Po likwidacji Ministerstwa Energii na rzecz powstania Ministerstwa Aktywów Państwowych, przyszła kolej na ‘inwentaryzację’ OZE, realizowaną przez Ministerstwo Klimatu. Odpowiedzialność za wszystkie obszary regulacji OZE w Polsce nie jest jeszcze finalnie ustanowiona, ale wiemy, że celem ma być podniesienie jakości życia Polaków, poprzez wsparcie programów walki ze smogiem i popularyzacja wśród powszechnej opinii odnawialnych źródeł energii. Czy to pomoże Polsce zrealizować wymagania Unii Europejskiej w zakresie udziału OZE w miksie energetycznym? Jakie mamy szanse w obecnej sytuacji? Poprosiliśmy o opinię ekspertów z Grupy Pracownia Finansowa – Macieja Koreckiego, odpowiadającego za realizację projektów elektrowni wiatrowych oraz Tomasza Wiśniewskiego, wiceprezesa zarządu.
Według GUS wskaźnik udziału OZE w miksie energetycznym wzrósł zaledwie o 0,26% w skali ostatniego roku, ale mamy scenariusz przygotowany przez ENTSO-E jako strategię ratunkową. Czy w opinii Pracowni Finansowej jest on możliwy do wykonania w polskich warunkach?
Maciej Korecki: Poziom wzrostu udziału OZE w miksie energetycznym jest tak rozczarowujący, że lepiej go przemilczę i zachowam dla siebie opinię na ten temat. Wielokrotnie powtarzaliśmy i komunikowaliśmy również z ramienia Grupy Pracownia Finansowa, że do rozwoju OZE potrzebne jest odpowiedzialnie tworzone i stabilne prawo. Takie, które ułatwia procesy, a nie przeszkadza. Zachęca do rozwoju, a nie blokuje. Bez tego, nawet najlepszy scenariusz – mimo działań z największą starannością – staje się trudny do zrealizowania.
Uparcie będziemy forsować opinię Pracowni Finansowej, że trzeba odejść od kosztownej modernizacji starych bloków węglowych lub absurdalnych planów budowy nowych, które nigdy się nie zwrócą. Pieniądze, które zainwestujemy dzisiaj w zmianę miksu energetycznego i w dekarbonizację, to te same pieniądze, których w najbliższych dwóch dekadach nie wydamy na dotowanie nierentownego wydobycia węgla, utrzymywanie przy życiu za wszelką cenę rozwiązań starej technologii i zakup praw do emisji CO2. Wbrew powszechnej opinii, inwestycje w odnawialne źródła energii przyniosą realny zysk nie tylko samym Inwestorom, ale i nam wszystkim. Czyste, zdrowe powietrze to przecież szansa na poprawę jakości życia każdego z nas.
Dlatego cieszy nas fakt, że Unia Europejska podziela naszą opinię i ma zamiar przeznaczyć dużą część budżetu właśnie na walkę ze zmianami klimatu. Potrzeba tylko odważnej decyzji, że to zrobimy i tutaj pole do wykazania się mają rządzący, bo my jesteśmy gotowi. Zdajemy sobie sprawę z tego, że opinia Pracowni Finansowej nie jest zgodna z powszechną opinią rządzących. Pokładamy jednak ogromną nadzieję w jak najszybszej zmianie podejścia.
Jednak Europa swoje, a Polska swoje. Dlaczego tak kurczowo trzymamy się węgla? Możecie podzielić się opinią Pracowni Finansowej na ten temat?
Maciej Korecki: Można by pokusić się nawet o opinię „Cały świat swoje, a Polska swoje’’. Problem przeciwdziałania zmianom klimatu jest problemem globalnym, który wymaga współdziałania zarówno w skali mikro, jak i makro. Temat odejścia od wytwarzania energii z węgla jest tematem przede wszystkim niewygodnym politycznie. Trudno o zdecydowaną zmianę podejścia opinii publicznej, jeśli politycy składają publiczne deklaracje, że węgiel to nasz skarb narodowy i będziemy go bronić za wszelką cenę. To zbijanie kapitału politycznego dla doraźnych korzyści, za które zapłacą przyszłe pokolenia.
Z jednej strony panuje opinia, że taka transformacja kosztowałaby nas zbyt dużo i jako kraj nie możemy sobie pozwolić na takie wydatki w krótkim czasie. Z drugiej strony jednak pomija się lub bagatelizuje koszty, które corocznie ponosimy na opiekę medyczną i walkę ze skutkami zanieczyszczenia powietrza, a są to jedne z najwyższych kwot w Europie.
Węgiel nie jest paliwem odnawialnym – kiedyś się skończy, co wtedy?
Maciej Korecki: To, że węgiel się skończy i to w relatywnie krótkim czasie, już od dawna nie jest tajemnicą. I nie jest to tylko opinia Pracowni Finansowej, a niepodważalny fakt. Właśnie dlatego potrzebne są działania tu i teraz. Stare przysłowie mówi: zacznij kopać studnię, zanim będziesz spragniony. Odejście od węgla to proces, który musi być dobrze zaplanowany i rozłożony w czasie. W jego miejsce sukcesywnie powinny wkraczać Odnawialne Źródła Energii, atom, gaz, wspierane przez magazyny energii. Magazynowanie energii będzie w najbliższych dekadach kluczowym wyzwaniem. Zasoby energii odnawialnej mamy większe niż globalne zapotrzebowanie na energię elektryczną. Nie da się nie zgodzić z opinią, że największym wyzwaniem OZE jest dzisiaj nieprzewidywalność produkcji i jej uzależnienie od źródeł naturalnych. Powstają jednak odpowiednie rozwiązania, dzięki którym z sukcesem sobie z tym poradzimy. Odpowiedzią na to wyzwanie jest połączenie lokalnego wytwarzania z magazynami energii.
