Polacy z niepokojem o inflacji w 2023 roku

• 69% ankietowanych Polaków uważa, że w nowym roku 2023 inflacja i ceny będą rosły
• 8% otrzymało już podwyżkę odpowiadającą inflacji, 26% ma nadzieję, że otrzyma ją w 2023 r.
• Funkcje kontroli wydatków w Revolut mogą pomóc w zarządzaniu domowym budżetem

Revolut zapytał 6 tysięcy osób w 6 krajach, o wpływ inflacji i wysokich cen na ich plany finansowe w 2023 roku. Na pytania w Polsce odpowiedziało 1000 osób. Czy po 10 miesiącach dwucyfrowej inflacji Polacy pogodzili się ze wzrostem cen? Czy tną wydatki i proszą o podwyżkę? W jaki sposób chronią oszczędności?

Jaki będzie 2023 rok

NBP zobowiązał się do utrzymania inflacji na poziomie 2,5% z przedziałem odchyleń +/-1 pkt proc. To tak zwany cel inflacyjny. Dwa lata temu inflacja wymknęła się jednak i przebiła granicę 3,5%. Ceny rosły jednocyfrowo, a następnie dwucyfrowo r/r. Rekord padł w październiku (17,9%), ostatnie odczyty były nieco niższe. Co przyniesie 2023 rok? 69% badanych w Polsce uważa, że inflacja i ceny będą dalej rosnąć. 22% sądzi, że w nowym roku ceny pozostaną na obecnym poziomie. 8% respondentów jest zdania, że w 2023 roku będą spadać. Ten pozytywny pogląd łączy częściej mężczyzn (11%), osoby w wieku 35-44 lat (11%) i mieszkańców woj. podkarpackiego (13%). Wzrosty cen i inflacji przewidują częściej kobiety (71%) i młodzi w wieku 18-24 (79%). Czy jest się czego bać?

W kogo bije inflacja

W badaniu zapytano o gospodarstwa domowe, na które inflacja i wysokie ceny mają największy wpływ. W opinii respondentów najbardziej narażeni są emeryci (57%), pracujący rodzice z dziećmi (47%) i osoby pracujące, mieszkające samotnie (45%). Co trzecia ankietowana osoba wskazała na trudny los mikroprzedsiębiorców (32%). Z kim inflacja obchodzi się łagodniej? Zdaniem pytanych, łatwiej mają pracujące pary mieszkające wspólnie (17%) i studenci mieszkający ze współlokatorami (17%). Punkt widzenia zależy jednak od wieku. Młodzi w wieku 18-24 lat częściej są zdania, że inflacja bije mocno w studentów (35%), ale rzadko podzielają ten pogląd osoby w wieku 65+ (10%). Seniorzy wskazują głównie na wpływ inflacji na portfele emerytów (81%).

Jak się bronić

Najprostszą z punktu widzenia pracownika receptą na inflację jest wzrost wynagrodzenia. I faktycznie, 44% badanych Polaków przyznało (36% to kobiety, 52% to mężczyźni), że dostali podwyżki – odpowiednio do poziomu inflacji (8%), powyżej inflacji (2%), lub poniżej poziomu inflacji (34%). Taki sam odsetek zapytanych (44%) wskazał, że podwyżki ich ominęły. 15% liczy, że otrzyma podwyżkę w 2023 roku, a 11% zamierza ją wynegocjować. 18% przyznaje, że podwyżki nie dostali i raczej nie dostaną. Najtrudniej ma 4% Polaków, których wynagrodzenie, pomimo inflacji, zostało w zeszłym roku zredukowane. Co w takim przypadku? Gdy brak szans na podwyżkę trzeba ciąć koszty i zmienić zwyczaje.

Nowe nawyki finansowe

Zmiana stylu życia może być trudna, ale 54% badanych Polaków przyznało, że inflacja nauczyła ich jak wydawać mniej i lepiej kontrolować wydatki. Pod wpływem inflacji 24% pytanych zamierza odkładać więcej oszczędności na trudne czasy, a 12% planuje podjąć dodatkową pracę, obok tej dotychczasowej. 8% chce więcej inwestować na lepszą przyszłość, a 6% zamiast kupować przedmioty, woli płacić za doświadczenia. Tylko 11% badanych jest zdania, że inflacja nie wpłynie w długim okresie na ich zwyczaje finansowe i nic się nie zmieni. Co ciekawe także 11% pytanych Polaków deklaruje, że chcą w 2023 roku przekazywać datki charytatywne, i to większe niż do tej pory (pomimo inflacji). 6% planuje wspierać w szczególności uchodźców z Ukrainy.

