Raport: Sytuacja mikro i małych firm w województwie wielkopolskim

dworzec kolejowy Poznań

W Wielkopolsce inwestuje co drugi  przedsiębiorca – takie wnioski płyną z siódmej edycji „Raportu o sytuacji mikro i małych firm w roku 2016” Banku Pekao SA. Przedsiębiorcy coraz więcej eksportują i stawiają na naukę języków obcych. Wysoko oceniają zatrudnienie i sytuację firmy.

W Wielkopolsce rośnie odsetek inwestujących firm. W 2016 r. inwestowała co druga firma (równe 50% firm), co oznacza 2 pp. wzrostu w ujęciu rocznym. Wynik jest też nieznacznie wyższy od średniej dla kraju, która wynosi 49%. Najwyższy odsetek przedsiębiorców inwestował w podregionie leszczyńskim – 59%. Na kolejnych miejscach znaleźli się przedsiębiorcy z Poznania (51%), podregionu poznańskiego (49%) oraz konińskiego (49%). Najrzadziej inwestowali przedsiębiorcy z podregionu kaliskiego (45%) i pilskiego (44%). W kolejnych miesiącach w wielkopolskim zamierza inwestować 37% przedsiębiorców, to o 2 pp. mniej niż średnio w kraju. Najwięcej inwestycji planują przedsiębiorcy z kaliskiego (51%), najmniej z leszczyńskiego (29%) i pilskiego (32%). W podregionach poznańskim i konińskim inwestycje będzie prowadzić 38% przedsiębiorców, a w Poznaniu 35%.

W Wielkopolsce przedsiębiorcy realizują inwestycje, żeby poprawić efektywność (59%), dokonać wymiany środków trwałych (40%) oraz w odpowiedzi na popyt na produkty i usługi firmy na rynku (22%).

W tegorocznym badaniu autorzy zapytali także o inwestycje w kapitał ludzki. Przedsiębiorcy z województwa wielkopolskiego podnoszą swoje kwalifikacje przede wszystkim poprzez samokształcenie oraz kursy i szkolenia. Właściciele firm chcą zwiększać swoje kwalifikacje – zwłaszcza w obszarze specjalistycznej wiedzy związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą (28%), języków obcych (27%) oraz marketingu i reklamy (21%).

Nakłady na kapitał ludzki w mikro i małych firmach są stosunkowo niewielkie. Tylko w co piątej firmie przekraczają one w skali roku kwotę 2 tysięcy złotych. Można jednak założyć, że w najbliższych latach będą one rosnąć. Zmniejszająca się liczba pracowników, jak również szybko zmieniające się uwarunkowania rynkowe będą w wielu branżach wymuszać znacznie większe środki na kształcenie pracowników – mówi Tomasz Kierzkowski, współautor Raportu.

Odsetek innowacyjnych firm oraz nakłady na innowacje w województwie wielkopolskim są nieznacznie poniżej średniej krajowej. W ubiegłym roku, 23% przedsiębiorców w Wielkopolsce wprowadziło innowacje produktowe (w kraju odsetek ten wynosi 24%). Najlepszy pod tym względem jest podregion kaliski (27%), najsłabszy Poznań (21%). Natomiast, innowacje procesowe w województwie wprowadziło 15% (średnia dla kraju to 17%). Najlepszy pod tym względem jest Poznań, na przeciwległym biegunie znalazły się podregiony: pilski i poznański.

W Wielkopolsce eksportuje coraz więcej firm. W 2016 r. odsetek eksporterów wyniósł 15% (13% w ubiegłym roku). Było to jednak o 3 pp. mniej niż średnio w kraju. Najwięcej eksporterów jest wśród przedsiębiorców z Poznania (21%) i podregionu konińskiego (17%). W kolejnym roku, odsetek eksporterów wzrośnie do 19% (tym samym zrówna się ze średnią dla kraju). W Poznaniu (24%) i podregionie kaliskim (22%) będzie eksportować najwięcej firm.

Jak co roku, w Raporcie Banku Pekao został wyliczony Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm – miernik nastrojów przedsiębiorców. W Wielkopolsce oceny ubiegłego roku są zbliżone do średniej dla kraju i wynoszą 95,3 pkt[1] (średnia dla kraju to 95,4 pkt). Natomiast ocena przyszłych 12 miesięcy jest nieco gorsza w porównaniu ze średnią krajową – 97,4 pkt vs. 97,9 pkt. Najlepiej ubiegłe 12 miesięcy ocenili przedsiębiorcy z podregionu kaliskiego, najgorzej ci z konińskiego. Najlepiej perspektywy 2017 roku oceniają przedsiębiorcy z podregionu pilskiego, a najgorzej podregionu poznańskiego.

Średnia wartość Wskaźnika dla województwa (wypadkowa ocen ostatnich i kolejnych 12 miesięcy) wyniosła 96 pkt i była o prawie 3 pkt wyższa od średniej z lat 2010 -2015. Podobnie jak dwa lata temu wynik ten był niższy o 1 pp. w porównaniu ze średnią dla kraju, która wyniosła 97 pkt.

Ogólny Wskaźnik Koniunktury kalkulowany jest na podstawie ocen przedsiębiorców w ośmiu obszarach: ogólnej sytuacji gospodarczej, sytuacji branży, firmy, przychodów firmy, wyniku finansowego firmy, zatrudnienia, dostępności zewnętrznego finansowania i oczekiwania na zapłatę. Zatrudnienie oraz sytuacja firmy to obszary, które wielkopolscy przedsiębiorcy ocenili najlepiej.

Przedsiębiorcy byli również proszeni o skwantyfikowanie barier, gdzie 1 to brak bariery, a 5 to bardzo ważna bariera. Średnia wartość barier w Wielkopolsce wzrosła w porównaniu z 2015 r. i wyniosła 2,85 pkt. Najważniejszymi barierami w województwie są wysokość podatków, koszty pracy oraz przepisy prawne.

[1] Wskaźniki w ramach badania mogą przyjmować wartości od 50 do 150, przy czym  50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”, 100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”