Dofinansowanie z FGŚP – 10 najczęstszych pytań

Lawina wniosków o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ruszyła. Dodatkowo, reguły korzystania z tej formy wsparcia cały czas ulegają zmianom w związku z kolejnymi nowelizacjami ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Szybkiego ubiegania się o pomoc nie ułatwia konstrukcja samych formularzy, za pomocą których należy złożyć wniosek.

Wszystko to kumuluje szereg pytań po stronie przedsiębiorców, chcących jak najszybciej uzyskać wsparcie.

Poniżej przedstawiamy najczęściej zgłaszane wątpliwości pracodawców dotyczące warunków i sposobu ubiegania się o dofinansowanie.

1. Czy dofinansowanie może być udzielone do wynagrodzeń pracowników zatrudnionych na umowach terminowych?

Ustawa nie wprowadza ograniczeń co do możliwości dofinansowania wynagrodzeń osób, które zatrudnione są na czas określony. Istotne jest jedynie, by ich umowy o pracę obowiązywały przynajmniej w części okresu, którego dotyczy wniosek. W razie wygaśnięcia umowy o pracę w tym okresie, pracodawca będzie miał obowiązek poinformowania o tym fakcie wojewódzki urząd pracy, który udziela wypłat, gdyż okoliczność ta wpłynie na wysokość należnego za dany miesiąc dofinansowania.

2. Co w przypadku, gdy pracownik objęty dofinansowaniem, w trakcie jego pobierania, zechce sam zwolnić się z pracy?

Warunkiem braku obowiązku zwrotu dofinansowania z odsetkami, jest zakaz wypowiedzenia umowy o pracę pracownikom objętym dofinansowaniem z przyczyn niedotyczących tego pracownika w okresie pobierania świadczeń.

Umowa o pracę może się jednak skończyć np. ze względu na upływ jej terminu obowiązywania, czy z inicjatywy samego pracownika. Może również zostać rozwiązana przez pracodawcę z przyczyn dotyczących pracownika – w szczególności w trybie dyscyplinarnym. Takie przypadki należy niezwłocznie (w ciągu 7 dni roboczych) zgłosić do wojewódzkiego urzędu pracy. Nie wiążą się one jednak z koniecznością zwrotu dofinansowania.

3. Czy można wnioskować o dofinansowanie osób przebywających na zwolnieniu lekarskim, urlopach macierzyńskich, bezpłatnych lub pobierających dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Pracownik przebywający na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, urlopie macierzyńskim/bezpłatnym lub korzystający z zasiłku opiekuńczego nie jest w tym okresie objęty odpowiednio przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy. Wynika to z faktu rzeczywistego braku zdolności lub gotowości do pracy, co wyklucza możliwość jej świadczenia, czy to w ogóle, czy w zredukowanym wymiarze. Osoby takie mogą być ujęte we wniosku o dofinansowanie, jednak dopiero za okres po zakończeniu nieobecności w pracy.

Jeżeli natomiast pracodawca przewiduje objęcie przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, a także dofinansowaniem ww. osoby, po ich powrocie do pracy, jednak już w okresie obowiązywania tych zmian, należy uwzględnić informacje na ten temat w treści porozumienia z przedstawicielami pracowników oraz poinformować samych zainteresowanych pracowników o przyszłej czasowej zmianie warunków ich zatrudnienia.

4. Jak prawidłowo wskazać w wykazie pracowników wynagrodzenie brutto?

Z uwagi na brak wyczerpującego określenia tych kwestii w samych przepisach ustawy, stwierdzić należy, że w wykazie pracowników powinno zostać wskazane wynagrodzenie zasadnicze wraz z jego stałymi miesięcznymi dodatkami.

Jak podaje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej „W art. 15g specustawy o COVID-19 jest mowa o wynagrodzeniu pracownika, przez co należy rozumieć miesięczne wynagrodzenie brutto, a więc wynagrodzenie o charakterze stałym i bezpośrednio związanym z wykonywaną funkcją lub zajmowanym stanowiskiem bez dodatków, których uruchomienie jest uzależnione od spełnienia przez pracownika dodatkowych przesłanek, jak np. wykonywania określonych zadań. Wynagrodzenie zgodnie z ustawą o wynagrodzeniu minimalnym nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.”

5. Czy można wnioskować o dofinansowanie osób zatrudnionych na ¼ etatu?

Art. 15g specustawy pozwala na ubieganie się o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy. O ile jednak w pierwszym przypadku brak jest dolnej granicy etatu pracowników, którzy mogą zostać objęci wnioskiem, to ust. 10 ww. przepisu zastrzega, że dofinansowanie przyznawane jest do wynagrodzeń pracowników, których wymiar czasu pracy został obniżony o 20% (po noweli z 16 kwietnia o maksymalnie 20%) jednak nie więcej niż do 0,5 etatu. Tym samym, pracownik zatrudniony już na ¼ etatu nie mieści się w katalogu osób, mogących być objętych obniżonym wymiarem czasu pracy, uprawniającym do wnioskowania o dofinansowanie do wynagrodzenia.

