Aż 81 proc. respondentów badania Hays Poland wskazało, że najwyższe stanowiska w ich firmach zajmują mężczyźni. Wśród firm z branży finansowo-księgowej odsetek kobiet w zarządach wynosi 20 proc.
Jak wynika z przeprowadzonego w 2019 r. badania Hays Poland Kobiety na rynku pracy. Kompetencje i różnorodność, odsetek kobiet zarządzających firmami wzrósł z 15 proc. w 2018 r. do 18 proc. Ponadto z danych Eurostatu wynika, że w Polsce kobiety stanowią 21 proc. członków zarządów w największych spółkach publicznych. Choć w ciągu ostatnich pięciu lat udział ten wzrósł o 9 pp., jest to ciągle wynik poniżej unijnej średniej (26,7 proc.). I wciąż aż 81 proc. najwyższych stanowisk w firmach zajmują mężczyźni.
Podobnie jest w branży finansowo-księgowej, gdzie odsetek mężczyzn zarządzających firmami wynosi 80 proc.:
Spis treści:
Płeć osoby zarządzającej firmą, w której pracujesz
Kobieta | 20% |
Mężczyzna | 80% |
Nie wiem | 0% |
Reprezentacja kobiet na stanowiskach managerskich jest wyższa. Dla 54 proc. ankietowanych ze wszystkich branż bezpośrednim przełożonym jest mężczyzna, podczas gdy w branży finansowo-księgowej kobiety na stanowiskach menedżerskich stanowią 50 proc. kadry kierowniczej:
Płeć bezpośredniego przełożonego
Kobieta | 50% |
Mężczyzna | 48% |
Brak przełożonego | 2% |
Kobiety dominują przy tym na stanowiskach specjalistek w ramach zespołów podległych managerom. W branży finansowo-księgowej 56 proc. respondentów wskazało, że większość ich współpracowników – członków zespołu – to kobiety:
Płeć członków zespołu, w którym pracujesz
W większości kobiety | 56% |
W większości mężczyźni | 20% |
Równa liczba kobiet i mężczyzn | 24% |
Kobiety mają coraz większy apetyt na sukces
Mniejszy odsetek kobiet na stanowiskach kierowniczych może wynikać ze sposobu, w jaki firmy planują rozwój talentów oraz awanse w swoich strukturach. Często w rezultacie tych działań kobiety mają mniejsze szanse na realizację ambicji zawodowych oraz rozwój kariery.
W konsekwencji kobiety często mierzą niżej niż mężczyźni. Wynika to również z dotychczas zajmowanych przez nie stanowisk. Z badania Hays Poland wynika, że w 2019 r. kobiety były w podobnym stopniu zadowolone z zajmowanego obecnie stanowiska jak mężczyźni, jeśli spojrzeć na rynek pracy ogólnie. Ten pozytywny trend obserwowany jest już od 2018 r. Różnice w poziomie zadowolenia z zajmowanego stanowiska ujawniają się jednak w kontekście branży firmy. Kobiety związane z sektorem finansowo-księgowym nieco niżej oceniają swoją satysfakcję niż panie w innych branżach:
Czy jesteś zadowolony/ zadowolona z poziomu obecnie zajmowanego stanowiska?
Kobiety | Kobiety – branża finansowo-księgowa | Mężczyźni | |
Bardzo zadowolony/a | 16% | 12% | 20% |
Zadowolony/a | 54% | 54% | 46% |
Trudno powiedzieć | 20% | 22% | 22% |
Niezadowolony/a | 7% | 10% | 8% |
Zdecydowanie niezadowolony/a | 3% | 2% | 4% |
Jednocześnie z roku na rok kobiety mają coraz większy apetyt na sukces. W 2019 r. panie, także w branży finansowo-księgowej, częściej niż mężczyźni wskazywały stanowisko dyrektorskie jako oznaczające dla nich sukces. To duża zmiana względem ubiegłych lat, kiedy to stanowiska liderów, dyrektorów i zarządzających wskazywane były najczęściej przez panów, podczas kiedy panie ograniczały swoje aspiracje do ról specjalistycznych, menedżerskich i związanych z kierowaniem niewielkim zespołem:
Jaki poziom stanowiska musisz objąć, aby uważać siebie za osobę, która odniosła sukces?
