Rok 2015 był czasem wielu zmian i wyzwań na rynku ubezpieczeniowym w Polsce. Wprowadzenie bezpośredniej likwidacji szkód, nowych przepisów dotyczących procesu obsługi reklamacji, powołanie urzędu Rzecznika Finansowego oraz przygotowania do Solvency II to najważniejsze z nich. Na dynamikę branży wpływały trendy zarówno ogólnoeuropejskie, jak i lokalne. W całej Unii Europejskiej rośnie rola klientów i konsumentów, postępuje cyfryzacja, natomiast w Polsce wciąż zmagamy się z niskim zaufaniem do instytucji finansowych oraz wojną cenową.
Sytuacja polskiego sektora finansowego, w tym segmentu ubezpieczeń, jest bardzo dynamiczna. Wprowadzane są istotne zmiany, które powodują, że zasady działania zakładów ubezpieczeniowych ulegają istotnym modyfikacjom. Jak wynika z dostępnych danych polski sektor finansowy należy do najbardziej stabilnych w Europie, a nowe regulacje, takie jak Wypłacalność II czy ustawa dotycząca reklamacji i Rzecznika Finansowego, mają na celu wzmocnienie stabilności instytucji finansowych poprzez skodyfikowanie zasad postępowania. Dynamika, wynikająca z trendów rynkowych, które obserwujemy w całej Europie, dodatkowo może zostać wzmocniona wynikiem wyborów parlamentarnych w Polsce, poprzez planowane nowe regulacje. Warto także podkreślić, że polski rynek finansowy, a więc także zakłady ubezpieczeń, z trudem odzyskuje poziom zaufania sprzed kryzysu finansowego, jednak jak pokazują wyniki badania Diagnoza Społeczna 2015 w ciągu ostatnich dwóch lat wiarygodność ubezpieczycieli wzrosła[1]. To optymistyczny trend, który dzięki nadchodzącym zmianom ma szansę się utrzymać.
Spis treści:
BLS, czyli kierowcy mogą liczyć na wsparcie swojego ubezpieczyciela
Pierwszy obszar zmian dokonanych przez Polską Izbę Ubezpieczeń w porozumieniu z ubezpieczycielami dotyczy wprowadzenia bezpośredniej likwidacji szkód (BLS). Zdecydowana większość Polaków postrzega OC komunikacyjne jako obowiązkowy podatek, a nie usługę dającą wymierne korzyści. W związku z tym rywalizacja pomiędzy poszczególnymi zakładami ubezpieczeń dotyczyła tylko aspektu cenowego. Przekonanie, że im mniej kierowca płaci za tego typu ubezpieczenie, tym lepiej, jest nadal dość silne, jednak w naszej ocenie będzie się zmieniać. Niewątpliwy wpływ na zmianę tego podejścia będzie mieć wprowadzona w Gothaer w maju tego roku bezpośrednia likwidacja szkód. To rozwiązanie sprawia, że obok ceny, kryterium wyboru obowiązkowej polisy komunikacyjnej, będzie również jakość procesu likwidacyjnego. W naszej ocenie to najlepszy kierunek dla polskiej branży ubezpieczeniowej, jeśli zależy nam na poprawie jakości usług, a w konsekwencji na większym zaufaniu klientów do ubezpieczycieli. Nowy model z pewnością przyczyni się także do przerwania wojny cenowej zgodnie z rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego.
Więcej praw klienta w zakresie reklamacji
Drugim istotnym zagadnieniem było wprowadzenie nowych regulacji dotyczących procesu obsługi reklamacji oraz powołanie urzędu Rzecznika Finansowego. W nowej ustawie zaproponowano szereg ważnych zmian w zakresie wymogów informacyjnych oraz procesu reklamacyjnego. Celem twórców była systematyzacja i uszczegółowienie zasad, które mają być przestrzegane przez wszystkie główne podmioty działające na rynku finansowym. W perspektywie najbliższych lat pomysł uregulowania procesów reklamacyjnych w opinii Gothaer będzie miał pozytywny wpływ na rynek ubezpieczeniowy. Problemami, które dotyczą tego zagadnienia, był natomiast krótki czas, w którym zakłady ubezpieczeń musiały dostosować się nowych, niejednokrotnie kosztownych, rozwiązań organizacyjnych oraz niepewność, co do sposobu interpretacji zapisów ustawowych.
