Znowelizowana ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej wprowadzi możliwość przeniesienia decyzji związanych z przedsiębiorstwem w przypadku jego zbycia. Umożliwione zostanie przejęcie praw z decyzji związanych z przedsiębiorstwem przez jego nabywcę w przypadku, gdy do nabycia dochodzi na podstawie czynności prawnej.
Nabywca przedsiębiorstwa będzie mógł złożyć do organu administracji publicznej, który wydał decyzję, wniosek o przeniesienie na niego tej decyzji w terminie 3 miesięcy od dnia nabycia przedsiębiorstwa. Do czasu upływu tego terminu decyzja nie wygaśnie.
Przeniesienie takiej decyzji będzie możliwe, jeżeli:
- spełnione będą warunki do uzyskania tej decyzji, określone w odrębnych przepisach,
- nabywca przedsiębiorstwa przedłoży dokumenty potwierdzające spełnienie tych warunków,
- nabywca przedsiębiorstwa oświadczy, że przyjmuje wszystkie warunki zawarte w tej decyzji i zobowiązuje się do wykonania związanych z nią obowiązków,
- nabywca przedsiębiorstwa przedłoży pisemną zgodę pozostałych nabywców przedsiębiorstwa na przeniesienie na niego decyzji związanej z przedsiębiorstwem, w przypadku gdy przedsiębiorstwo nabyło kilka osób.
Nowe przepisy przewidują także, że w przypadku śmierci małżonka przedsiębiorcy, jeżeli przedsiębiorstwo stanowiło w całości mienie przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG i jego małżonka, a małżonek ten nie był przedsiębiorcą, zarządu udziałem w przedsiębiorstwie objętego spadkiem będzie mógł dokonywać tymczasowy przedstawiciel. Nie będzie posiadał uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej, a jego rola będzie ograniczona do zarządu majątkiem. Do powołania tymczasowego przedstawiciela będą stosowane odpowiednio przepisy dotyczące powołania zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy.
W ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji dodano nowy rodzaj czynu nieuczciwej konkurencji, polegający na nieuzasadnionym wydłużaniu terminów zapłaty za dostarczane towary lub wykonane usługi. Może on polegać w szczególności na:
- naruszeniu przepisów ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 118 i 1649);
- rażącym odstępstwie od dobrych praktyk handlowych, które narusza zasadę działania w dobrej wierze i zasadę rzetelności;
- niedostosowaniu do harmonogramu dostawy towarów lub harmonogramu wykonania usługi;
- nieuwzględnieniu właściwości towaru lub usługi, które są przedmiotem umowy.
Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych przewiduje skrócenie terminów zapłaty w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny (z wyłączeniem podmiotów leczniczych) – do maksymalnie 30 dni. Termin zapłaty w transakcjach asymetrycznych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem mikro-, mały lub średni przedsiębiorca, nie będzie mógł przekraczać 60 dni, natomiast postanowienie umowne określające dłuższy termin zapłaty będzie nieważne.
Podniesiona zostanie wysokość odsetek za opóźnienia w transakcjach handlowych o dwa punkty procentowe. W przypadku transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot leczniczy, odsetki pozostaną na dotychczasowym poziomie.
Najwięksi dłużnicy prywatni zostali zobowiązani do przekazywania ministrowi ds. gospodarki corocznych sprawozdań o stosowanych terminach zapłaty. Ustawa zawiera również zmiany związane z dochodzeniem odsetek od należności w transakcjach handlowych na drodze sądowej.
Najważniejszymi zmianami dotyczącymi roszczeń są:
- przerzucenie ciężaru dowodu, że termin w umowie nie jest rażąco nieuczciwy, na dłużnika,
- wprowadzenie zasady, że trzyletni termin na ustalenie, że termin zapłaty określony w umowie jest nieuczciwy wobec wierzyciela, biegnie od dnia zakończenia wykonywania umowy,
- nieważność zrzeczenia się roszczenia o ustalenie, że termin zapłaty jest nieuczciwy wobec wierzyciela oraz możliwość odstąpienia przez wierzyciela od umowy lub jej wypowiedzenia, gdy ustalony w niej termin zapłaty został nadmiernie wydłużony – przekracza 120 dni, liczonych od daty doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostarczenie towaru lub wykonanie usługi, a ustalenie tego terminu było rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela.
| Podmiot | Transakcja niesymetryczna (podmioty nierównorzędne) | Transakcja symetryczna (obie strony umowy są podmiotami równorzędnymi, np. średnim przedsiębiorcą) |
|
Duży przedsiębiorca |
Zastrzeżenie terminu płatności w umowie z mikro, małym i średnim przedsiębiorcą, który jest wierzycielem powyżej 60 dni jest nieważne i obowiązuje 60-dniowy termin. |
Jeżeli strony transakcji handlowej przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni, liczonych od dnia spełnienia swojego świadczenia i doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
Termin zapłaty określony w umowie nie może przekraczać 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, chyba że strony w umowie wyraźnie ustalą inaczej i pod warunkiem że ustalenie to nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela.
W przypadku ustalenia terminu zapłaty dłuższego niż 60 dni – w razie sporu między nimi to dłużnik będzie musiał udowodnić, że ustalony termin zapłaty nie był rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela.
|
|
Średni, mały i mikro przedsiębiorca |
Nie dotyczy. |
Jak powyżej. |
W ustawie Kodeks postępowania cywilnego wprowadzono zmiany polegające na uproszczeniu procedury zabezpieczającej w sprawach o roszczenia pieniężne z tytułu transakcji handlowych, w rozumieniu ustawy o terminach zapłaty, w których wartość wynagrodzenia nie przekracza 75 000 zł. Powód nie będzie musiał wykazywać interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, w przypadku, gdy dochodzi zapłaty z tytułu transakcji handlowej, której wartość nie przekracza kwoty 75 000 zł, a od dnia upływu terminu zapłaty dochodzonej należności, upłynęły co najmniej 3 miesiące.
Zgodnie z ustawą o własności lokali jeżeli liczba lokali wyodrębnionych i lokali niewyodrębnionych, należących do dotychczasowego właściciela, nie jest większa niż trzy, to wówczas mamy do czynienia z tzw. „małą” wspólnotą mieszkaniową, a do zarządu nieruchomością wspólną mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego o współwłasności. Natomiast wspólnoty, w których jest od 4 do 7 lokali z „małych” wspólnot mieszkaniowych staną się „dużymi” wspólnotami mieszkaniowymi. Jeśli właściciele nie uzgodnią innego sposobu zarządu nieruchomością wspólną, to zarząd będzie sprawowany zgodnie z przepisami ustawy o własności lokali, Właściciele lokali zostaną wówczas obowiązani podjąć uchwałę o wyborze jednoosobowego lub kilkuosobowego zarządu.
Ponadto decyzje w przedmiocie czynności zwykłego zarządu będzie podejmował samodzielnie zarząd.
Do podjęcia przez zarząd czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu potrzebna będzie uchwała właścicieli lokali wyrażająca zgodę na dokonanie tej czynności oraz udzielająca zarządowi pełnomocnictwa do zawierania umów stanowiących czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu w formie prawem przewidzianej.
Od 1 stycznia 2020 roku wspólnota mieszkaniowa będzie musiała uchwalić roczny plan gospodarczy zarządu nieruchomością wspólną i opłat na pokrycie kosztów zarządu. Na pokrycie kosztów zarządu, właściciele lokali będą uiszczać zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca.
Zarząd albo zarządca będzie obowiązany prowadzić ewidencję pozaksięgową kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczanych na pokrycie tych kosztów, a także rozliczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspólnej. Co więcej, zarząd albo zarządca zobowiązani są do zwołania zebranie ogółu właścicieli lokali co najmniej raz w roku, nie później niż w pierwszym kwartale każdego roku.
Ustawa Prawo przedsiębiorców przewiduje tzw. prawo do błędu dla przedsiębiorców wpisanych do CEIDG, którzy naruszą przepisy prawa związane z wykonywaną działalnością gospodarczą w okresie 12 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 36 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia. Jeżeli właściwy organ rozpocznie postępowanie mandatowe albo postępowanie w sprawie nakładania lub wymierzania administracyjnej kary pieniężnej, to przed nałożeniem grzywny w drodze mandatu karnego albo przed nałożeniem lub wymierzeniem administracyjnej kary pieniężnej, organ będzie wzywał przedsiębiorcę, w drodze postanowienia do usunięcia w wyznaczonym przez siebie terminie stwierdzonych naruszeń przepisów prawa oraz ewentualnych skutków tych naruszeń.
Przedsiębiorca, który usunie naruszenia i ich skutki w wyznaczonym terminie, nie zapłaci kary. Właściwy organ, w drodze decyzji, odstąpi od nałożenia na niego lub wymierzenia mu administracyjnej kary pieniężnej i poprzestanie na pouczeniu albo przedsiębiorca nie będzie podlegać karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe.
Kodeks spółek handlowych przewiduje od 1.01.2020 roku obowiązek prowadzenia stron internetowych dla spółek akcyjnych oraz komandytowo-akcyjnych w celu komunikacji z akcjonariuszami. Wspomniane spółki są zobowiązane do publikacji na stronach internetowych wymaganych przez prawo lub ich statuty ogłoszeń pochodzących od spółek. W przypadku spółki publicznej jest to:
- ogłoszenie o zwołaniu walnego zgromadzenia,
- informacja o ogólnej liczbie akcji w spółce i liczbie głosów z tych akcji w dniu ogłoszenia, a jeżeli akcje są różnych rodzajów – także o podziale akcji na poszczególne rodzaje i liczbie głosów z akcji poszczególnych rodzajów,
- dokumentacja, która ma być przedstawiona walnemu zgromadzeniu,
- projekty uchwał lub, jeżeli nie przewiduje się podejmowania uchwał, uwagi zarządu lub rady nadzorczej spółki, dotyczące spraw wprowadzonych do porządku obrad walnego zgromadzenia lub spraw, które mają zostać wprowadzone do porządku obrad przed terminem walnego zgromadzenia,
- formularze pozwalające na wykonywanie prawa głosu przez pełnomocnika lub drogą korespondencyjną, jeżeli nie są one wysyłane bezpośrednio do wszystkich akcjonariuszy.
Zgodnie z ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym, adresy stron internetowych tych spółek podlegają zgłoszeniu do rejestru.
Kodeks cywilny zostaje uzupełniony o ważny przepis w zakresie planowania sukcesji przedsiębiorstw. Od 1.01.2019 roku przedmiotem zapisu windykacyjnego może być ogół praw i obowiązków w spółce osobowej. Zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu spółek handlowych, ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce osobowej (czyli konglomerat praw korporacyjnych i majątkowych wspólnika przysługujących mu z tytułu uczestnictwa w spółce) jest co do zasady niezbywalny, chyba że umowa spółki stanowi inaczej lub uzyskano pisemną zgodę wszystkich pozostałych wspólników. W związku z tą cechą ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej, do tej pory przedmiotem zapisu windykacyjnego mogło być co najwyżej roszczenie o wypłatę wartości udziału kapitałowego przypadającego na zmarłego wspólnika. Dzięki wprowadzanej zmianie, powstanie wygodne narzędzie prawne do planowania sukcesji w przedsiębiorstwach rodzinnych, nierzadko prowadzących działalność w formie spółek osobowych.
W ustawie o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych wprowadzono zmiany w zakresie dotychczasowej ewidencji papierów wartościowych prowadzonej przez Komisję Nadzoru Finansowego. Od 1 stycznia 2020 r. jest to bowiem ewidencja akcji, które są przedmiotem oferty publicznej, są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ewidencja obejmować ma podstawowe dane o akcjach i trybie przeprowadzenia ich oferty, dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzenia do alternatywnego systemu obrotu. Tak, jak uprzednio, jest ona jawna, a dodatkowo Komisja Nadzoru Finansowego udostępnia ją na swojej stronie internetowej.
W przeciwieństwie do poprzedniego stanu prawnego, wpisu do ewidencji akcji dokonuje ich emitent lub inny niż emitent podmiot składający wniosek o ich dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym, a nie Komisja Nadzoru Finansowego. Termin na dokonanie wpisu do ewidencji akcji wynosi 14 dni od dnia:
- przydziału akcji, a w przypadku niedokonywania przydziału akcji – od dnia ich wydania;
- dopuszczenia akcji do obrotu na rynku regulowanym lub ich wprowadzenia do alternatywnego systemu obrotu.
Jeżeli oferta publiczna akcji prowadzona jest w sposób ciągły – dokonanie wpisu może mieć miejsce w terminie 14 dni od dnia przydziału akcji albo ich wydania będącego ostatnim dniem przedziału czasowego określonego przez emitenta lub oferującego, nie dłuższego jednak niż 6 miesięcy.
