W sporach z zakresu prawa własności intelektualnej olbrzymie znaczenie odgrywa zabezpieczanie roszczeń, do którego dochodzi częstokroć przed wniesieniem powództwa do sądu bądź najpóźniej w pozwie.
Ustawodawca wprowadził postępowanie odrębne w sprawach o ochronę praw autorskich i pokrewnych, o ochronę praw własności przemysłowej oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych (sprawy własności intelektualnej) ustawą z dnia 13.02.2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 288) oraz wyspecjalizowane sądy własności intelektualnej.
Jednakże w dalszym ciągu brak było odrębnego unormowania w zakresie postępowania zabezpieczającego w sprawach dotyczących własności intelektualnej. Praktyka starała się wypracować rozwiązania najbardziej odpowiadające specyfice postępowania.
W skutek różnorodnego stosowania sposobu zabezpieczenia roszczeń z art. 755 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej „kpc”) polegającego na unormowaniu praw i obowiązków stron postępowania – na czas trwania postępowania, dochodziło do licznych kontrowersji oraz nadużyć w szczególności w sytuacji, gdy sposobem zabezpieczenia był zakaz określonych działań. Potencjalny obowiązany o zabezpieczeniu roszczenia uprawnionego dowiadywał się jako ostatni (zgodnie z treścią art. 755 §21 kpc), w związku z czym obronę przed zabezpieczeniem podejmował dopiero w drodze złożenia zażalenia od postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia. Brak regulacji szczególnych doprowadził do powstania praktyki, w przypadku której potencjalny podmiot obowiązany, gdy powziął informacje o możliwości skierowania wniosku o udzielenie zabezpieczenia co do prawa mu przysługującego przesyłał do Przewodniczącego Wydziału tzw. list ochronny (list zaporowy). List ochronny przedstawiał stanowisko co do wniosku o zabezpieczenie, jeszcze przed złożeniem wniosku o udzielenie zabezpieczenia, powyższa praktyka nie miała podstaw prawnych i w skutek tego częstokroć listy ochronne pomijane były przy orzekaniu.
Od 1 lipca 2023 roku wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego (Dz.U. 2023 poz. 614), wprowadza ona zmiany w zakresie postępowania zabezpieczającego dotyczącego praw własności intelektualnej. Nowelizacja zawiera następujące zmiany w postępowaniu zabezpieczającym w sprawach z zakresu własności intelektualnej:
Spis treści:
1. doprecyzowanie przesłanki udzielenia zabezpieczenia – uprawdopodobnienia roszczenia
Przepis art. 7301 § 11 kpc stanowi, że sąd w ramach oceny czy uprawdopodobniono roszczenie, bierze pod uwagę prawdopodobieństwo unieważnienia prawa wyłącznego w innym toczącym się postępowaniu. Okoliczność tę sąd ustala na podstawie depozycji stron postępowania, chyba, że jest znana sądowi z urzędu. Co za tym idzie to na uprawnionym spoczywa obowiązek wskazania czy toczy się postępowanie oraz czy istnieje prawdopodobieństwo unieważnienia prawa wyłącznego.
2. obowiązek złożenia oświadczenia
Konsekwencją dodania przepisu art. 7301 § 11 kpc, jest dodanie przepisu art. 736 § 5 kpc, który nakłada na uprawnionego obowiązek dołączenia do wniosku o udzielenie zabezpieczenia oświadczenia w przedmiocie zakończonych oraz toczących się postępowaniach w zakresie unieważnienia prawa wyłącznego albo złożenia oświadczenia o braku wiedzy o takim postępowaniu. Biorąc pod uwagę wykładnie literalną powyższego przepisu, brak dołączenia oświadczenia skutkować będzie wezwaniem do uzupełnienia braków formalnych wniosku.
3. wysłuchanie obowiązanego
W przypadku rozpoznawania przez sąd wniosku o zabezpieczenie roszczenia w sprawie z zakresu własności intelektualnej wysłuchanie obowiązanego będzie miało niebagatelny wpływ na obronę przysługujących mu praw oraz nie będzie mogło zostać wykorzystane do sabotowania działalności konkurencyjnej. Wysłuchanie obowiązanego nie będzie miało miejsca, gdy konieczne będzie natychmiastowe rozstrzygnięcie wniosku.
4. ograniczenie terminu, w którym zabezpieczenie będzie udzielane
Zgodnie nowym brzmieniem art. 755 po § 23 kpc ograniczony został termin na złożenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia. Strona uprawniona może domagać się udzielenia zabezpieczenia jedynie w okresie do 6 miesięcy od dnia, w którym powzięła wiadomość o naruszeniu przysługującego jej prawa wyłącznego. Wniosek złożony po upływie terminu będzie oddalony. Ponadto, powyższy przepis wprowadza również obowiązek oznaczenia we wniosku o udzielenie zabezpieczenia w sprawach dotyczących praw wyłączonych – daty, w której strona dowiedziała się o naruszeniu.
Mające obowiązywać od 1 lipca 2023 roku zmiany w zakresie udzielania zabezpieczenia w sprawach własności intelektualnej ułatwią postępowanie, jednakże w dalszym ciągu nie są rozwiązaniem kompleksowym.
Autor: adw. Martyna Szczygielska, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
