnie analizowane, także w toku prowadzonej działalności.
Spis treści:
Warunek przychodowy
W celu skorzystania z ulgi należy spełnić dwa kryteria przychodowe. W pierwszej kolejności stawkę 9% może zastosować podatnik, jeżeli kwota przychodów osiągniętych w roku podatkowym nie przekroczy kwoty stanowiącej równowartość 1,2 mln euro w przeliczeniu na złote po kursie ogłoszonym przez NBP na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego. Powyższe przeliczenie powinno być dokonywane w zaokrągleniu do 1 000 zł.
Ponadto w art. 19 ust. 1d ustawy o CIT ustawodawca wskazał, że preferencyjną stawkę mogą zastosować podatnicy posiadający status małego podatnika CIT. Zgodnie z art. 4a pkt 10 ustawy o CIT mały podatnik to podmiot osiągający przychody ze sprzedaży (wraz z kwotą VAT należnego) nieprzekraczające w poprzednim roku kwoty odpowiadającej równowartości 2 mln euro w przeliczeniu na złote po kursie na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku w zaokrągleniu do 1 000 zł. Powyższy limit uległ podwyższeniu z 1,2 mln euro do 2 mln euro od 1 stycznia 2020 r. zgodnie z nowelizacją z 23 października 2018 r. (Dz.U. poz. 2159), którą wprowadzono także preferencyjną stawkę 9%. Należy zwrócić uwagę, że limit dotyczący małego podatnika został określony w kwocie brutto.
W efekcie podatnicy, którzy będą chcieli skorzystać z preferencyjnej stawki w 2020 r., będą musieli spełnić dwa warunki, czyli przychody za 2020 r. (netto bez podatku VAT) nie będą mogły przekroczyć 1,2 mln euro oraz przychody za 2019 r. nie będą mogły przekroczyć 2 mln euro (brutto tj. z uwzględnieniem podatku VAT).
Ponadto należy zwrócić uwagę na różny sposób przeliczania kursu, który dodatkowo komplikuje kwestię ustalenia limitu przychodów. W powyższym przypadku będzie to kurs z 1 października 2019 r. dla limitu małego podatnika (2 mln euro) oraz kurs z 2 stycznia 2020 r. dla limitu przychodów 1,2 mln euro.
Ograniczenie czasowe związane z restrukturyzacją
Ustawodawca, wprowadzając preferencyjną 9% stawkę podatku, przewidział, że będzie ona mogła zostać wykorzystana jako narzędzie do optymalizacji opodatkowania. Dlatego ograniczył możliwość stosowania tej stawki w pewnych okresach następujących po restrukturyzacji. Ustawodawca wskazał, że nowy podmiot nie może skorzystać z preferencji w roku rozpoczęcia działalności i roku bezpośrednio po nim następującym w sytuacji, gdy podmiot ten powstał wskutek:
- połączenia, podziału, przekształcenia z wyjątkiem przekształcenia jednej spółki w inną spółkę;
- przekształcenia osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą lub spółek niebędących osobami prawnymi;
- wniesienia przedsiębiorstwa, zorganizowanej części lub składnika majątku o wartości przekraczającej równowartość w złotych co najmniej 10 tys. euro;
- wniesienia wkładów niepieniężnych na kapitał uzyskanych z likwidacji innych podatników, jeżeli podmiot wnoszący posiadał udział (akcje) likwidowanych podatników.
Dodatkowo stawki 9% nie można zastosować do spółki dzielonej oraz podatników wnoszących tytułem wkładu do innego podmiotu na poczet kapitału prowadzone przedsiębiorstwo, zorganizowaną część lub składniki majątkowe o określonej wartości lub składniki majątku uzyskane w wyniku likwidacji. Okres obostrzenia dotyczy roku podatkowego, w którym wniesiono wkład oraz kolejnego roku.
Pozostałe ograniczenia
Należy zaznaczyć, że obniżona stawka CIT nie dotyczy przychodów z zysków kapitałowych. Nie będą one zatem uwzględniane do kalkulacji limitów, o których mowa poniżej. Zatem zyski kapitałowe w dalszym ciągu są opodatkowane stawką 19% CIT.
Ponadto wyłączone z możliwości zastosowania 9% stawki podatku zostały podatkowe grupy kapitałowe.
Zaliczki na podatek
Jeżeli podatnik w ciągu roku podatkowego uiszczał zaliczki wg 9% stawki podatku, lecz utracił prawo do stosowania preferencji (np. przekroczył kwotę 1,2 mln euro przychodów), wówczas traci on prawo do stosowania stawki 9% i co do zasady będzie musiał dopłacić zaliczki na podatek wraz z odsetkami, kalkulując wg stawki 19%.
Podobna sytuacja będzie miała miejsce w odwrotną stronę, czyli jeżeli podatnik w roku podatkowym opłacał podatek w kwocie 19%, a na koniec roku potwierdził możliwość stosowania obniżonej stawki, to będzie mógł otrzymać zwrot nadpłaconego podatku poprzez wykazanie nadpłaty w deklaracji.
Powyższe oznacza więc, że podatnicy, u których kwoty limitów przychodów są na granicy, powinni rozważyć stosowanie bezpieczniejszego podejścia i rozliczania się z podatku CIT wg 19% stawki podatku zamiast 9% stawki.
Autor: radca prawny Robert Nogacki, Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.
