Raport: Sytuacja mikro i małych firm w województwie podkarpackim

Rzeszów

Dobre nastroje nie opuszczają przedsiębiorców z Podkarpacia – takie wnioski płyną z siódmego już „Raportu o sytuacji mikro i małych firm w roku 2016”. Najlepiej ocenione zostały zatrudnienie i sytuacja firmy. Przedsiębiorcy rzadziej skarżą się na bariery rozwoju firmy. Rośnie odsetek eksporterów w województwie. Mniej firm inwestuje niż średnio w kraju.

Systematycznie rośnie optymizm mikro i małych przedsiębiorców z Podkarpacia. Średni Ogólny Wskaźnik Koniunktury[i] w Podkarpackim zanotował najwyższą historycznie wartość 97,7 pkt (to o ok. 1 pp. więcej niż w ubiegłym roku i 2 pp. więcej niż dwa lata temu). To drugi, po Małopolsce (98,5 pkt), najwyższy wskaźnik w Polsce przy średniej krajowej na poziomie 96,7 pkt. Przedsiębiorcy z Podkarpacia ubiegłe 12 miesięcy ocenili na 95,7 pkt. co jest wynikiem zbliżonym do średniej krajowej (95,4 pkt), natomiast dużo lepiej ocenili perspektywy na kolejne 12 miesięcy (99,6 pkt wobec 97,9 pkt. dla Polski). Najbardziej zadowoleni z sytuacji w ubiegłym roku byli przedsiębiorcy z podregionu przemyskiego, oceniając 2016 r. na 96,6 pkt. Najniżej ostatnie 12 miesięcy, jak również kolejne 12 miesięcy ocenili właściciele firm z podregionu tarnobrzeskiego (odpowiednio 94,3 pkt oraz 98,4 pkt.). Przyszłość w najjaśniejszych barwach widzą właściciele mikro i małych firm z podregionu rzeszowskiego (100,4 pkt).

Wskaźnik Koniunktury to wypadkowa wyników badania dla 8 obszarów: oceny ogólnej sytuacji gospodarczej, sytuacji branży i firmy, przychodów i wyniku finansowego firmy, zatrudnienia, długości oczekiwania na zapłatę oraz dostępu do finasowania. Podkarpaccy przedsiębiorcy w zasadzie wszystkie z tych aspektów (poza długością oczekiwania na zapłatę) oceniają wyżej niż ich koledzy z kraju. Najlepsze oceny przyznali zatrudnieniu oraz sytuacji firmy.

W Podkarpackim zdecydowanie rośnie odsetek eksportujących firm. W 2016 roku eksportowało 19% firm. Dla porównania średnia krajowa to 18%. W 2017 roku, odsetek eksportujących firm powinien utrzymać się również na poziomie 19% (średnia dla kraju to 19%). W województwie na prowadzenie pod względem eksportu wysunął się podregion krośnieński, gdzie w ubiegłym roku eksportowało 28% firm, co oznacza wzrost o 17 pp. w ujęciu rocznym. Odsetek ten powinien utrzymać się również w przyszłym roku na poziomie 27%. Kolejne podregiony pod względem eksportu to: tarnobrzeski – 19%, rzeszowski 16% i przemyski 13%. Kolejne miesiące mogą przynieść wzrost eksportu w podregionie rzeszowskim do 18%.

W ostatnich latach odnotowano na Podkarpaciu imponujący wzrost odsetka eksportujących mikro i małych firm. O ile w roku 2013 eksport deklarowało jedynie 6% przedsiębiorstw, w każdym kolejnym roku ten odsetek rósł, by w ostatnim badaniu osiągnąć poziom 19% – mówi Tomasz Kierzkowski, współautor Raportu Banku Pekao SA.

Przedsiębiorcy z Podkarpacia byli proszeni o skwantyfikowanie barier rozwoju biznesu. Średnia wartość barier spadła w porównaniu z ubiegłym rokiem. Wśród barier, które przedsiębiorcy odczuwają najbardziej, znalazły się: wysokość podatków, koszty pracy oraz przepisy prawne.

W tym roku tematem specjalnym siódmej edycji „Raportu o sytuacji mikro i małych firm” Banku Pekao SA są inwestycje w mikro i małych firmach. Na Podkarpaciu w 2016 roku, podobnie jak w roku ubiegłym, inwestowało 44% firm. To mniej niż średnio w kraju, gdzie w ujęciu rocznym zaobserwowano wzrost z 46% na 49%. W przyszłym roku, prowadzenie inwestycji deklaruje 41% firm – o 2 punkty procentowe więcej niż średnio w kraju. Wysokość nakładów przeznaczonych na inwestycje jest zbliżona do średniej w kraju. Najlepszy pod tym względem jest podregion rzeszowski – w 2016 roku aż połowa mikro i małych firm w tym podregionie prowadziła inwestycje. W pozostałych podregionach odsetek inwestujących był zbliżony: 38% w tarnobrzeskim i po 43% w krośnieńskim i przemyskim. W kolejnych dwunastu miesiącach odsetek firm inwestujących w podregionie rzeszowskim spadnie i będzie zbliżony do pozostałych podregionów.

Podkarpaccy przedsiębiorcy najchętniej inwestowali w wyposażenie i narzędzia, maszyny i urządzenia oraz środki transportu. W większym stopniu niż przedsiębiorcy z innych regionów Polski korzystali przy tym z kredytów bankowych oraz dotacji unijnych – dodaje Tomasz Kierzkowski.

W Podkarpackiem przedsiębiorcy realizują inwestycje, żeby poprawić efektywność (46%), dokonać wymiany środków trwałych (48%) oraz w odpowiedzi na popyt na produkty i usługi firmy na rynku krajowym (23%).

W tegorocznym badaniu autorzy zapytali także o inwestycje w kapitał ludzki. Przedsiębiorcy z Podkarpacia podnoszą swoje kwalifikacje przede wszystkim poprzez samokształcenie (50%) oraz kursy i szkolenia (39%). Właściciele firm chcą zwiększać swoje kwalifikacje – zwłaszcza w obszarze specjalistycznej wiedzy związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą (25%), marketingu i reklamy (23%) oraz języków obcych (22%).

Na Podkarpaciu odsetek innowacyjnych firm oraz nakłady na innowacje są zbliżone do średniej krajowej. W województwie innowacje produktowe wdrożyło 25% firm (średnio w kraju 24%), a innowacje procesowe 16% (średnio w kraju 17%). Najwięcej innowacji produktowych i procesowych, podobnie jak w ubiegłym roku,  wdrażają przedsiębiorcy z podregionu krośnieńskiego – odpowiednio 35% i 21%.

Raport został przygotowany na podstawie wywiadów telefonicznych prowadzonych we wrześniu i październiku 2016 roku z właścicielami prawie 7 tysięcy mikro i małych firm (w tym 417 z województwa podkarpackiego). Raport pokazuje wyniki badania na poziomie krajowym, regionalnym (16 województw) i lokalnym (66 podregionów). Jest dostępny wraz z poprzednimi edycjami na stronie https://www.pekao.com.pl/mis/raport_SME/

[i] Wskaźniki w ramach badania mogą przyjmować wartości od 50 do 150, przy czym 50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”, 100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”