500 mln zł na wsparcie prac badawczo – rozwojowych

Beata Cichocka-Tylman, dyrektor w zespole B+R, innowacje i ulgi w PwC
Beata Cichocka-Tylman, dyrektor w zespole B+R, innowacje i ulgi w PwC

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) po raz pierwszy uruchamia nowy instrument ukierunkowany na wsparcie projektów w skali demonstracyjnej. Przedsiębiorcy, przyzwyczajeni do standardowych projektów badawczo – rozwojowych (B+R), mogą nie widzieć od razu korzyści dla siebie, tymczasem program odpowiada na wiele ich potrzeb i otwiera liczne nowe możliwości. NCBiR przewidziało bardzo atrakcyjny budżet wynoszący aż 500 mln PLN.

W polskich programach nie mamy doświadczenia w dofinansowywaniu typowych projektów demonstracyjnych, ale analizując programy europejskie np. LIFE+ możemy znaleźć już wiele przykładów. Jednym z nich było opracowanie czystej technologii PVD (technika zastosowana do dekoracyjnego platerowania) do produkcji elementów dekoracyjnych, czy też demonstracja systemu blanszowania „Closed Loop” w przetwórstwie ziemniaka. Z ciekawszych przykładów można też przywołać projekt dotyczący opakowań do ryżu pozbawionych zanieczyszczeń, gdzie demonstracja dotyczyła zastosowania przemysłowego nowej „czystej” technologii pakowania żywności przy użyciu przyjaznej dla środowiska maszyny próżniowej. Z dziedziny motoryzacji dotację dostał projekt demonstracyjny przyjaznego środowisku systemu odlewania aluminiowych bloków silnika „Core Package” przy zastosowaniu nieorganicznego spoiwa. Wśród projektów dofinansowanych z Polski znalazł się między innymi projekt poświęcony instalacji demonstracyjnej wytwarzania kruszyw lekkich z osadów ściekowych i krzemionki odpadowej.

Jak więc widać z powyżej przytoczonych przykładów, są to projekty dotyczące w większości rozwoju technologii, metod produkcji lub dostosowania technologii w celu osiągnięcia określonego produktu.

W przypadku LIFE+ projekty muszą dotyczyć ochrony środowiska, w przypadku zaś Programu NCBiR Wsparcia badań w skali demonstracyjnej można mówić o 4 głównych obszarach oceny: zasadności kosztów, potencjale wykonawców i sposobie zarządzania projektem, strukturze projektu (trafność naukowa, zasadność zadań, efektywność ekonomiczna, ryzyka) i innowacyjności oraz ostatni obszar związany z celami projektu i ich uzasadnieniem.

Program będzie ukierunkowany na dwa główne typu projektów: pierwszy to budowa instalacji demonstracyjnych w celu przetestowania nowych technologii, drugi zaś typ obejmuje fazy wcześniejsze, gdyż zaczyna się od badań naukowych i kończy na przygotowaniu technologii lub produktu przetestowanego na instalacji demonstracyjnej.

Bardzo ważne jest zrozumienie, iż jest to projekt badawczo – rozwojowy z całą swoją specyfiką w zakresie kwalifikowania kosztów. – mówi Beata Tylman, dyrektor w zespole pomocy publicznej PwC. – Przede wszystkim instalacja pilotażowa/ demonstracyjna nie może być wykorzystywana komercyjnie. Jeśli to nastąpi, wszelkie dochody uzyskane z tego tytułu są odejmowane od kosztów kwalifikowanych do dotacji. Po drugie, należy wnikliwie przejrzeć katalog kosztów kwalifikowanych. Są to koszty typowe dla projektów B+R tj. wynagrodzenia zaangażowanych osób lub amortyzacja wykorzystywanego sprzętu. W katalogu znalazły się dodatkowo techniczne studia wykonalności na potrzeby prac rozwojowych. Nie ma tu miejsca na inwestycje przedsiębiorstw, czy choćby wdrożenie wyników prac B+R.

Dodatkowo projekt powinien uwzględniać plan wykorzystania instalacji demonstracyjnej po zakończeniu realizacji projektu, nie można więc założyć zbudowania instalacji, która po zakończeniu projektu będzie stała bezużytecznie lub zostanie zutylizowana.

Interesujący jest zakładany system składania wniosków. Ma być on jednoetapowy i oparty wyłącznie o system elektronicznego składania wniosków. Wnioski, które otrzymają minimum 60% punktów, przechodzą do etapu prezentacji projektu na panelu ekspertów, który podejmuje ostateczną decyzję o przyznaniu dofinansowania.

Generalnie zakłada się wsparcie dużych projektów, gdyż wartość minimalna projektów została określona na 5 mln PLN, a maksymalna kwota dotacji to aż 100 mln PLN. Zakłada się, iż w wyniku programu powstanie zaledwie 10 instalacji pilotażowych/ demonstracyjnych.

Projekty mogą trwać maksymalnie 3 lata, poziomy dofinansowania są standardowe jak dla projektów badawczych, czyli od 25% do 80% w zależności od wielkości przedsiębiorstwa i rodzaju badań. Przy tym badania przemysłowe nie mogą stanowić więcej niż 15% kosztów kwalifikowanych. Dotacja na techniczne studia wykonalności na potrzeby prac rozwojowych wynosi dla małych lub średnich przedsiębiorstw do 50%, zaś dla dużych – do 40%.