6. Czy można ubiegać się o dofinansowanie tylko za pełne miesiące kalendarzowe?

Ustawa określa, że dofinansowanie udzielone może zostać za okres obniżonego wymiaru czasu pracy lub przestoju ekonomicznego, lecz nie więcej niż przez łączny okres 3 miesięcy, przypadających od miesiąca złożenia wniosku. Jeśli więc przestój ekonomiczny lub obniżony wymiar czasu pracy nastąpił w trakcie miesiąca kalendarzowego, należy przyjąć, że ten dzień będzie datą początkową wypłacanego wsparcia, od którego liczyć należy kolejne – maksymalnie 3 – miesiące.

7. Jak obniżenie wymiaru czasu pracy wpływa na minimalne wynagrodzenie należne pracownikowi?

Zgodnie z ustawą o wynagrodzeniu minimalnym za pracę, gwarantowany poziom wynagrodzenia należy odnosić do pełnego etatu (art. 6 ust.1 ustawy). Przy wymiarze częściowym więc, wysokość wynagrodzenia minimalnego należy ustalać proporcjonalnie (art. 8 ust. 1 ustawy).

Tym samym, w przypadku pracownika zatrudnionego dotychczas w pełnym wymiarze czasu pracy przy stawce 2.600,00 zł brutto, w razie obniżenia jego wynagrodzenia proporcjonalnie do zredukowanego wymiaru czasu pracy o przykładowe 20%, jego końcowe wynagrodzenie – przed dofinansowaniem z FGŚP – wynosić będzie 2.059,2 zł brutto.

8. Czy w jednym zakładzie pracy można równocześnie objąć pracowników przestojem ekonomicznym i obniżonym wymiarem czasu pracy?

Przepis art. 15g wyklucza jedynie objęcie tych samych pracowników jednocześnie przestojem ekonomicznym oraz obniżonym wymiarem czasu pracy i wnioskowanie o dofinansowanie do ich wynagrodzeń z obydwu tych tytułów. Brak jest jednak przeszkód, by w ramach tego samego zakładu pracy część pracowników objęta została przestojem, a część obniżonym wymiarem czasu pracy – nawet jeśli nastąpi to w tym samym okresie. Za możliwe uznać również należy objęcie tych samych pracowników obniżonym wymiarem czasu pracy i przestojem ekonomicznym – pod warunkiem, że rozwiązania te nie będą nakładać się na siebie czasowo.

Ważne, by rozdzielenie tych dwóch rozwiązań jasno wynikało z porozumienia zawartego z przedstawicielami pracowników. O samo dofinansowanie do wynagrodzeń z tytułu przestoju ekonomicznego i obniżonego wymiaru czasu pracy można wnioskować w jednym dokumencie zamieszonym na stronach rządowych.

9. Jakie wynagrodzenie za poprzedni miesiąc należy wskazać w wykazie pracowników w przypadku osób nowo zatrudnionych, którym nie zostało ono jeszcze wypłacone za pierwszy miesiąc?

Z uwagi na fakt, że podanie tej informacji służy odzwierciedleniu dotychczasowego i obniżonego wynagrodzenia oraz wskazaniu, że nie przekracza ono ustawowej granicy 300% średniego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, należy ocenić, że prawidłowym będzie wskazanie stawki wynagrodzenia brutto wynikającej z zawartej umowy o pracę wraz ze stałymi miesięcznymi dodatkami.

10. Czy można jednocześnie ubiegać się o dofinansowanie do wynagrodzeń z FGŚP oraz o zwolnienie z opłacania składek ZUS za ten sam okres?

Art. 15g zastrzega, że o dofinansowanie nie można ubiegać się, jeśli przedsiębiorca uzyskał pomoc w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy. Oznacza to, że wyłączone jest w szczególności jednoczesne ubieganie się o dofinansowanie do wynagrodzeń ze środków FGŚP (art. 15g) oraz o dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników na podstawie umowy zawartej ze starostą (art. 15zzb). Tymczasem charakteru takiego nie ma zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS. Tym samym możliwe jest jednoczesne skorzystanie z tych dwóch rozwiązań – z zastrzeżeniem, że pracodawca (w zależności od liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia na 29 lutego 2020 r.) uzyska dofinansowanie do składek jedynie w zakresie, w jakim byłby zobowiązany do ich zapłaty po zwolnieniu przez ZUS.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że od 18 kwietnia 2020 r. o zwolnienie z obowiązku uiszczania składek obiegać mogą się również płatnicy zgłaszający do ubezpieczeń od 10 do 49 osób – z zastrzeżeniem, że zwolnienie to może im zostać udzielone jedynie w zakresie 50% łącznej kwoty należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc (art. 31zo).

Autor: Agata Majewska, Aplikantka radcowska – Ślązak, Zapiór i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych