Brak stabilności otoczenia ogranicza skłonność dyrektorów finansowych do przeprowadzenia większych zmian w funkcjonowaniu zarządzanych przez nich departamentów. Siedmiu na dziesięciu badanych CFO nie planuje reorganizacji w trakcie najbliższych dwóch lat, wynika z raportu “2024 Central Europe CFO Survey – Finance operations” przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte. Dążenie do optymalizacji kosztów skłania badanych do skorzystania z usług centrów usług wspólnych (SSC) oraz usług biznesowych (GBS), przede wszystkim w zakresie outsourcingu powtarzalnych czynności.
Dodatek do raportu Deloitte omawiającego nastroje dyrektorów finansowych (CFO) z Europy Środkowej poświęcony jest trendom w obszarze bieżącej działalności operacyjnej podległych im działów. Publikacja przedstawia także prognozowane kierunki rozwoju oraz trendy wpływające na działalność tej branży. Dodatek do głównego raportu „Deloitte Central Europe CFO Survey 2024” powstał na podstawie ankiety przeprowadzonej między październikiem a grudniem 2023 r. wśród 475 dyrektorów finansowych pochodzących z 15 krajów Europy Środkowej, w tym z Polski.
Spis treści:
Trwałość w niepewnych czasach
Autorzy raportu podkreślają, że w ostatnich latach środkowoeuropejskie firmy zmagały się z wieloma wyzwaniami, będącymi konsekwencją wydarzeń politycznych i gospodarczych. Odpowiedzią na te wyzwania ma być spójność organizacyjna i operacyjna. Aż 70 proc. badanych CFO nie planuje bowiem przeprowadzenia istotniejszych zmian w swoich departamentach w trakcie najbliższych dwóch lat. Zdaniem autorów raportu taki rozkład odpowiedzi jest przejawem rosnącej stabilności funkcjonowania działów finansowych. Jeden z ankietowanych dyrektorów finansowych stwierdził z kolei, że spadek zapotrzebowania na zmiany może wynikać z wielu przekształceń dokonywanych w ostatnich latach.
– Większość dyrektorów finansowych jest zdecydowanie przeciwna przeprowadzeniu większych zmian organizacyjnych w czasach powszechnej niestabilności. Wydaje się to zrozumiałe, ponieważ zazwyczaj takie procesy trwają wiele lat i wymagają odpowiednich przygotowań. Z drugiej strony szereg wyzwań, z jakimi mierzą się obecnie firmy oraz postępująca digitalizacja procesów księgowych sprawiają, że branża finansowa musi być gotowa na podjęcie działań zmierzających do dostosowania się do nowych warunków funkcjonowania – mówi Damian Groński, partner w zespole Business Process Solutions, Deloitte.
Automatyzacja i kadry
W ramach ankiety dyrektorzy finansowi z Europy Środkowej wskazywali trendy, które ich zdaniem mają największy wpływ na działalność kierowanych przez nich departamentów. Obszarem, który uzyskał najwięcej odpowiedzi jest postępująca automatyzacja powtarzalnych procesów (60 proc.). Na drugim miejscu znalazła się kwestia wdrożenia sztucznej inteligencji i machine learningu w funkcjonowanie działu finansowego (39 proc.). Taki sam odsetek badanych stwierdził, że kluczowe jest pozyskanie pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. 35 proc. odpowiedzi dotyczyło konieczności dostosowania działalności do wymogów regulatora, z kolei co trzeci respondent za najistotniejsze uznał dążenie do ograniczania kosztów.
– Poprawa efektywności działań i odpowiednie dysponowanie zasobami ludzkimi stanowią obecnie główne obszary zainteresowań dyrektorów finansowych. W obydwu przypadkach niezwykle istotną rolę mogą odegrać narzędzia wykorzystujące sztuczną inteligencję. Dzięki nim możliwa będzie automatyzacja najprostszych czynności, co z kolei pozwoli pracownikom działów finansowych skupić się na innego rodzaju czynnościach. Nie bez znaczenia są także możliwości w zakresie ograniczenia kosztów funkcjonowania całego działu – dodaje Damian Groński.
Zaufanie podstawą dla outsourcingu
Twórcy raportu podkreślają, że większość dyrektorów działów finansowych preferuje pozostawienie kluczowych procesów wewnątrz struktur swojej organizacji. Jedynym obszarem, który menadżerowie przekazaliby zewnętrznym podwykonawcom jest dokumentacja cen transferowych – tę opcję wskazał co drugi ankietowany. W przypadku pozostałych działań, takich jak obsługa księgowa, około 70 proc. badanych opowiadało się za utrzymaniem ich wewnątrz firmy.
Wśród korzyści płynących z przeniesienia części procesów do centrów SSC lub GBS najczęściej wymienia się uzyskanie dostępu do nowoczesnych technologii. Równie istotna jest możliwość skorzystania z wiedzy zewnętrznych ekspertów oraz redukcji kosztów funkcjonowania działu finansowego. Eksperci podkreślają jednak, że istotnym wyzwaniem w tym obszarze jest zaufanie, którego brak uniemożliwia maksymalizację korzyści płynących ze współpracy z centrami usług wspólnych i usług dla biznesu.
– Dążenie do efektywności kosztowej, procesowej oraz potrzeba innowacyjności sprawiają, że dyrektorzy finansowi coraz częściej decydują się na przekazanie części działalności do centrów usług wspólnych. Ze względu na znaczenie procesów finansowych dla firmy oraz potrzebę ich kontrolowania, taka operacja jest zazwyczaj dokonywana w ramach struktur danej organizacji. Niejednokrotnie zdarza się jednak, że część procesów podlegających outsourcingowi jest duplikowana. Zjawisko to wynika w dużej mierze z braku zaufania, co z kolei utrudnia pełne wykrozystanie potencjału centrów usług wspólnych – mówi Monika Warmbier, partnerka, liderka zespołu Finance & Performance w Polsce, Deloitte.
