W czwartek 23 maja br. Sejm przyjął ustawę o ochronie sygnalistów, której celem jest ochrona osób zgłaszających naruszenie prawa niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy lub pełnienia służby.
O czym warto pamiętać wdrażając w organizacji ochronę sygnalistów?
Ustawa umożliwia przyjmowanie anonimowych zgłoszeń.
- Na pracodawcy spoczywa ciężar dowodu, że podjęte działania wobec sygnalisty nie są działaniami odwetowym.
- Sygnalista, wobec którego dopuszczono się działań odwetowych, ma prawo do odszkodowania lub prawo do zadośćuczynienia.
- Obowiązek wdrożenia wewnętrznej procedury dotyczy, co do zasady, pracodawców na rzecz których według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób.
- Wprowadzenie wewnętrznej procedury musi być poprzedzone konsultacjami z zakładową organizacją związkową lub przedstawicielami pracowników. Konsultacje trwają nie krócej niż 5 dni i nie dłużej niż 10 dni od dnia przedstawienia przez pracodawcę projektu procedury zgłoszeń.
- Podmioty prywatne należące do grupy kapitałowej mogą ustalić wspólną procedurę zgłoszeń wewnętrznych.
Ustawa przewiduje także przepisy karne. W tym miejscu należy zasygnalizować, że kto będąc odpowiedzialnym za ustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych, procedury tej nie ustanawia lub ustanawia ją z istotnym naruszeniem, podlega karze grzywny.
Zdaniem dr Beaty Baran – Wesołowskiej z kancelarii BKB Baran Książek Bigaj:
„Ustawa o ochronie sygnalistów stanowi swoisty przełom. Do tej pory w systemie prawa polskiego brakowało kompleksowych regulacji w tym zakresie. Na szczególną uwagę zasługuje szeroki katalog przedmiotowych zgłoszeń obejmujących m.in. Naruszenia z zakresu prawa pracy, korupcję czy nieprawidłowości związane z procedurami przetargowymi. Co kluczowe, informacje o zgłaszanych naruszeniach winny być uzyskane w kontekście związanym z pracą (w kontekście służbowym/profesjonalnym).”
Ustawa wchodzi w życie w większości swych postanowień po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. Biorąc pod uwagę szybkie tempo prac nad ustawą jest to ostatni moment na dostosowanie swoich organizacji do nowych wymogów prawnych.