Przygotowania do Solvency II na ostatniej prostej
Trzecim obszarem, który już ma duży wpływ na segment ubezpieczeniowy w Polsce, jest podpisana pod koniec października br. ustawa regulująca rynek ubezpieczeniowy wynikająca z wejścia w życie dyrektywy Wypłacalność II (Solvency II). Nowa dyrektywa, a tym samym podpisana przez Prezydenta RP ustawa, wprowadza zmiany w trzech obszarach działalności spółek ubezpieczeniowych – kapitałowym, systemu zarządzania oraz sprawozdawczości. Solvency II oznacza dla ubezpieczycieli istotny wzrost wymogów kapitałowych, co więcej, wyliczenie to będzie opierać się o szerszy zakres zagadnień niż obecnie, m.in. uwzględnia ryzyko rynkowe i kredytowe. Zakłady ubezpieczeń muszą także spełnić wiele wymogów administracyjno-organizacyjnych oraz sprawozdawczych w związku z założeniami nowoprojektowanego systemu zarządzania. Prace nad systemem Wypłacalność II trwały już długo zarówno w Polsce, jak i w UE, dlatego w grudniu 2015 roku w zasadzie zostały zakończone. Warto jednak podkreślić, że efektem wprowadzenia dyrektywy ma być ostrożniejsze prowadzenie działalności ubezpieczeniowej, a w konsekwencji wzmocnienie rynku pod kątem finansowym.
Trzy kierunki zmian w przyszłości
W kolejnych miesiącach i latach, niezbędne dla zapewnienia płynności funkcjonowania i realizacji zobowiązań wynikających z zawartych umów przez zakłady ubezpieczeń, są podwyżki cen. Jeszcze przez dłuższy czas na rynku będzie się utrzymywała silna konkurencja w tym obszarze, ale zarówno ustawa o działalności ubezpieczeniowej, jak i bezpośrednia likwidacja szkód powoli powodują, że ceny ubezpieczenia OC komunikacyjnego rosną. Należy oczekiwać utrzymania tego trendu w 2016 roku. Warto też podkreślić, że podwyżki będą zróżnicowane pod względem wysokości i uzależnione od poszczególnych segmentów czy grup ryzyka przyjmowanych do ubezpieczenia.
Scenariuszem, który czeka branżę ubezpieczeniową w najbliższych miesiącach, jest także wprowadzenie podatku od aktywów bankowych i zakładów ubezpieczeniowych, które mają ponad 4 mld zł aktywów. Podobne rozwiązania funkcjonują już w innych krajach europejskich, jednak warto zwrócić uwagę, że najczęściej dotyczy to państw, w których sektor ubezpieczeniowy jest na tyle rozległy, że zniechęcanie instytucji do krótkoterminowych operacji finansowych jest uzasadnione z punktu widzenia stabilności rynku – w Polsce nie mamy jeszcze do czynienia z taką sytuacją.
Po trzecie, w związku z mobilną rewolucją dokonującą się w życiu codziennym Polaków w takich obszarach jak usługi bankowe czy zakupy, kolejne dwanaście miesięcy z pewnością przybliżą użytkowników smartfonów czy tabletów do korzystania z usług ubezpieczeniowych. W Gothaer już zrobiliśmy kilka kroków w tym celu, m.in. uruchomiliśmy aplikację Gothaer Pomoc, a w przyszłym roku planujemy kolejne wdrożenia, w ramach strategii rozwoju całej Grupy Gothaer, dla której cyfryzacja jest jednym z kluczowych projektów w 2016 roku.
[1]http://www.piu.org.pl/public/upload/ibrowser/Wiadomosci%20Ubezpieczeniowe/WU%203%202015/WU%202015-03_01_szumlicz.pdf
