Stanowisko ZPP ws. pakietu zmian dla MŚP i dużych inwestorów Ministerstwa Finansów

ministerstwo finansów

Przedstawiony przez Ministerstwo Finansów tzw. pakiet zmian dla MŚP i dużych inwestorów (projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw) zasadniczo spotyka się z aprobatą Związku Przedsiębiorców i Pracodawców – można go uznać za wyraz pozytywnej inicjatywy rządu względem środowiska biznesowego.

Głównym celem projektu ustawy jest wprowadzenie preferencji i uproszczeń w ramach czterech instrumentów: ulgi na IPO, ulgi konsolidacyjnej, pakietu ułatwień dla Podatkowej Grupy Kapitałowej, a także Estońskiego CIT-u 2.0.

Tzw. Ulga na IPO skierowana jest do przedsiębiorstw zainteresowanych pozyskaniem finansowania w ramach wejścia na giełdę. Emisja akcji na giełdzie papierów wartościowych wiąże się z niebagatelnymi kosztami – m.in. w zakresie przekształcenia organizacji lub zmiany jej struktury, opracowania oferty publicznej, czy działaniami marketingowymi. Dzięki nowej uldze, przedsiębiorstwa będą miały możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania o 150% wartości wydatków poniesionych bezpośrednio na pierwszą ofertę publiczną dotyczącą akcji.

Co ważne, projekt ustawy przewiduje wymóg, zgodnie z którym skorzystanie z ulgi będzie możliwe jedynie przez spółki, które zamierzają wyemitować dodatkowe akcje w ramach pierwszej oferty publicznej. Dzięki tej regulacji, wykluczone zostaje zaistnienie sytuacji, w której dotychczasowi akcjonariusze spieniężają swoje udziały poprzez wejście na giełdę, nie emitując przy tym nowych akcji. Co należy podkreślić – powyższy model emisji akcji nie stanowi dodatkowego impulsu rozwojowego dla firmy. Natomiast konieczność emisji dodatkowych akcji powoduje, iż nowe środki, pozyskane w ramach wejścia na giełdę zostają przeznaczone na dalszy rozwój lub akwizycję.

Wyżej wskazane rozwiązanie zostało przygotowane także z myślą o prywatnych inwestorach. Projekt ustawy zakłada, że każdy inwestor indywidualny, który kupi akcje spółki w ramach pierwszej oferty publicznej i zachowa je przez 3 lata, nie zapłaci podatku od zysków kapitałowych (popularnie zwanego „podatku Belki”) z tytułu ich sprzedaży.

Tym samym, ulga ma szansę zapewnić spółkom efektywną kosztowo formę pozyskania kapitału na dalszy rozwój i ekspansję; natomiast dla inwestorów indywidualnych zaprojektowany instrument stanowi dodatkową preferencję podatkową, wspierającą długoterminowe inwestowanie w ramach rynku kapitałowego, popularyzując tę formę lokowania oszczędności.

Z kolei ulga konsolidacyjna ma na celu wsparcie w efektywnym łączeniu firm. Zaprojektowana preferencja podatkowa pozwoli na dodatkowe odliczenie wydatków poniesionych bezpośrednio na nabycie udziałów w spółce kapitałowej (wydatki na obsługę prawną, wycenę, sporządzenie planów połączenia, audyt, podatki, itp.). Powyższe rozwiązanie podniesie bezpieczeństwo biznesowe firm przejmujących, gdyż z uwagi na dodatkowe preferencje – będą one w stanie przeznaczyć większe środki na dokonanie szczegółowego badania due diligence przejmowanego podmiotu, ograniczając dzięki temu ryzyko konsolidacji z firmą o niskim potencjale rozwoju.

Co równie korzystne, ulga konsolidacyjna będzie z założenia skierowana do ojczystych firm, które poprzez przejęcie innych podmiotów zdecydują się na uratowanie np. swojego kontrahenta, dostawcy lub innego podmiotu potrzebującego wsparcia. Przedstawione rozwiązanie ma szansę zwiększyć stabilność rynku pracy z uwagi na rzadsze zjawisko upadłości podmiotów. Wprowadzenie ulgi może również przyczynić się do budowy silnej pozycji polskich firm na rodzimym rynku, gdyż będą one chętniej podejmowały się przejęć innych przedsiębiorstw, dzięki czemu zwiększą swój potencjał rozwojowy i ekspansyjny.