Oferujący obowiązany jest więc niezwłocznie zawiadomić emitenta o przeprowadzonej ofercie publicznej akcji tak, aby emitent miał możliwość dokonania pełnego wpisu do ewidencji akcji. Zawiadomienie powinno nastąpić w terminie 5 dni od przydziału lub wydania akcji.
W związku z powyższą zmianą uchylony został przepis nakładający na podmiot dokonujący oferty publicznej obowiązek uiszczenia opłaty ewidencyjnej.
Nie tracą mocy wpisy w brzmieniu dotychczasowym, dokonane przed 1.01.2020 r.
Ustawę o obrocie instrumentami finansowymi uzupełniono natomiast o postanowienia dotyczące wyłącznej możliwości zamieszczania w firmie (nazwie) spółki zwrotu „dom maklerski” oraz używania takiego oznaczenia w obrocie handlowym. Od 1.01.2020 takie wyłączne prawo ma jedynie spółka, która uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej. Przepisy wyraźnie wskazują, że nie może tego robić bank prowadzący działalność maklerską.
Zmiany w ustawie o PIT:
– wprowadzono możliwość pomniejszenia przez wierzyciela podstawy opodatkowania o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, jeżeli wierzytelność ta nie zostanie uregulowana lub zbyta w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (rachunku);
– w symetrycznych transakcjach handlowych (np. pomiędzy dwoma dużymi przedsiębiorcami), w których możliwe będzie wydłużenie terminu zapłaty powyżej 60 dni po spełnieniu określonych warunków, w sytuacji gdy nie zostaną one spełnione, zamiast postanowień umownych ustalających dłuższy niż 60 dni termin zapłaty będzie obowiązywał 60-dniowy termin zapłaty.
Zmiany w ustawie o CIT:
– wprowadzono możliwość pomniejszenia przez wierzyciela podstawy opodatkowania o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, jeżeli wierzytelność ta nie zostanie uregulowana lub zbyta w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (rachunku);
– ustalono, że w transakcjach asymetrycznych, tj. jeżeli dłużnikiem zobowiązanym do zapłaty za towary lub usługi jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem jest mikro, mały albo średni przedsiębiorca termin zapłaty określony w umowie nie będzie mógł przekraczać 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi (lub od otrzymania przez dłużnika towaru lub usługi zgodnie z projektowanym art. 7 ust. 4 ustawy);
– określono, że przypadku ustalenia terminu niezgodnego z tym przepisem, zastosowanie będzie miał art. 13 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych w nowym brzmieniu, zgodnie z którym z mocy prawa stosowany będzie termin zapłaty 60 dni;
– w symetrycznych transakcjach handlowych (np. pomiędzy dwoma dużymi przedsiębiorcami), w których możliwe będzie wydłużenie terminu zapłaty powyżej 60 dni po spełnieniu określonych warunków, w sytuacji gdy nie zostaną one spełnione, zamiast postanowień umownych ustalających dłuższy niż 60 dni termin zapłaty będzie obowiązywał 60-dniowy termin zapłaty;
– wprowadzono obowiązek wykazywania wierzytelności lub zobowiązań, które powodują zwiększenia lub zmniejszenia podstawy opodatkowania w zeznaniach podatkowych. Jest to rozwiązanie analogiczne do tego, które obowiązuje w podatku VAT, w związku z którym podatnicy składają deklarację VAT-ZD.
Zmiany w ustawie Ordynacja podatkowa:
– Szef KAS będzie przekazywał Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów informacje, w tym zawierające dane stanowiące tajemnicę skarbową, bankową lub zawodową, o ustaleniu prawdopodobieństwa wystąpienia opóźnień w spełnianiu przez podmiot obowiązany do złożenia informacji, o których mowa w art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej;
– W art. 299f § 2 Ordynacji podatkowej przyjęto, że prawdopodobieństwo wystąpienia opóźnień występuje, jeżeli suma wartości świadczeń pieniężnych niezapłaconych przez dany podmiot w terminie 60 dni od dnia otrzymania faktury wynosi w okresie kolejnych 3 miesięcy co najmniej 2 000 000 złotych. Informacje określone w art. 299f § 7 Ordynacji podatkowej będą mogły być przekazane na wniosek Prezesa UOKiK;
Przyjęto, że przekazanie informacji o ustaleniu prawdopodobieństwa wystąpienia opóźnienia za dany miesiąc będzie możliwe do 20. dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu, za który ustalono to prawdopodobieństwo.
Artykuł przygotowany przez zespół Kancelarii Sadkowski i Wspólnicy.
