Pracownicze plany kapitałowe to dobrowolny i prywatny system, który ma wesprzeć osoby pracujące w długoterminowym gromadzeniu oszczędności na emeryturę. Jego głównym celem jest stworzenie zabezpieczenia finansowego Polaków, niezależnego od obowiązującego obecnie systemu emerytalnego. Zgodnie z ustawą program wszedł w życiu już w styczniu tego roku, jednak póki co objął tylko nielicznych.
Komu dokładnie jest dedykowany? Przyglądamy się bliżej najważniejszym założeniom PPK.
Spis treści:
PPK – kogo obejmie program?
Pracownicze Plany Kapitałowe mają obejmować ponad 11 milionów pracowników. Nie zaliczają się jednak do nich przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność. Zmienia się to z dniem zatrudnienia przynajmniej jednego pracownika, nadal jednak to wyłącznie zatrudniony pracownik, a nie przedsiębiorca podlega PPK. Program dedykowany jest do osób w wieku 19-55 lat, uwzględnia przy tym wpłaty zarówno po stronie budżetu państwa, pracodawcy jak i pracownika.
Wysokość składek na PPK
Podstawowa wpłata do PPK ma wynosić 1,5% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od pracodawcy, a także 2% od tej samej kwoty od uczestnika programu, czyli pracownika. Co ważne, pracownicy, których miesięczne wynagrodzenie będzie równe bądź niższe niż 120% minimalnego wynagrodzenia na konkretny rok, mogą dokonać niższej wpłaty podstawowej, lecz nie mniejszej niż 0,5%. Ponadto, pracodawca może zadeklarować dokonywanie wyższej wpłaty, o dodatkowe 2,5%, w sumie przeznaczyłby każdemu pracownikowi nawet do 4%. Wyższej wpłaty dokonywać może również sam pracownik: z obowiązkowych 2% może podnieść wpłatę do 4%. Miesięczna wpłata na konto PPK mieścić się będzie zatem w przedziale od 3,5 do 8% wynagrodzenia.
Wsparcie dla uczestników PPK oferuje również państwo. Przyjmuje ono postać jednorazowej wpłaty powitalnej w wysokości 250 zł i corocznej dopłaty w wysokości 240 zł dla każdego uczestnika PPK. Na uwadze należy mieć fakt, że od wpłaty pracodawcy pracownik musi zapłacić podatek. Środki w PPK gromadzone będą na tej samej zasadzie co lokaty bankowe.
Czy PPK będzie obowiązkowe?
Pracodawca będzie miał obowiązek dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych, w innym razie grozi mu grzywna, której wysokość mieści się w przedziale od 1000 do 1 mln. złotych. Pieczę nad dopełnieniem tej czynności sprawować będzie Państwowa Inspekcja Pracy. Dla pracowników udział w PPK przyjmuje charakter dobrowolny, co oznacza, że w każdej chwili mogą oni zrezygnować z dokonywania wpłat do programu (początkowo zakwalifikowani zostają do niego automatycznie). W tym celu należy złożyć pisemną deklarację u pracodawcy. Konieczność ta zachodzi co 4 lata, w innym przypadku pracownik po 4 latach ponownie zostanie przypisany do programu. Jednocześnie każdy uczestnik PPK, który zdecydował się zrezygnować z udziału w programie, może ponownie do niego przystąpić w dowolnym momencie.
W przypadku zmiany pracodawcy, po upływie 3 miesięcy, pracownik zostaje automatycznie przypisany do PPK, które oferuje nowy pracodawca. Nie ma jednocześnie obowiązku dokonywania transferu zgromadzonych dotychczas środków. W praktyce oznacza to, że może posiadać dwa (lub więcej) kont PPK, przy czym nowe wpłaty będzie otrzymać wyłącznie na jedno z nich (najnowsze).
Kolejność tworzenia PPK
Kolejność dołączenia firm do PPK uzależniona jest od wielkości bądź rodzaju pracodawcy. Od 1 lipca do PPK obowiązek mają przystąpić pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 250 pracowników. Jak wygląda ta kwestia w przypadku pozostałych pracodawców? Pracodawcy zatrudniając od 50 do 249 osób muszą dołączyć do programu z dniem 1 stycznia 2020. Osoby, które zatrudniają od 20 do 49 osób objęte PPK zostaną 1 lipca 2020, a wszyscy pozostali 1 stycznia 2021 roku.
Wypłata zgromadzonych środków
Pieniądze, które zostaną zgromadzone przez uczestników PPK stanowią ich własność prywatną i zostaną im wypłacone po osiągnięciu 60. roku życia. Ten sam wiek obejmuje zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Po śmierci uczestnika PPK zgromadzone w PPK środki podlegają wypłacie transferowej do PPK (bądź innego programu, np. IKE lub PPE) osoby uprawnionej. Istnieje także możliwość ich wypłaty w formie pieniężnej. Jeżeli uczestnik nie wskazał osoby uprawnionej do zebranych przez niego środków, podlegają one dziedziczeniu na zasadach ogólnych.