Ochrona kapitału

Starania o podwyżkę i cięcie wydatków to nie wszystko. Inflacja “zjada” też oszczędności. Czy lepiej szybko je wydać, czy raczej chronić? Co zrobiliby Polacy, gdyby w ich portfelu pojawiło się 10 tys. € (47 tys. zł)? Najwięcej, bo 36% badanych, użyłoby ich do spłaty zobowiązań (rat kredytu hipotecznego, rachunków). 33% użyłoby tej kwoty do większych wydatków (kupno auta, remont mieszkania). 28% wpłaciłoby je na konto oszczędnościowe w zł, a 15% w walucie obcej. Wiele osób, bo 28%, wpłaciłoby je na rachunek bieżący, by były pod ręką w razie pilnej potrzeby. 17% wydałoby na przyjemności (np. podróże). Tyle samo (17%) wydałoby je na zakupy i produkty podstawowe, zanim ich ceny pójdą w górę. Niektórzy pomyśleli też o inwestycjach w złoto (11%), obligacje, akcje i ETF (11%), kryptowaluty (6%), dobra luksusowe (4%), lub we własny biznes (6%).

Nieruchomości

A może w dobie dwucyfrowej inflacji warto inwestować w nieruchomości? Zdania są podzielone. 63% zapytanych Polaków uważa, że nie jest to właściwy czas na kupno domu lub mieszkania. Powody są różne. Najwięcej, bo 37% zapytanych wskazuje na zbyt wysokie ceny, uważają, że lepiej zaczekać. 16% ostrzega, że czasy są ryzykowne i lepiej mieć płynne aktywa. 6% sądzi, że rynek jest wyprzedany i nie ma dobrych ofert, a 4% po prostu woli najem od kupna. Są jednak głosy sprzyjające inwestycjom w nieruchomości (35%), choć pod pewnymi warunkami. 23% badanych sądzi, że moment na kupno nieruchomości jest dobry, ale jeśli sfinansujemy zakup gotówką. 11% jest zdania, że moment może jest dobry, ale narzeka na trudno dostępny kredyt. 1% badanych w Polsce wybrało odpowiedź, że teraz jest dobry moment zarówno na kupno nieruchomości, jak i zaciągnięcie kredytu hipotecznego (podobnie na Węgrzech 1%, nieco więcej na Litwie 2% i w Rumunii 3%, we Francji 6%, a w Irlandii 11%).

“Przy dwucyfrowej inflacji warto chronić swoje finanse na wiele sposobów. Stosować narzędzia do budżetowania i kontroli wydatków – oferujemy takie funkcje w aplikacji Revolut. Korzystać z oprocentowanych produktów, kont lub lokat oszczędnościowych – mamy oprocentowane Sejfy oszczędnościowe w PLN i EUR. Część osób podejmuje także dodatkowe formy zarobku – tu pomóc może konto Revolut Pro. A jeśli ktoś szuka pomysłów na dywersyfikację aktywów, w Revolut można kupować zarówno złoto jak i dolary. Warto mieć otwartą głowę i korzystać z wielu dostępnych możliwości” – powiedział Tomasz Jarczyk, Head of Credit w Revolut.

Wyniki (Polska):

(1) W 2022 roku inflacja i ceny wzrosły w niektórych krajach. Co Twoim zdaniem stanie się z inflacją i cenami w Polsce w 2023 roku? (jednokrotny wybór)

8% – Myślę, że ceny będą spadać w 2023 roku

22% – Myślę, że ceny pozostaną na obecnym poziomie w 2023 roku

69% – Myślę, że inflacja i ceny będą rosnąć w 2023 roku

1% – Nie wiem / wolę nie mówić

 

(2) Na jakie gospodarstwa domowe, Twoim zdaniem, inflacja i wysokie ceny mają największy wpływ? (wybierz maksymalnie 3 odpowiedzi)

17% – Studenci mieszkający ze współlokatorami

45% – Osoby pracujące i mieszkające samotnie
17% – Pracująca para mieszkająca wspólnie

47% – Pracujący rodzice z dziećmi

57% – Osoby na emeryturze
32% – Mikroprzedsiębiorcy
1% – Inne
4% – Nie wiem / wolę nie mówić (jednokrotny wybór)

(3) Czy Twoje wynagrodzenie / emerytura wzrosło w zeszłym roku w następstwie wzrostu cen i inflacji?  (jednokrotny wybór)

2% – Tak, moje wynagrodzenie wzrosło bardziej niż inflacja

8% – Tak, moje wynagrodzenie wzrosło odpowiednio do poziomu inflacji
34% – Tak, moje wynagrodzenie wzrosło, ale poniżej poziomu inflacji
15% – Moje wynagrodzenie nie wzrosło, ale wzrośnie w 2023 roku
11% – Moje wynagrodzenie nie wzrosło, ale będę negocjować podwyżkę w 2023 roku
18% – Moje wynagrodzenie nie wzrosło i raczej nie wzrośnie w 2023 roku
4% – Moje wynagrodzenie spadło w 2022 roku
8% – Nie wiem / wolę nie mówić / nie otrzymuję wynagrodzenia