Ponadto, projekt ustawy przewiduje liberalizację regulacji w zakresie tworzenia Podatkowych Grup Kapitałowych, m.in. poprzez obniżenie progu przeciętnej wysokości kapitału zakładowego spółek kapitałowych z 500 tys. zł. do 250 tys. zł. Redukcja wskazanego wymogu spowoduje rozpowszechnienie stosowania Podatkowych Grup Kapitałowych, których głównym atutem jest możliwość optymalizacji obciążeń w podatku dochodowym od osób prawnych, poprzez wspólne rozliczanie osiąganych dochodów i ponoszonych strat przez podmioty wchodzące w skład grupy. Co więcej, wprowadzenie możliwości połączenia, przekształcenia oraz podziału spółek, które tworzą PGK; a także zniesienie warunku rentowności, znacząco zwiększy atrakcyjność projektowanego rozwiązania.

Czwartym rozwiązaniem w ramach przedstawionego pakietu jest tzw. „Estoński CIT 2.0”, który przewiduje zmianę w dotychczasowych regulacjach dot. ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych. Alternatywny model opodatkowania spółek kapitałowych, zwany potocznie „estońskim CIT-em” został wprowadzony do polskiego systemu podatkowego z początkiem 2021 roku. Istotą tego rozwiązania jest przesunięcie czasu poboru podatku dochodowego od osób prawnych do momentu wypłaty zysków z przedsiębiorstwa. Innymi słowy, dopóki zyski są zatrzymywane w spółce, celem przede wszystkim dalszych inwestycji i rozwoju firmy, spółka nie płaci podatku CIT.

W ramach przedstawionego przez Ministerstwo pakietu zmian dla MŚP i dużych inwestorów, zlikwidowane mają zostać trzy z sześciu warunków wejścia firm w ten sposób opodatkowania. Zgodnie z brzmieniem projektu ustawy, zniesiony zostanie wymagany do tej pory limit przychodów firmy na poziomie 100 mln zł., co umożliwi skorzystanie z „estońskiego CIT-u” także dużym przedsiębiorstwom.

Usunięty ma zostać również obowiązek ponoszenia określonych nakładów inwestycyjnych. Jest to istotna i pozytywna zmiana, ponieważ dotychczas obowiązujący warunek ponoszenia formalnie narzuconych nakładów inwestycyjnych generował dla przedsiębiorstw dodatkowe ryzyko biznesowe – przedsiębiorstwa w dobie dynamicznie zmieniających się warunków rynkowych nie zawsze są w stanie w pełni kontrolować realizację zakładanych planów inwestycyjnych. Brak spełnienia powyższego warunku powodowałby dla firm wcześniejsze od zakładanego wystąpienie obowiązku podatkowego, co istotnie negatywnie odbijałoby się na sytuacji finansowej firm.

Dodatkowo, uprawnione do skorzystania z estońskiego CIT-u będą już nie tylko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne, ale również kolejne rodzaje form prawnych: spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne oraz spółdzielnie, co zdaniem ZPP, może się pozytywnie przełożyć na skalę wykorzystania tego alternatywnego modelu opodatkowania.

Pozytywnie odnosząc się do przedstawionych propozycji, które wiążą się z obniżeniem kosztów funkcjonowania części przedsiębiorców w Polsce, zwracamy uwagę na rosnący poziom skomplikowania systemu podatkowego. Podnosimy tę kwestię właśnie w kontekście omawianego projektu ustawy, ponieważ system komplikowany jest nie tylko przez regulacje zasadniczo niesprzyjające podatnikom, lecz również przez kolejne ulgi, wyłączenia i osobne reżimy podatkowe – a więc przez instrumenty takie, jak proponowane w projekcie. Zachowując więc kierunkowo pozytywny stosunek do przedstawionych w projekcie rozwiązań, zachęcamy do pogłębionej dyskusji nad całością systemu, ukierunkowanej na jego skrajne uproszczenie.