Letnie ożywienie gospodarcze

Jakub Rybacki z Polskiego Instytutu Ekonomicznego
Jakub Rybacki z Polskiego Instytutu Ekonomicznego

Dla europejskich gospodarek okres wakacyjny to czas luzowania obostrzeń. Prognozy gospodarcze sugerują wy- sokie stopy wzrostu aktywności gospodarczej – duże na- dzieje pokładane są w tzw. odroczonym popycie związanym ze wzrostem oszczędności gospodarstw domowych i możliwością ich wydatkowania w zamrożonych do tej pory usługach. Jednak trudno jednoznacznie ocenić, czy będzie to silny impuls.

Popyt krajowy czy wydatki konsumpcyjne w Polsce prawdopodobnie wzrosną umiarkowanie na tle innych państw UE. Polskie gospodarstwa domowe przed pandemią przeznaczały na wydatki rekreacyjne, hotele i gastronomię mniejszą część budżetu niż gospodarstwa w krajach zachodnich. Dodatkowo załamanie w tych działach gospodarki w trakcie pandemii było w Polsce mniejsze niż w krajach zachodniej Europy. Udział tego rodzaju wydatków w Polsce w 2020 r. zmalał z 12 proc. do 10 proc. Europejskie urzędy statystyczne kompilują obecnie ostateczne wskaźniki – dostępne dane wskazują, że we Włoszech analogiczny wskaźnik spadł z 17 proc. do 13 proc., na Malcie z 30 proc. do 18 proc. Porównanie skali wydatków między krajami oraz jej ewolucji w czasie jest tematem jednego z tekstów. Mniejszy udział usług w koszyku konsumenckim to jedna z przyczyn, dla których polska gospodarka mniej ucierpiała w trakcie pandemii. Dlatego czynnik ten będzie wspierał odbicie w dużo mniejszym stopniu niż na zachodzie Europy.

Ponadto, nadal niepewna jest perspektywa wzrostu wydatków turystycznych. Badania koniunktury konsumenckiej sugerują, że polskie gospodarstwa powiększą wydatki wakacyjne – odsetek gospodarstw domowych obawiających się utraty pracy spadł o około 20 pkt. proc. od początku roku i jest zbliżony do danych z 2016 r. Również plany zakupowe są zbliżone do poziomów charakterystycznych dla przeciętnego tempa wzrostu gospodarczego. Równocześnie turyści zagraniczni zostawią w Polsce mniej pieniędzy. Dane GUS wskazują, że od początku pandemii do Polski przybywa ponad 2/3 mniej turystów niż w analogicznych miesiącach 2019 r. Taka tendencja prawdopodobnie utrzyma się również podczas nadchodzących wakacji.

Odmrożenie aktywności poza granicami Polski może być dodatkowym impulsem dla krajowego przemysłu. Warto obserwować wyniki branż działających sezonowo – w tym wydaniu „Tygodnika Gospodarczego PIE” pokażemy, na przykładzie eksportu lodów, sezonowy wzrost popytu w branży spożywczej, na którym skorzystają krajowe firmy. Będzie to jeden z przykładów pokazujących wyraźnie silniejszą aktywność niż rok temu.

Dla rosnącej aktywności w przemyśle zagrożeniem będzie problem niedoboru pracowników. Ba- dania ankietowe Komisji Europejskiej wskazują, że krajowi przedsiębiorcy raportują większe problemy z rekrutacją pracowników niż przedsiębiorcy z innych państw UE. Dotychczas problem ten rekompen- sował napływ migrantów z Ukrainy, jednak dane z 2020 r. wskazują, że liczba oświadczeń, na podstawie których przyjmowani są cudzoziemcy zmalała nieznacznie – z 1,7 mln do 1,5 mln. O perspektywach na 2021 r. przeczytacie Państwo w tekście.

I wreszcie – okres wakacyjny to przede wszystkim czas urlopów. W Europie dyskutowane jest tzw. prawo do wyłączenia się od technologii pozwalających na pracę zdalną (ang. right do discONNEct) na czas korzystania z urlopu. Chcemy wykorzystać tę okazję, aby życzyć Czytelnikom wyciszenia, zwolnienia tempa i spokojnego wypoczynku.

Jakub Rybacki, Starszy analityk PIE