(4a) Gdyby w Twoim portfelu pojawiło się dodatkowe 10.000 € (46.900 zł) co zrobisz? (wybierz maksymalnie 3 odpowiedzi, poniżej topowe odpowiedzi)

8% – Wydam je na zakupy i podstawowe produkty, zanim ich ceny pójdą w górę
8% – Wydam je na przyjemności, takie jak podróże
1% – Zainwestuję w dobra luksusowe (np. zegarek lub biżuterię)
19% – Wykorzystam je do większych wydatków (np. kupno auta, remont mieszkania)
23% – Spłacę nimi zobowiązania (np. raty kredytu hipotecznego, rachunki)
12% – Wpłacę je na konto oszczędnościowe w walucie krajowej
5% – Wpłacę je na konto oszczędnościowe w walucie obcej
5% – Kupię obligacje / akcje / ETF
2% – Kupię kryptowaluty / NFT
3% – Kupię złoto lub inne metale / towary
2% – Zainwestuję we własną firmę
9% – Wpłacę na rachunek bieżący, gdzie mam łatwy dostęp – na wypadek gdyby te pieniądze były mi szybko potrzebne
1% – Inne
2% – Nie wiem / wolę nie mówić (jednokrotny wybór)

(4b) Gdyby w Twoim portfelu pojawiło się dodatkowe 10.000 € (46.900 zł) co zrobisz? (wybierz maksymalnie 3 odpowiedzi, poniżej wszystkie odpowiedzi)

17% – Wydam je na zakupy i podstawowe produkty, zanim ich ceny pójdą w górę
17% – Wydam je na przyjemności, takie jak podróże
4% – Zainwestuję w dobra luksusowe (np. zegarek lub biżuterię)
33% – Wykorzystam je do większych wydatków (np. kupno auta, remont mieszkania)
36% – Spłacę nimi zobowiązania (np. raty kredytu hipotecznego, rachunki)
28% – Wpłacę je na konto oszczędnościowe w walucie krajowej
15% – Wpłacę je na konto oszczędnościowe w walucie obcej
11% – Kupię obligacje / akcje / ETF
6% – Kupię kryptowaluty / NFT
11% – Kupię złoto lub inne metale / towary
6% – Zainwestuję we własną firmę
28% – Wpłacę na rachunek bieżący, gdzie mam łatwy dostęp – na wypadek gdyby te pieniądze były mi szybko potrzebne
2% – Inne
2% – Nie wiem / wolę nie mówić (jednokrotny wybór)

(5) Czy Twoim zdaniem jest teraz dobry moment by kupić nieruchomość (dom lub mieszkanie)? (wielokrotny wybór)

23% – Tak, ale tylko jeśli mamy środki, by całkowicie sfinansować zakup
1% – Tak, bo teraz jest dobry czas, by wziąć kredyt hipoteczny
11% – Tak, ale trudniej teraz otrzymać kredyt hipoteczny
37% – Nie, ceny są zbyt wysokie, lepiej zaczekać
6% – Nie, rynek jest wyprzedany, nie ma dobrych ofert
16% – Nie, czasy są ryzykowne, lepiej mieć płynne aktywa
4% – Nie, dużo lepiej jest wynajmować, niż kupować
0% – Inne
12% – Nie wiem / wolę nie mówić (jednokrotny wybór)

(6) Czy ostatnie wzrosty cen i inflacja zmienią Twoje zwyczaje finansowe w długim okresie? (wielokrotny wybór)

24% – Tak, spróbuję odłożyć więcej oszczędności na trudne czasy
8% – Tak, będę więcej inwestować na lepszą przyszłość
54% – Tak, nauczyło mnie to wydawać mniej i kontrolować wydatki
6% – Tak, zamiast kupować przedmioty, inwestuję w doświadczenia
12% – Tak, podejmę dodatkową pracę, obok tej dotychczasowej
11% – Nie, nic się nie zmieni (jednokrotny wybór)
4% – Nie wiem / wolę nie mówić (jednokrotny wybór)

(7) Czy planujesz przekazywać darowizny na cele dobroczynne w 2023 roku? (jednokrotny wybór)

11% – Tak, może nawet więcej niż do tej pory
5% – Tak, ale tylko na pomoc uchodźcom z Ukrainy
26% – Tak, jeżeli inflacja spadnie i będę mieć wolne środki
15% – Nie, moje finanse są pod zbyt dużą presją
33% – Nie wiem, zobaczymy
10% – Nie przekazuję darowizn na cele dobroczynne

* * *

(1)  Revolut Money Report to badanie opinii zrealizowane w styczniu 2023 r. przez firmę badawczą Dynata na grupie 6 tys. respondentów we Francji, Irlandii, Litwie, Rumunii, Węgrzech i Polsce (w Polsce na grupie 1000 dorosłych Polaków).

(2)  Źródło, NBP: https://www.nbp.pl/edukacja/zasoby/broszury/cel-polityki-pienieznej.pdf

* * *