Uchwała SN: pracodawcą jest spółka, a nie grupa kapitałowa

Marek Kowalski
Marek Kowalski

Sąd Najwyższy wykluczył, aby ZUS mógł traktować grupy kapitałowe jako jednego pracodawcę. Oznacza to, że odrębnym pracodawcą jest każda spółka z grupy kapitałowej, a nie bliżej nieokreślona grupa kapitałowa. Orzeczenie uniemożliwia przede wszystkim automatyczne traktowanie przez ZUS i sądy powiązań kapitałowych pracodawcy ze zleceniodawcą za przesłankę oskładkowania umów zleceń – podkreśla Konfederacja Lewiatan.

Sąd Najwyższy wydał uchwałę odpowiadającą na pytanie prawne Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, dotyczące pojęcia pracodawcy na gruncie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

– Uchwała ma olbrzymie znaczenie praktyczne dla ogółu pracodawców. Uniemożliwia sądom i ZUS wydawanie orzeczeń „na skróty” i zmusza je do merytorycznego rozpatrywania każdej kolejnej sprawy. Pozwala także pracodawcom na precyzyjne planowanie zatrudnienia i wyjaśnia rozbieżne interpretacje stosowane dotychczas przez ZUS i sądy. To bez wątpienia przełomowe orzeczenie, które powinno wpłynąć na szereg postępowań prowadzonych w niższych instancjach – mówi Marek Kowalski, przewodniczący Zespołu ds. Zamówień Publicznych przy Radzie Dialogu Społecznego, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Mimo przełomowego znaczenia uchwały należy zaznaczyć, że jest to dopiero wierzchołek góry lodowej problemów interpretacyjnych ZUS. W ostatnim czasie kontrolerzy coraz częściej zmieniają dotychczasową interpretację przepisów i tym samym uznają oskładkowanie tylko pierwszej umowy – w ramach jednego przedsiębiorstwa lub spółek powiązanych – za próbę obejścia prawa. Do stycznia 2016 wymagali tylko i wyłącznie objęcia składką na ubezpieczenia społeczne pierwszej zawartej umowy zlecenia. W konsekwencji wiąże się to z naliczaniem przez ZUS składek od wszystkich zawartych umów i karami dla firm. Takie praktyki wpływają destrukcyjnie na sytuację przedsiębiorstw, w skrajnych przypadkach doprowadzając je nawet do upadłości.

ZUS powinien jak najszybciej wydać jednolitą interpretację prawa, uwzględniającą wcześniej wydane decyzje. Brak zdecydowanych działań w tym zakresie i dalsze dobrowolne interpretowanie przepisów może spowodować utratę płynności finansowej przez szereg polskich przedsiębiorstw.

– Składki na ubezpieczenia społeczne powinny zapewniać pracownikom godziwą emeryturę. Kiedy jednak kontrolerzy ZUS zmieniają interpretację prawa – w trakcie jego obowiązywania – budzą się w nas wszystkich obawy, czy działania te nie mają służyć tylko i wyłącznie celom fiskalnym – dodaje Marek Kowalski.

Więcej informacji na blogu kowalski.blog.onet.pl oraz twitter.com/MarekKowalski

Konfederacja Lewiatan