Polska do tej pory pod względem liczby dyrektyw, które nie zostały wdrożone na czas, zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej, ale korzystniej wypadamy w statystyce odnoszącej się do opóźnienia, z jakim państwa Unii Europejskiej implementują dyrektywy – opóźnienie to dla Polski wynosiło średnio 11,5 miesiąca, podczas gdy średnia europejska to 12,6 miesiąca, wynika z analizy kancelarii PwC Legal, na bazie danych udostępnionych przez Komisję Europejską. Prawnicy rekomendują nowemu rządowi jak najszybsze przyjęcie ustaw wdrażających tzw. dyrektywę o sygnalistach oraz Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej, których wdrożenie jest opóźnione już wiele miesięcy. Ponadto rekomendują nowemu rządowi jak najszybsze rozpoczęcie prac legislacyjnych nad trzema dyrektywami, które mogą mieć znaczący wpływ na budowanie wartości dla polskiego biznesu.
Jakie znaczenie dla gospodarki ma harmonizacja polskiego systemu prawnego z regulacjami unijnymi? Jak wyglądał harmonogram implementacji dyrektyw w Polsce? Jakie to miało skutki dla krajowego biznesu, pracowników oraz polskich konsumentów? I wreszcie, jak Polska wypada w tej kwestii na tle pozostałych państw członkowskich UE i co warto zrobić w omawianym temacie w najbliższym czasie? Mimo, że to opracowanie PwC Legal zawiera subiektywny wybór dyrektyw, które uważamy, że nowy koalicyjny rząd w pierwszej kolejności mógłby prowadzić – skala i zakres rekomendacji ma – w naszym rozumieniu – dać największą i najszybszą korzyść dla biznesu.
“Skupiliśmy się na dyrektywach, które regulują zagadnienia istotne dla ogółu przedsiębiorców (niezależnie od branży), jak również są ważne z perspektywy pracowników i konsumentów. W ostatnich latach Polska była zobowiązana do wdrożenia do krajowego porządku prawnego dyrektyw m.in. przyznających nowe uprawnienia dla pracowników, wprowadzających mechanizmy zapewniające bardziej przejrzyste i przewidywalne warunki zatrudnienia, czy proponujących rozwiązania mające na celu ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Polska wśród badanych 27 krajów Unii może znacznie polepszyć swoją pozycję” – mówi Cezary Żelaźnicki, partner zarządzający PwC Legal oraz lider rozwiązań biznesowych w obszarze prawa PwC w regionie Europy, Afryki i Bliskiego Wschodu.
Implementacja dyrektyw unijnych w terminach w nich wskazanych stanowi wyzwanie we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej, a Polska nie jest w tym zakresie wyjątkiem. W przypadku Polski pole do poprawy występuje szczególnie w zakresie liczby dyrektyw, które nie zostały wdrożone na czas – wg stanu na 10 grudnia 2022 r. Polska w tej statystyce zajmowała 25 miejsce spośród 27 państw członkowskich. Polska wypadała z kolei korzystniej w statystyce dotyczącej opóźnienia, z jakim państwa Unii Europejskiej wdrażają dyrektywy – opóźnienie to dla Polski wynosiło średnio 11,5 miesiąca, podczas gdy średnia europejska to 12,6 miesiąca. W większości analizowanych przez nas przypadków dyrektywy nie zostały implementowane w terminie – zidentyfikowane opóźnienia w ich wdrożeniu wahają się od 1 miesiąca do niemal 3 lat, przy czym Polska w tym zakresie nie wyróżnia się istotnie na tle innych krajów członkowskich.
“Opóźnienia w implementacji dyrektyw wpływają na organizację całej działalności gospodarczej. Po stronie przedsiębiorców często powodując dodatkowe koszty związane z przygotowaniem do wdrożenia przepisów i nierzadko krótkim terminem ich wdrożenia, jak również z koniecznością stosowania różnych standardów w relacjach z podmiotami z różnych krajów UE” – dodaje Aleksandra Bańkowska, partner PwC Legal.
Opóźnienia mogą też wpływać na atrakcyjność inwestowania w Polsce przez podmioty zagraniczne.
“Na tle analizowanych przez nas przypadków można wskazać, że z jednej strony prace legislacyjne powinny rozpoczynać się z odpowiednim wyprzedzeniem, natomiast z drugiej warto zwrócić uwagę, że dobre efekty przyniosłyby możliwie szerokie konsultacje z zainteresowanymi, które następnie znajdowałyby uwzględnienie w projektowanych regulacjach” – stwierdził Wojciech Trzciński, partner PwC Legal.
Prawnicy PwC Polska rekomendują nowemu rządowi jak najszybsze przyjęcie ustaw wdrażających tzw. dyrektywę o sygnalistach oraz Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej. Ich wdrożenie jest opóźnione wiele miesięcy, a Komisja Europejska złożyła z tego powodu skargi na Polskę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Ponadto prawnicy PwC Polska rekomendują nowemu rządowi jak jak najszybsze podjęcie prac legislacyjnych nad następującymi dyrektywami:
Dyrektywa w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości
– Akt ten stanowi zbiór przepisów dotyczących kwestii wyrównania wynagrodzeń kobiet i mężczyzn za tę samą pracę lub pracę o tej samej wartości, kwestii zakazu pośredniej i bezpośredniej dyskryminacji płacowej wynikającej z płci oraz przejrzystości wynagrodzeń i skuteczniejszych środków egzekwowania prawa do równych wynagrodzeń.
Dyrektywa DAC7, w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania
– Dzięki niej m.in. nastąpi ujednolicenie obowiązków sprawozdawczych operatorów platform handlowych, co ma pomóc w zminimalizowaniu tzw. “szarej strefy” w sieci.
Dyrektywa w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/W (“DSM”)
– Dyrektywa ma na celu ujednolicenie prawa autorskiego w państwach członkowskich UE i uregulowanie zasad wykorzystywania utworów w środowisku cyfrowym. Kluczowymi beneficjentami reformy mają być twórcy oraz wydawcy.
