Pracownicze Plany Kapitałowe do 2021 r. mają zostać wprowadzone we wszystkich firmach w Polsce, mogąc objąć według szacunków nawet 11 mln zatrudnionych. Sama procedura dołączenia do programu jest prosta i nie wymaga zaangażowania, jedynie pracownicy, którzy ukończyli 55 lat powinni zgłosić chęć udziału. Pracownik nie jest jednak pozbawiony wpływu na PPK – okazuje się, że swoimi decyzjami może w dużym stopniu zmienić jego oblicze. Eksperci Esaliens TFI wyodrębnili 6 kluczowych decyzji jakie można podjąć w trakcie trwania PPK.
Wbrew pozorom uczestnik PPK może realnie wpłynąć na kształt programu i nie jest skazany na bierną obserwację tego co dzieje się z jego oszczędnościami. Wpływ jest wieloaspektowy i dotyczy również tak kluczowych kwestii jak strategia inwestycyjna czy tego, co się stanie ze zgromadzonymi środkami w przypadku śmierci oszczędzającego. Poprzez swoje decyzje będziemy mogli zatem w dużym stopniu spersonalizować PPK. Ten poziom wpływu i kontroli sprawia też, że w o wiele większym stopniu uczestnicy mogą poczuć realność tych oszczędności. Zwłaszcza, że przy naglącej potrzebie życiowej, takiej jak konieczność wniesienia wkładu własnego na mieszkanie, utrzymania płynności finansowej w momencie gdy jesteśmy bez pracy czy pokrycia kosztów leczenia najbliższej rodziny, możemy z tych pieniędzy po prostu skorzystać – wyjaśnia Robert Juszczak z Esaliens TFI SA.
6 kluczowych decyzji, które można podjąć w trakcie trwania PPK:
- Wskazanie osób uprawnionych do dziedziczenia
Oszczędzanie w ramach PPK ma tę zaletę, że nawet w przypadku śmierci uczestnika zgromadzony kapitał nie przepada, podlega bowiem dziedziczeniu. Uczestnik PPK ma jednak możliwość wskazania konkretnych osób uprawnionych do środków, co przede wszystkim znacznie upraszcza ich wypłatę wskutek pominięcia nierzadko czasochłonnej i skomplikowanej procedury postepowania spadkowego. Poza tym, korzystając z tej możliwości uczestnik może wskazać np. osoby niespokrewnione, które w innych warunkach nie mogłyby się znaleźć w gronie spadkobierców.
Wyjątkowo małżonkowie objęci wspólnotą majątkową mogą dowolnie rozporządzać jedynie połową środków – w takim przypadku bowiem z mocy prawa 50% środków przypada współmałżonkowi.
- Wybór funduszu zdefiniowanej daty
To jeden z opcjonalnych wyborów. Generalnie PPK są tak skonstruowane, by wraz z wiekiem oszczędzającego w coraz większym stopniu chronić jego kapitał. Zgodnie z ustawą gromadzone środki mogą być bowiem lokowane w tzw. funduszach zdefiniowanej daty. Oznacza to, że wraz z wiekiem oszczędzającego coraz większa część portfela obejmuje aktywa o mniejszym ryzyku inwestycyjnym. Dzięki takiej strategii kapitał wraz ze zbliżającym się okresem wypłaty ma być w coraz większym stopniu chroniony.
Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by spersonalizować strategię inwestycyjną na bardziej lub mniej ryzykowną niż pierwotna. Może to mieć sens, jeśli np. jako osoba 30-letnia środki zgromadzone w PPK chcemy wykorzystać np. na wkład własny na mieszkanie. Wtedy raczej będziemy dążyli do większej ochrony kapitału, wybierając strategię opartą o mniej ryzykowne instrumenty typu obligacje lub bony skarbowe.
- Wpłata dodatkowa
Składka w PPK ma trzy źródła – składa się na nią część pracodawcy, część pracownika oraz środki z Funduszu Pracy (bonus od Państwa). Sam pracownik decydując się na uczestnictwo w PPK musi wnosić tzw. składkę podstawową, stanowiącą 2% wynagrodzenia brutto. Jeżeli jednak chce oszczędzać więcej – ustawa daje mu możliwość wniesienia wpłaty dodatkowej, nie większej jednak niż kolejne 2%.
- Obniżenie wpłaty podstawowej
Jeżeli wynagrodzenie uczestnika PPK nie przekracza 120% minimalnego wynagrodzenia może on zadeklarować niższą wpłatę podstawową. Składka może być w takim przypadku znacznie obniżona, lecz nie niższa niż 0,5% wynagrodzenia brutto. Pracodawca powinien powiadomić najmniej zarabiających pracowników o takiej możliwości.
- Decyzja w sprawie wypłaty transferowej z PPK od poprzedniego pracodawcy
Jeżeli pracownik uczestniczył w PPK u któregokolwiek z poprzednich pracodawców, powinien o tym poinformować nowego pracodawcę – umożliwia to połączenie oszczędzanych środków. Może jednak wystąpić taka sytuacja, że pracownik będzie zadowolony z tego jak zarządzany jest jego kapitał i nie będzie chciał dokonać scalenia. Musi wtedy w terminie 7 dni poinformować nowego pracodawcę o braku zgody na przeprowadzenie operacji transferu środków.
- Wznowienie/rezygnacja z PPK
Uczestnictwo w PPK jest dobrowolne, w związku z tym w każdej chwili decyzją uczestnika może zostać zarówno przerwane, jak i wznowione.
