Dynamika wzrostu zatrudnienia cudzoziemców wyhamowuje

oferty pracy urząd pracy praca

Aktualne dane resortu pracy pozwalają zakładać niższy wzrost zatrudnienia obcokrajowców niż to miało miejsce w latach 2010-2011. Jednocześnie eksperci szacują, że pomimo ogólnego spowolnienia gospodarczego i wysokiej stopy bezrobocia, pracujących cudzoziemców będzie przybywać, w dużym stopniu za sprawą rosnącej liczby zezwoleń na pracę. W 2012 roku wzrośnie ona o nawet 15 procent w porównaniu z rokiem poprzednim – informuje agencja EWL.

Według danych zebranych przez Powiatowe Urzędy Pracy w ciągu pierwszego półrocza 2012 roku, zainteresowanie zatrudnieniem cudzoziemców przełożyło się na zarejestrowanie przez podmioty 160 276 oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom, umożliwiające zatrudnienie obywateli pięciu państw (Ukrainy, Białorusi, Mołdowy, Rosji i Gruzji) na okres do 6 miesięcy w ciągu roku. To o prawie 4 tysiące mniej niż w podobnym okresie poprzedniego roku, kiedy polskie firmy zgłosiły zapotrzebowanie na 163 984 cudzoziemców.
Największym zainteresowaniem w pierwszej połowie 2012 roku cieszyli się, podobnie jak wcześniej, obywatele Ukrainy. Do końca czerwca zarejestrowano prawie 150 tysięcy wniosków o zamiarze zatrudnienia pracownika z Ukrainy, co jednak stanowi spadek o niecałe 4 tysiące w porównaniu z pierwszą połową 2011. Ostatecznie oświadczeń dla Ukraińców zostało zarejestrowanych 149 947.

Na spadek dynamiki może mieć wpływ kilka czynników. Jedną z głównych przyczyn może być bardzo wysoka dynamika zatrudnienia w 1 kwartale 2011, wynikająca z braku odpowiednich procedur pomostowych, ograniczających rejestrowanie oświadczeń pod koniec 2010 roku. W efekcie wielu pracodawców zwlekało do końca roku ze złożeniem wniosku do odpowiedniego urzędu i największy skok dynamiki zatrudnienia miał miejsce w pierwszym kwartale 2011 roku. Innym powodem może być aktualna koniunktura gospodarcza, która w pierwszym kwartale tego roku odnotowała najgorsze wyniki od prawie dwóch lat. Jednocześnie kluczową gałęzią gospodarki, która w tym okresie rozwijała się najdynamiczniej, było budownictwo. Widać to również w wysokości zapotrzebowania na pracę cudzoziemców w tej branży – podmioty z sektora rolnego i budownictwa generują najwięcej wniosków o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca – odpowiednio 88 423 i 33 404. O ile zapotrzebowanie na obcokrajowców w rolnictwie spadło o 10 procent, w budownictwie wzrosło o 16 punktów procentowych.

Wyższa efektywność zatrudnienia

Jednocześnie należy zauważyć, że mniejsza liczba zarejestrowanych oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom nie musi przekładać się całkowicie na spadek zainteresowania zatrudnieniem obywateli państw trzecich. Pomimo spadku dynamiki w obszarze zapotrzebowania na cudzoziemców w oparciu o procedurę uproszczoną (oświadczenia), zauważalny jest stabilny wzrost innego kluczowego wskaźnika – liczby rejestrowanych zezwoleń na pracę dla cudzoziemców. W tym przypadku pierwsze półrocze 2012 przyniosło wzrost liczby wniosków o wydanie zezwolenia na pracę w wysokości 13 procent w porównaniu z tym samym okresem 2011 roku. W ciągu pierwszych 6 miesięcy bieżącego roku zarejestrowano w Polsce 21 524 wniosków o zezwolenie, z czego ponad 11 tysięcy przypadało na obywateli Ukrainy. W przypadu tej ostatniej grupy jest to bardzo znaczący wzrost, wynoszący 66 procent w porównaniu do pierwszej połowy 2011, kiedy liczba wniosków o zezwolenie dla Ukraińców wyniosła 6862. Negatywnym aspektem tego wzrostu jest jednak wzrost liczby odmów wydania zezwolenia na pracę, z 218 w pierwszej połowie 2011 do 441 w tym samym okresie 2012 roku.

– „Spadek liczby zarejestrowanych oświadczeń nie jest tożsamy ze spadkiem zainteresowania rekrutacją obcokrajowców.” – wyjaśnia Andrzej Korkus, prezes agencji EWL East West Link. – „Trzeba uwzględnić inne uwarunkowania, w tym ogólną sytuację ekonomiczną, w jakiej Polska się aktualnie znajduje. O stabilności przyrostu zatrudnienia cudzoziemców świadczy w większym stopniu miarodajny wskaźnik liczby zezwoleń na pracę. Zakładając tradycyjnie wyższą dynamikę rejestracji zezwoleń w drugiej połowie roku, można śmiało przyjąć, że w 2012 wzrośnie on o co najmniej 15 procent w porównaniu z rokiem ubiegłym.”

Oznacza to pośrednio wzrost dynamiki zapotrzebowania na pracę obcokrajowców i wzrost efektywności zatrudnienia cudzoziemców z państw objętych uproszczoną procedurą zatrudnienia, gdzie wskaźnik efektywności zatrudnienia oznacza stosunek liczby realnie zatrudnionych cudzoziemców z tych 5 państw do ogólnej liczby zarejestrowanych w danym okresie oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Utrzymanie dynamiki wzrostu liczby zezwoleń na pracę i mniejsza liczba oświadczeń mogą również stanowić oznakę zwiększonego zapotrzebowania na wysoko wykwalifikowanych specjalistów z państw trzecich, kosztem zagranicznych pracowników sezonowych.

Wzrost liczby zezwoleń na pracę oznacza także wzrost zadowolenia z pracy wykonywanej przez cudzoziemców objętych procedurą uproszczoną – po upłynięciu przepisowych 6 miesięcy w ciągu roku, coraz więcej pracodawców decyduje się na przedłużenie swoim pracownikom wizy pracowniczej w oparciu o pełne zezwolenie na pracę. Według danych Ministerstwa Pracy za pierwsze półrocze liczba przedłużeń zezwoleń dla obywateli Ukrainy wzrosła o 25% w porównaniu z rokiem poprzednim (o 21% w przypadku wszystkich grup cudzoziemców). Pracownicy z zagranicy mniej rotują, a pracodawcy są skłonni do podtrzymania stosunku pracy z nimi.

Źródło: MPiPS, EWL