Powtórzenie się kryzysów zadłużenia państwowego podobnych do tych z lat 80-ych i 90-ych wydaje się mało prawdopodobne. Jednak kilka (dużych) gospodarek rynków wschodzących (EM) stało się bardzo wrażliwe na zaostrzenie warunków finansowania; są to m.in. gospodarki Europy Wschodzącej (Węgry, Rumunia i Turcja) i Afryki (Egipt, Kenia i Tunezja), a także – choć w mniejszym stopniu – Ameryki Łacińskiej (Argentyna i Chile).
Jeszcze zanim inwazja na Ukrainę zakłóciła funkcjonowanie rynków kapitałowych, rynki wschodzące i gospodarki rozwijające się (EMDE) miały już do czynienia z odwróceniem losu zarówno poprzez kanał bilansu obrotów kapitałowych (zacieśnianie polityki monetarnej USA), jak i bieżących.
Spis treści:
Zwiększenie spreadów obligacji – kosztu obsługi zadłużenia
W warunkach bazowych oczekujemy szerokiego, ale ograniczonego zwiększenia spreadów obligacji rynków wschodzących. W przypadku walut lokalnych, rozbieżności pomiędzy krajami są tak samo różnorodne, jak presja inflacyjna. Rentowność w walucie lokalnej pozostanie w 2022 na wysokim poziomie, ze stopniowym odwróceniem w 2023, gdy zaczną słabnąć czynniki negatywne. W przypadku urzeczywistnienia się niekorzystnego scenariusza spodziewamy się, że eskalacja wojny na Ukrainie spowoduje globalną recesję ze znacznie wyższą inflacją. Pogarszające się fundamenty na rynkach wschodzących i ogólny odpływ kapitału doprowadziłyby do znacznego zwiększenia spreadów obligacji w twardej walucie i wzrostu rentowności obligacji w walucie lokalnej.
Decydujące zacieśnianie polityki monetarnej w USA oraz spowolnienie wymiany handlowej
Zacieśnienie warunków finansowych w gospodarkach rozwiniętych i spowolnienie wzrostu handlu spowodowało wystąpienie mniej korzystnych warunków dla rynków wschodzących, które zostały spotęgowane przez wpływ wojny w Ukrainie na ceny towarów. Podczas gdy na bilans obrotów kapitałowych rynków wschodzących często kluczowy wpływ ma polityka monetarna USA, ich bilanse obrotów bieżących są w dużym stopniu uzależnione od popytu z Chin ze względu na fakt, że są zintegrowane z globalnymi łańcuchami dostaw.
Różnice między obligacjami rynków wschodzących w walucie twardej i lokalnej
Chociaż zazwyczaj dominują inwestorzy krajowi, główna podaż obligacji rynków wschodzących odbywa się w walucie lokalnej, w której – zwłaszcza w okresach bonanzy – w mniejszym stopniu uczestniczą międzynarodowi kredytodawcy. Dla inwestora zagranicznego ta klasa aktywów jest zasadniczo bardziej ryzykowna niż obligacje denominowane w twardej walucie, ponieważ oprócz tradycyjnych elementów, takich jak inflacja czy perspektywy wzrostu, należy wziąć pod uwagę zmiany kursu walutowego oraz fakt, że kraj emitenta ponosi odpowiedzialność za walutę i politykę pieniężną. Dla inwestorów krajowych, przeciwnie, ryzyko kursowe ma mniejszą wagę, a lokalne instytucje finansowe mają zazwyczaj rządowe zachęty do generowania popytu na te aktywa. Ponadto, udział zagranicy w zadłużeniu w walucie krajowej jest mieczem obosiecznym, który w okresach kryzysu może poszerzyć i pogłębić początkową ranę, kiedy inwestorzy zmniejszają swoją pozycję i ekspozycję walutową.
Zmiana netto niespłaconego zadłużenia państwowego rynków wschodzących (2009-21) (w mld USD)
Wstrząs w zakresie warunków wymiany handlowej: wpływ wyższych cen towarów na salda handlowe (% PKB)
Diagram wrażliwości krajów