Łączna wartość fuzji i przejęć dokonanych przez inwestorów strategicznych w 2023 roku spadła w Polsce niemal o połowę do około 10 mld dolarów, wynika z szacunków międzynarodowej firmy doradczej Bain & Company. Powodem zapaści był brak megatransakcji podobnych w skali do przejęcia PGNiG i Grupy Lotos przez Orlen w 2022 roku oraz utrzymujące się wysokie stopy procentowe i niepewna sytuacja geopolityczna.
Brak konsensusu dotyczącego dalszego rozwoju rynku powoduje istotne różnice w wycenach oczekiwanych przez kupujących i sprzedających. W corocznej ankiecie przeprowadzonej przez Bain & Company wśród ponad 300 członków zarządów globalnych firm, ponad dwie trzecie kupujących wskazało różnice w oczekiwanych wycenach jako czynnik utrudniający realizację transakcji, a około dwóch trzecich sprzedających stwierdziło, że wstrzymują transakcje czekając na poprawę wycen. Podobne mechanizmy w Polsce sprawiły, że łączna liczba przejęć z udziałem inwestorów strategicznych w 2023 roku wyniosła 272, co oznacza spadek rok do roku o 23 proc. Szacunki Bain & Company nie uwzględniają bezpośrednich przejęć przedsiębiorstw dokonanych przez fundusze private equity.
– Z naszych analiz wynika, że wartość przejęć z udziałem inwestorów branżowych w Polsce była najniższa od pięciu lat. Już 2022 rok byłby słaby, gdyby nie przejęcia PGNiG i Lotosu przez Orlen. Od dwóch lat przeprowadzaniu transakcji nie sprzyjają wysoki koszt pozyskania kapitału oraz zawirowania geopolityczne i makroekonomiczne – mówi Paweł Szreder, partner Bain & Company. – W tym roku możemy spodziewać się pewnej, ale nie skokowej, poprawy sytuacji. Wraz z wyhamowaniem inflacji i oczekiwanymi obniżkami stóp procentowych na rynek powinno powrócić nieco optymizmu.
Tylko w trzech branżach w Polsce odnotowano w 2023 roku łączny wzrost wartości transakcji. Zakup udziałów w spółce gamingowej Techland przez chiński koncern Tencent Holdings oraz STS Holding przez brytyjską grupę Entain były największymi transakcjami minionego roku w Polsce i przyczyniły się do czterokrotnego wzrostu wartości transakcji w sektorze nowoczesnych technologii. W branży ochrony zdrowia i life sciences odnotowano wzrost wartości o 79 proc., natomiast w sektorze zaawansowanej produkcji i usług – o 4 proc.
Wzrost wartości transakcji w tych sektorach nie zrekompensował jednak spadków we wszystkich pozostałych obszarach, w tym przede wszystkim w branży energii i zasobów naturalnych, która w największym stopniu odpowiada za słabszy wynik rynku fuzji i przejęć w zeszłym roku.
– Trendy, które obserwowaliśmy w Polsce w ubiegłym roku są zgodne z trendami światowymi i europejskimi – dodaje Paweł Szreder. – Wartość i liczba transakcji M&A na świecie spadła nieznacznie w porównaniu do 2022 roku, ale różnica w porównaniu do rekordowego 2021 roku była już bardzo istotna. W Polsce ta dynamika byłaby podobna, gdybyśmy wyłączyli megatransakcje zrealizowane przez Orlen w 2022 roku. Historia wskazuje, że przestoje na rynku transakcyjnym rzadko trwają dłużej niż dwa lata, więc w 2024 rok wkraczamy z nieśmiałym optymizmem.
Jak wynika z raportu Bain & Company globalna wartość strategicznych transakcji fuzji i przejęć spadła w 2023 roku o 6 proc., a ich liczba o 12 proc. w porównaniu do roku 2022. Na rynku europejskim (EMEA) łączna wartość zakupów spółek dokonanych przez inwestorów strategicznych spadła o 18 proc., a ich liczba o 14 proc.
Cały raport na temat globalnego rynku fuzji i przejęć dostępny jest na stronie:
