Rząd przyjął projekt budżetu na rok 2021

Na dzisiejszym posiedzeniu rząd przyjął projekt budżetu na rok 2021. Dochody państwa w przyszłym roku mają wynieść 404,4 mld zł, a wydatki 486,7 mld zł. Oznacza to deficyt rzędu 82,3 mld zł.

W projekcie ustawy budżetowej na 2021 r. przyjęto:

• prognozę dochodów budżetu państwa w kwocie 404,4 mld zł,
• limit wydatków budżetu państwa na poziomie 486,7 mld zł,
• deficyt budżetu państwa w wysokości 82,3 mld zł,
• deficyt sektora finansów publicznych (według metodologii UE) na poziomie ok. 6 proc. PKB,
• dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (definicja UE) na poziomie 64,7 proc. PKB.

Podstawowe uwarunkowania makroekonomiczne:

• wzrost PKB w ujęciu realnym o 4,0 proc.,
• średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych o 1,8 proc.,
• wzrost przeciętnego rocznego funduszu wynagrodzeń o 2,8 proc.,
• wzrost spożycia prywatnego, w ujęciu nominalnym, o 6,3 proc.

W budżecie środków europejskich projekt ustawy budżetowej na rok 2021 zakłada:

• dochody budżetu środków europejskich: 80,5 mld zł,
• wydatki budżetu środków europejskich: 87,3 mld zł,
• deficyt budżetu środków europejskich: 6,9 mld zł.

Dochody

Na prognozowany wzrost dochodów budżetu państwa w 2021 r. będzie miał wpływ przewidywany powrót gospodarki na ścieżkę wzrostu.

Przewidujemy również uzyskanie dochodów z podatku od sprzedaży detalicznej w wysokości 1,5 mld oraz wpłatę 1, 3 mld do budżetu państwa z zysku NBP.

Wydatki

Projekt ustawy budżetowej na rok 2021 został przygotowany z zastosowaniem Stabilizującej Reguły Wydatkowej.

Kwota wydatków na 2021 r. została powiększona o połowę prognozowanej sumy skutków finansowych po stronie dochodów i wydatków, które wynikają z działań nakierowanych na powstrzymanie i przeciwdziałanie skutkom pandemii w 2020 r. Tym samym projekt został opracowany z uwzględnieniem nieprzekraczalnego limitu wydatków dla budżetu państwa i przy zabezpieczeniu skutków finansowych niezbędnych do kontynuacji dotychczasowych priorytetowych działań rządu.

W ustawie budżetowej na rok 2021 zapewniamy m.in.:

• finansowanie Programu „Rodzina 500+” (41mld zł),
• zwiększenie nakładów na finansowanie ochrony zdrowia do poziomu 5,3 proc. PKB (wydatki budżetowe w porównaniu do 2020 r. wrosną o ok. 11,6 mld zł, tj. wzrost o 104 proc.),
• waloryzację rent i emerytur od 1 marca 2021 r. wskaźnikiem waloryzacji na poziomie 103,84 proc. (szacowany łączny koszt wynosi ok. 9,6 mld zł),
• realizację świadczenia „Dobry Start” (1,4 mld zł),
• finansowanie zadań w ramach Funduszu Solidarnościowego,
• finansowanie potrzeb obronnych Polski na poziomie zwiększonym do 2,2 proc. PKB,
• wzrost wydatków w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki,
• finansowanie zadań w obszarze mieszkalnictwa,
• zadania w zakresie infrastruktury drogowej oraz kolejowej.

Dług publiczny i koszty jego obsługi

„Rząd przyjął dziś strategię zarządzania długiem publicznym – to nasz plan stopniowego spadku długu publicznego w relacji do PKB, do 48,1 % w 2024. Zakładamy również obniżenie kosztów obsługi długu w przyszłym roku oraz kolejnych latach” – powiedział minister Tadeusz Kościński.

