Aż 72 proc. badanych dyrektorów finansowych w Polsce zauważa bardziej restrykcyjną praktykę fiskusa w ostatnim roku. Spada też przyzwolenie CFO dla działań Ministerstwa Finansów.
Ostatnie lata to czas silnych zmian w polskim systemie podatkowym. Ministerstwo Finansów stale wprowadza zmiany i regulacje dotyczące podatków, które są coraz bardziej uciążliwe dla polskich podatników. Firma audytorsko-doradcza Grant Thornton i towarzystwo ubezpieczeniowe Euler Hermes drugi rok z rzędu sprawdziły, jak te zmiany są odbierane przez dyrektorów finansowych firm działających w Polsce.
Z badania zaprezentowanego w raporcie „CFO czują dokręcenie fiskalnej śruby” wynika, że znaczna większość badanych (72 proc.) silnie odczuwa zaostrzenie się praktyki podatkowej MF. Jest to o 29 pkt proc. więcej niż w ubiegłorocznej edycji badania. Z kolei już tylko 27 proc. dyrektorów finansowych nie zauważa zmian w podatkach – w zeszłym roku takich odpowiedzi było aż 57 proc. Co ciekawe, w tym roku 1 proc. badanych uważa, że polityka podatkowa urzędów skarbowych uległa złagodnieniu (w poprzednim badaniu nie było ani jednej takiej odpowiedzi).
Wykres. Jak z Pana(-i) perspektywy zmieniła się praktyka podatkowa urzędów skarbowych wobec przedsiębiorstw w ostatnich 12 miesiącach?
Na pytanie o obszary, w których odczuwalne są najsilniejsze zmiany, 61 proc. dyrektorów finansowych wskazało zmiany w wymaganiach sprawozdawczych wobec podatników, 66 proc. zaostrzenie przepisów podatkowych, a 30 proc. uważa, że decyzje urzędów są wydawane na korzyść firmy rzadziej niż dotąd (w zeszłym roku było to odpowiednio 63 proc., 66 proc. i 15 proc.). W tegorocznej edycji badania ankietowani w znacznie mniejszym stopniu niż w roku ubiegłym uważają, że „kontrole skarbowe są bardziej szczegółowe niż dotychczas” (26 proc. odpowiedzi wobec 45 proc. w zeszłym roku) oraz że są „częstsze niż dotychczas” (29 proc. wobec 49 proc. rok temu).
Wydaje się, że pogorszenie się nastrojów CFO jest podyktowane głównie ostatnimi zmianami prawa podatkowego. Wprowadzenie szeregu mechanizmów, które mają zapobiegać unikaniu opodatkowania, jest odbierane negatywnie – podatnicy mogą czuć obawę, że ich działania biznesowe zostaną zakwalifikowane jako niezgodna z prawem optymalizacja podatkowa – mówi Dariusz Gałązka, Partner w Grant Thornton. Co prawda, w firmach spada liczba prowadzonych kontroli. Z naszych doświadczeń wynika jednak, że jednocześnie organy podatkowe w trakcie kontroli mają coraz więcej zastrzeżeń. Nie chodzi tu już tylko o oczywiste błędy podatników czy naruszenia przez nich przepisów prawa, ale często organy doszukują się nieprawidłowości tam, gdzie one nie występują – dodaje.
Zmiany w polityce podatkowej wprowadzane przez MF mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Badani CFO zapytani o skuteczność tworzonych regulacji w większości (65 proc. respondentów) popierają działania MF oraz uważają, że przyczynią się one do uszczelniania systemu podatkowego. Jednak w porównaniu do zeszłorocznego badania poparcie dla działań MF wyraźnie spadło. Pozytywnych odpowiedzi jest o 17 pkt proc. mniej niż w zeszłym roku, natomiast znacznie wzrósł odsetek CFO opowiadających się przeciwko zmianom w polityce podatkowej – obecnie już 35 proc. ankietowanych uważa, że wprowadzane regulacje nie przyczynią się do uszczelniania systemu podatkowego (wzrost z 18 proc. w zeszłym roku).
Wyniki badania sugerują też, że CFO czują się coraz bardziej zaniepokojeni zaostrzającą się polityką fiskalną państwa. Już 58 proc. ankietowanych uważa, że działania MF utrudnią działalność ich firm. Jest to wynik niemal o połowę wyższy niż w zeszłym rokiem, w którym takich odpowiedzi było tylko 32 proc. Znacznie mniej dyrektorów finansowych (37proc. w stosunku do 66 proc. w zeszłym roku) twierdzi, że wprowadzane przez MF zmiany w polityce podatkowej nie mają wpływu na działalność ich firm. Co ciekawe, nieco wzrósł procent odpowiedzi deklarujących, że wprowadzane regulacje ułatwią działalność ich przedsiębiorstw – z 2 proc. w zeszłym roku, do 5 proc. w tym roku.
Przeprowadzone badanie ponownie wyraźnie pokazuje, jak istotny element wśród zadań dyrektorów finansowych stanowią podatki oraz ich zmiany. Utrzymujący się i umacniany kierunek zmian podatkowych zdecydowanie nie sprzyja elastyczności prowadzenia działalności gospodarczej. Zapowiadane ostatnio „szczególna opieka podatkowa” wybranych branż budzi kolejne obawy. Wykazane w poprzednim roku zrozumienie dla wprowadzanych zmian słabnie, co nie może dziwić w świetle pożądanej przez przedsiębiorców stabilności otoczenia prawno-podatkowego. Dodatkowe nakłady pracy wymagane dla spełnienia nowych wymogów nie przekładają się ostatecznie na poprawę rentowności działalności – uważa Waldemar Wojtkowiak, Członek Zarządu, Euler Hermes.