Kobiety | Kobiety – branża finansowo-księgowa | Mężczyźni | ||||
Oznaczające sukces | Obecnie zajmowane | Oznaczające sukces | Obecnie zajmowane | Oznaczające sukces | Obecnie zajmowane | |
Praktykant/ Stażysta | 0% | 2% | 0% | 2% | 0% | 2% |
Asystent | 0% | 5% | 0% | 6% | 0% | 4% |
Specjalista | 2% | 24% | 2% | 30% | 2% | 16% |
Samodzielny Specjalista | 10% | 25% | 16% | 28% | 12% | 25% |
Menedżer/ Kierownik | 34% | 28% | 28% | 22% | 22% | 30% |
Dyrektor | 28% | 10% | 26% | 6% | 22% | 12% |
Dyr. Zarządzający/Prezes
Prezes |
14% | 2% | 12% | 2% | 24% | 7% |
Właściciel | 10% | 1% | 12% | 2% | 14% | 3% |
Inne* | 2% | 3% | 4% | 2% | 6% | 1% |
* Wśród innych respondenci wymieniali stanowiska związane z ekspertyzą, nauką, role zarządowe oraz niezależne – np. doradca. Podkreślali również społeczny wymiar sukcesu, niezwiązanego z zajmowanym stanowiskiem oraz fakt, iż nazwa stanowiska ma drugorzędne znaczenie wobec zakresu obowiązków, odpowiedzialności oraz możliwości realizacji swojej ambicji.
Pozytywne zmiany względem zeszłego roku można zaobserwować w zakresie planowania ścieżki kariery. To w dużej mierze efekt rozwiązań wprowadzanych coraz chętniej przez firmy. W rezultacie odsetek pracowników – zarówno kobiet, jak i mężczyzn – posiadających opracowany plan kariery sukcesywnie rośnie. W tym roku aż 76 proc. panów i 74 proc. pań potwierdza, że posiada przynajmniej częściowo opracowaną ścieżkę zawodową, którą chce podążać. Wśród kobiet z branży finansowo-księgowej odsetek ten wynosi 76 proc.:
Czy masz opracowany plan rozwoju kariery?
Tak | 50% |
Nie | 24% |
Częściowo | 26% |
Odwaga w myśleniu o swojej karierze wynika z obserwowanego przez kobiety wsparcia ze strony organizacji. Firmy najczęściej wspierają rozwój swoich pracowników umożliwiając im udział w zewnętrznych kursach i szkoleniach. Pozytywnym sygnałem jest to, że kobiety otrzymują niemal taką samą, dużą szansę na kształcenie i zdobywanie nowych umiejętności jak mężczyźni:
Czy pracodawca pomaga realizować Twój plan rozwoju?
Kobiety | Kobiety – branża finansowo-księgowa | Mężczyźni | |
Tak | 38% | 32% | 44% |
Przynajmniej częściowo | 28% | 34% | 27% |
Nie | 34% | 34% | 29% |
Niestety w branży finansowo-księgowej możliwość uczestniczenia w kursach i szkoleniach, zarówno tych zewnętrznych jak i wewnętrznych, ma mniej kobiet – odpowiednio 56 i 46 proc.:
W jaki sposób pracodawca pomaga realizować Twój plan rozwoju?*
Kobiety | Kobiety – branża finansowo-księgowa | Mężczyźni | |
Umożliwia uczestnictwo w zewnętrznych kursach i szkoleniach | 70% | 56% | 72% |
Oferuje doradztwo w zakresie planowania kariery lub mentoring | 24% | 26% | 34% |
Organizuje wewnętrzne szkolenia | 55% | 46% | 52% |
Dokonuje regularnej oceny moich wyników | 58% | 54% | 68% |
Przedstawia ścieżki kariery w organizacji i perspektywy awansu | 32% | 36% | 37% |
Inne** | 10% | 8% | 14% |
* Procenty nie sumują się do 100, ponieważ można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź.
Kobiety – równie często jak mężczyźni – starały się o promocję w 2019 r (odpowiednio 38 i 35 proc.). Otrzymywały ją również podobnie często jak mężczyźni (odpowiednio 18 i 20 proc. w trakcie 6-12 miesięcy poprzedzających datę wzięcia udziału w badaniu). Odsetek kobiet z branży finansowo-księgowej, które ubiegały się o awans wynosił jeszcze więcej, bo 40 proc. 18 procentom udało się uzyskać promocję (w trakcie 6-12 miesięcy poprzedzających datę wzięcia udziału w badaniu):
Czy w trakcie ostatnich 12 miesięcy ubiegałaś się o awans?
Tak | 40% |
Nie | 60% |
Kiedy ostatnio awansowałaś?
Mniej niż 6 miesięcy temu | 22% |
6-12 miesięcy temu | 18% |
1-2 lata temu | 28% |
2-5 lat temu | 20% |
Kobiety na finansowym szczycie?
Wyniki badania Hays Poland zdają się wskazywać, iż jest szansa na to, że rynek pracy i świat finansów, także na poziomie zarządów firm, będzie bardziej sfeminizowany. Czy istnieje jednak na to jakaś recepta?
– Firmy i organizacje powinny inwestować w kobiety, zapraszając je do udziału w różnych ciekawych, ale i trudnych projektach, które prowadzone są w firmie, pozwalając im w ten sposób rozwinąć skrzydła i zbudować pewność siebie. Dzięki temu powstaną kolejne pokolenia liderów, w których kobiety będą stanowiły znaczący odsetek – mówi Alicja Dworowska ACMA, CGMA, Financial Accounting Director, Accelerated Enrollment Solutions.
Co więcej, w miarę postępującej automatyzacji i robotyzacji w świecie biznesu i finansów na znaczeniu będą zyskiwać kompetencje miękkie, które bardzo często są domeną kobiet.
– Jak wynika z raportu przygotowanego przez World Economic Forum, na przestrzeni najbliższych lat zmieni się profil najbardziej pożądanych kompetencji pracowników. Już w tym roku na znaczeniu zyska między innymi inteligencja emocjonalna oraz elastyczność poznawcza. Dla specjalistów z dziedziny finansów zmieniające się środowisko stanowi ogromną szansę wyjścia poza dotychczasową, techniczną strefę komfortu i wykorzystania rozwijających się technologii jako sposobu na tworzenie wartości dla swoich organizacji – mówi Jakub Bejnarowicz, dyrektor regionalny na Europę, CIMA.
– Jednak jak okryliśmy opracowując wraz z KPMG International raport Finance transformation: the human perspective, u specjalistów z dziedziny finansów istnieje duża luka kompetencyjna nie tylko w zakresie umiejętności cyfrowych, ale także społecznych. Zaledwie 3 proc. dyrektorów finansowych uważa, że osoby piastujące funkcje finansowe w ich organizacjach posiadają obecnie niezbędne kompetencje. Dlatego muszą one doskonalić nowe umiejętności i kompetencje, aby być konkurencyjnymi w cyfrowym świecie. Muszą także rozwinąć swoje umiejętności społeczne i komercyjne, aby lepiej prowadzić narrację biznesu, generować nowe rozwiązania biznesowe oraz skutecznie współpracować z kolegami z całej organizacji i zewnętrznymi interesariuszami. W tym kobiety mogą wieść prym – dodaje Jakub Bejnarowicz.
– W tych zmiennych czasach finanse muszą inwestować w kapitał ludzki. Musimy zatrudniać osoby, które są nastawione na rozwój i które potrafią przystosować się do zmieniających się warunków otoczenia. Nie wystarczy być dobrym w Excelu i znać zasady rachunkowości, lecz trzeba mieć także tzw. organizacyjne IQ, tj. umiejętność adaptacji do zmian i odporność psychiczną na te zmiany – potwierdza i dodaje Alicja Dworowska.
Dodatkowe informacje:
Wyniki raportu Hays Poland Kobiety na rynku pracy. Kompetencje i różnorodność dla wszystkich branż dostępne są na stronie: https://cloud.email.hays.com/PL_Kobiety2019