Założenia Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2021-2024:

• wzrost relacji państwowego długu publicznego do PKB do 50,4% w 2020 r. i 52,7% w 2021 r., a następnie spadek do 48,1% w 2024 r.,
• wzrost relacji długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (wg definicji UE) do PKB do 61,9% w 2020 r. i 64,1% w 2021 r., a następne spadek do 59,5% w 2024 r.,
• spadek kosztów obsługi długu Skarbu Państwa w relacji do PKB z 1,33% w 2020 r. do 1,19% w 2021 r. i do 0,75% – 0,76% w 2024 r.,
• utrzymanie elastycznego podejścia do kształtowania struktury finansowania pod względem wyboru rynku, waluty i instrumentów, w stopniu przyczyniającym się do celu minimalizacji kosztów obsługi długu przy ograniczeniach wynikających z przyjętych poziomów ryzyka,
• głównym źródłem finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa pozostanie rynek krajowy, a udział długu w walutach obcych w długu Skarbu Państwa zostanie utrzymany na poziomie poniżej 25%.

W 2020 roku Polska zadłużyła się, aby ratować gospodarkę przed negatywnymi skutkami pandemii COVID-19. Brak interwencji mógłby w pesymistycznym scenariuszu oznaczać bankructwa i masowe przejęcia osłabionych polskich firm, wyższe bezrobocie oraz powrót zjawiska masowej emigracji Polaków. Na koniec 2020 roku planowany deficyt sięgnie 109,3 mld złotych. Nie można jednak wykluczyć, że niezbędna będzie kontynuacja wsparcia też w przyszłym roku.

– Pomoc firmom w utrzymaniu zatrudnienia znacząco zmniejsza zagrożenie głębokiego i długotrwałego spadku dobrobytu i jakości życia Polaków. Nie zwalnia to jednak od obowiązków, jakie państwo bierze na siebie w związku z rosnącym i osiągającym niebezpieczne poziomy, zadłużeniem. Nawet w latach najlepszej koniunktury Polsce nie udało się stworzyć nadwyżki budżetowej. W latach 2016-2020 zmarnowano szansę na znaczące obniżenie zadłużenia, czego konsekwencją jest ograniczona przestrzeń do zadłużania się w kryzysie. Postawieni pod ścianą politycy chowają wydatki do funduszy celowych – mówi dr Sonia Buchholtz, ekspertka ekonomiczna Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan stoi na stanowisku, że przy zadłużeniu efektywnie przekraczającym konstytucyjne 60% PKB fundamentalne znaczenie ma strategia tworzenia wartości dodanej w otoczeniu post-COVID-19. Pilnie potrzeba strategicznych decyzji, jakie dziedziny pozwolą Polsce zagospodarować nisze na globalnym rynku, powiększyć popyt na krajowe dobra i usługi, awansować w łańcuchach dostaw, stworzyć nowe wysoko wynagradzane miejsca pracy i zwiększyć konkurencyjność międzynarodową.

– Należy skoncentrować dalsze wsparcie na najbardziej rokujących dziedzinach, kosztem sztucznego utrzymywania przy życiu schyłkowych branż i trwale nierentownych przedsiębiorstw. Taka strategia – doskonale znana z sektora prywatnego – jest jedynym rozsądnym rozwiązaniem w dobie ograniczonych zasobów i konieczności dokonania skoku rozwojowego. Transformacja energetyczna i cyfrowa to dwa kierunki rozwoju, ale dobór konkretnych nisz powinien być poprzedzony analizą ekonomiczną i prawną posiadanych technologii i zasobów oraz długookresowych aspiracji – podkreśla Sonia Buchholtz.

Rok 2021 rozpoczniemy z dużym zadłużeniem i tylko nieznacznie zredukujemy tempo jego wzrostu (deficyt 82,3 mld zł). Wydatki PFR zostaną zaliczone do wydatków sektora rządowego, powiększając wielkość zadłużenia. Jest to efekt powolnej poprawy transparentności finansów publicznych, którą Lewiatan ocenia pozytywnie. Zawdzięczamy to jednak dyscyplinującej roli europejskiej metodologii opisu długu (ESA 2010).

– Pozytywnie oceniamy deklarację resortu finansów, że nie ma planów powiększenia funduszy celowych. Transparentność finansów publicznych ma kluczowe znaczenie dla utrzymywania wiarygodności państwa jako podmiotu zarządzającego dużymi środkami publicznymi oraz zapożyczającego się – dodaje dr Sonia Buchholtz.
Konfederacja Lewiatan

dr Sonia Buchholtz, Konfederacja Lewiatan