Fundusze unijne to jeden z głównych instrumentów wsparcia innowacji dla przedsiębiorców w Polsce. Choć zainteresowanie tym instrumentem finansowania innowacji wzrasta, nadal plasujemy się poniżej średniej unijnej pod względem wysokości nakładów na badania i rozwój w porównaniu do PKB[1]. Szansą na wzrost konkurencyjności rodzimych przedsiębiorstw na tle Europy są nowe konkursy organizowane m.in. w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki. Pula dostępnych środków to prawie 8 mld euro. Już w lutym 2023 mają rozpocząć się nabory do konkursu Ścieżka SMART.
Zgodnie z najnowszymi informacjami Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz PARP i NCBR szczegółowe kryteria naboru do programu FENG mają zostać ogłoszone w połowie stycznia 2023. Z zapowiedzi MFiPR wynika, że minimalna wartość kosztów kwalifikowanych w konkursach modułowych zostanie określona na poziomie 1 mln złotych w przypadku dużych przedsiębiorców. Progi nie będą miały jednak zastosowania w przypadku firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. W ramach całego programu FENG przewidziano wsparcie w wysokości prawie 8 mld euro.
Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki to instrument finansowy będący kontynuacją takich programów, jak Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz Inteligentny Rozwój 2014-2020. Głównym celem programu jest wsparcie wzrostu innowacyjności oraz produktywności polskiej gospodarki poprzez tworzenie silnej zachęty dla przedsiębiorstw do angażowania w działalność badawczo-rozwojową. W ramach dostępnych środków firmy będą mogły sfinansować między innymi inwestycje z zakresu cyfryzacji, a także zmian w kierunku zrównoważonego rozwoju. Wsparciem objęte mogą zostać także podmioty gospodarcze, które prowadzą działania związane z gospodarką cyrkularną.
Kwestie różnic pomiędzy FENG a poprzednimi programami wyjaśnia Maria Leszczyńska, Manager ds. Dotacji i Stref Inwestycyjnych, Ayming Polska.
– Nowością w porównaniu do poprzednich programów, tj. POIG (Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka) oraz POIR (Program Operacyjny Inteligentny Rozwój) będzie tzw. podejście modułowe – a zatem możliwość sfinansowania w ramach jednego projektu modułów obejmujących zarówno działania badawczo-rozwojowe lub wdrożenie innowacji, jak i jednego lub kilku z pięciu pozostałych modułów fakultatywnych. Ostatnie obejmują między innymi takie obszary, jak Infrastruktura B+R, Cyfryzacja, Zazielenienie przedsiębiorstw, Internacjonalizacja, Kompetencje.
Nabory do konkursu Ścieżka SMART, w ramach którego finansowany projekt może być realizowany modułowo, mają być prowadzone w trybie ciągłym, z alokacją środków w podziale na miesiące. Pierwsze nabory do konkursu mają zostać otwarte już w lutym 2023.
– Zastosowanie naboru ciągłego umożliwia przedsiębiorstwom uzyskanie finansowania w dowolnym momencie, bez konieczności czekania na ogłoszenie startu konkretnego konkursu. To znaczne uelastycznienie dotychczasowej formuły naborów do programów dotacyjnych – komentuje ekspertka Ayming Polska.
Oferta Programu FENG skierowana została zarówno do przedsiębiorców, jak i sektora nauki, konsorcjów przedsiębiorców, konsorcjów przedsiębiorców z organizacjami badawczymi oraz podmiotami NGO. Kwalifikowane do wsparcia będą również instytucje otoczenia biznesu, czyli ośrodki przedsiębiorczości, ośrodki innowacji oraz instytucje finansowe.
Program FENG to szansa szczególnie dla podmiotów z sektora MŚP, które są szczególnie narażone na negatywny wpływ wzrastających kosztów prowadzenia biznesów i cięcia budżetowe na dodatkowe inwestycje. Według najnowszych danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego ich nakłady na badania i rozwój są obecnie niewielkie[2].
[1] „Innowacyjność Polski”, Polski Fundusz Rozwoju, 2022.
[2] „Pułapka średniego biznesu”, Polski Instytut Ekonomiczny, 2022.