Jakie są doświadczenia Pracowni Finansowej z tego roku? Możemy liczyć na podsumowanie inwestycji crowdfundingowych w odnawialne źródła energii?
Tomasz Wiśniewski: Grupa Pracownia Finansowa zakupiła w tym roku 5 turbin wiatrowych 1,5 MW i aktualnie jest w trakcie budowy 7 elektrowni w Polsce i na Ukrainie. W Polsce, po wzrostach cen energii i przy braku systemu wsparcia, a co za tym idzie finansowania bankowego, stało się opłacalne budowanie elektrowni w oparciu o używane turbiny, za gotówkę. Na Ukrainie również stosujemy ten model biznesowy, mimo wysokich, gwarantowanych cen odkupu. Stawianie tam fabrycznie nowych maszyn nie jest wymagane, a zastosowanie używanych, kilkukrotnie tańszych, sfinansowanych ze środków własnych jest dużo bezpieczniejsze niż finansowanie kredytem na 15 lat. Poza tym brak finansowania bankowego umożliwia nam zastosowanie mechanizmu proporcjonalnego umarzania udziałów, który może stanowić istotną korzyść dla Inwestorów.
Rok 2019 pozwolił odnotować w elektrowniach wiatrowych zrealizowanych w ramach projektów Pracowni Finansowej znaczny wzrost rentowności, wynikający ze wzrostu cen energii i zielonych certyfikatów. Poprawiająca się rentowność przekłada się nie tylko na wyższe wypłaty dla inwestorów, ale także poprawę produktywności. Pracownia Finansowa w tym roku stworzyła także magazyn części zamiennych, aby w maksymalnym stopniu skrócić czas przestojów podczas ewentualnych awarii.
Czy inwestorów odnawialnych źródeł energii przybywa? Jakie są ich nastroje oraz opinie? Czy trendy inwestycyjne zmierzają w kierunku ekologii?
Tomasz Wiśniewski: Po dwóch latach zamrożenia branży, Inwestorów przystępujących do projektów wiatrowych zaczęło znowu przybywać. Co więcej, panuje wśród nich zgodna opinia, że inwestycje te naprawdę są potrzebne! Pracownia Finansowa odnotowuje ten fakt już od drugiej połowy 2018 roku. Mimo, iż nadal obserwujemy ostrożność wynikającą z doświadczeń z okresu, w którym rząd blokował tę branżę, nastroje Inwestorów są coraz bardziej optymistyczne. Trendy inwestycyjne nie tylko zmierzają w kierunku ekologii, ale niezmiennie również w kierunku realnej wartości. Jesteśmy promotorami inwestycji w aktywa mierzalne, które tworzą rzeczywiste obiekty. Na ich wartość i rentowność mamy realny wpływ, w odróżnieniu od inżynierii finansowej obserwowanej na rynku kapitałowym, gdzie pieniądze niczego nie budują, tyko przechodzą z rąk do rąk. Tutaj dodatkowo promujemy aktywa, które mają wpływ na ochronę środowiska. Opinie Inwestorów biorących udział w projektach Pracowni Finansowej potwierdzają, że ekologia jest dla nich ważna i mając do wyboru porównywalną inwestycję, wolą wybrać taką, która jednocześnie pomaga np. walczyć ze smogiem.
Jakie plany na rok 2020 w inwestycjach w odnawialne źródła energii? Jakie cele i wyzwania czekają na Pracownię Finansową?
Tomasz Wiśniewski: W 2020 roku w obrębie Grupy Pracownia Finansowa najprawdopodobniej uruchomionych zostanie 12 elektrowni wiatrowych i rozpoczniemy budowę kilku kolejnych. W projektach przejętych przez Pracownię Finansową oraz wybranych w trakcie realizacji, planujemy zmianę modelu biznesowego z finansowania bankowego na finansowanie gotówkowe, które w naszej opinii jest korzystniejsze dla Inwestorów. Tym sposobem otworzymy kolejnym Inwestorom szansę dołączenia do jednych z ostatnich w Polsce projektów wiatrowych na rynku pierwotnym. Przy obecnych przepisach uzyskanie pozwoleń na budowę jest już praktycznie niemożliwe.
Po udanym zakupie parku wiatrowego w miejscowości Wistka (EEW15) planujemy zakup kolejnych działających już elektrowni. Celem Grupy Pracownia Finansowa jest stworzenie portfela inwestycji w elektrownie wiatrowe, który będzie korzystał z efektu skali, dzięki opracowanej optymalizacji kosztów i dotychczasowych sukcesów opartych na know-how Grupy PF. Również magazyny części zamiennych są znacznie tańsze w utrzymaniu przy posiadaniu kilku lub kilkunastu turbin jednego typu. Skala prowadzonej działalności pomoże także wdrażać rozwiązania zwiększające rentowność, zarówno technologiczne, jak i te związane z planami uzyskania koncesji na obrót energią. Pozwoli to na sprzedaż energii bezpośrednio do odbiorców końcowych, w cenach wyższych niż hurtowe. Planujemy także zaproponowanie Inwestorom konsolidacji niektórych spółek celowych, w celu optymalizacji kosztów. Strategia Pracowni Finansowej zakłada w dalszym ciągu rozwijanie perspektywicznych projektów inwestycyjnych kierowanych do Inwestorów indywidualnych, którym zależy tak samo na pomnażaniu kapitału jak na wspieraniu ekologii i walce o zdrowsze otoczenie.
