Nowy Ład Konsumencki – ochrona konsumentów i wolność przedsiębiorców

15 marca obchodzimy Światowy Dzień Konsumenta

komisja europejska

Ponad 60 proc. spośród 560 sklepów internetowych przebadanych przez Komisję Europejską stosowało politykę informacyjną lub prowadziło działania, które mogły wprowadzać konsumentów w błąd. Unia Europejska jest w trakcie przygotowywania pakietu przepisów, tzw. Nowego Ładu Konsumenckiego, który ma chronić konsumentów m.in. przed nieuczciwymi praktykami handlowymi. Zdaniem ekspertów firmy doradczej Deloitte jest to krok w dobrą stronę, a kluczem do rozwiązania obecnych, jak i przyszłych problemów w zakresie ochrony 500 mln unijnych konsumentów, jest równowaga pomiędzy ich uprawnieniami a interesami przedsiębiorców. 15 marca obchodzony jest Światowy Dzień Konsumenta.

Niemal rok temu Komisja Europejska ogłosiła tzw. Nowy Ład Konsumencki, na który składają się dyrektywa o powództwach przedstawicielskich oraz dyrektywa „Omnibus”. Ta druga zmienia unijne przepisy dotyczące praw konsumenta, zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych i nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich oraz cen produktów. W tej chwili pakiet projektów znajduje się w Parlamencie Europejskim i według medialnych doniesień ma zostać uchwalony jeszcze w tej kadencji.

– Komisji Europejskiej przyświecało przekonanie, że choć obowiązujące przepisy zasadniczo odpowiadają potrzebom konsumentów funkcjonujących na jednolitym rynku, w tym tworzącym się rynku cyfrowym, to konieczna jest aktualizacja ich zapisów i usprawnienie ich egzekwowania. Jednocześnie liczne badania wskazywały na brak znajomości regulacji konsumenckich, zarówno po stronie samych konsumentów, jak i średnich i małych przedsiębiorców. Zresztą te same badania ujawniły, że odsetek naruszeń praw konsumentów jest zaskakująco wysoki – mówi Paweł Moskwa, Adwokat, Partner, Deloitte Legal.

Dodatkowo, jako przyczynę niskiej aktywności konsumentów w egzekwowaniu swoich praw wskazywano brak skutecznych mechanizmów umożliwiających indywidulane i zbiorowe dochodzenie roszczeń, bez obawy o wysokie koszty takich postępowań oraz długi czas ich trwania. Dla przykładu tylko w czterech krajach członkowskich UE organizacje konsumenckie mogły skutecznie wnieść pozwy zbiorowe przeciwko Volkswagenowi w sprawie tzw. „Dieselgate”. Z danych Eurostatu wynika, że w latach 2006-2018 w krajach unijnych do odpowiednich organów wpłynęło niespełna 7 mln skarg od konsumentów. Z kolei do polskiego UOKIK w 2017 roku wpłynęło około 6,5 tys. skarg od poszkodowanych klientów.

Pod koniec lutego Komisja Europejska opublikowała wyniki badania przeprowadzonego we współpracy z krajowymi organami ochrony konkurencji. Objęło ono 560 stron internetowych, zajmujących się, m.in. sprzedażą odzieży, sprzętu audio i wideo oraz treści cyfrowych w 26 krajach i miało na celu zidentyfikowanie najczęściej pojawiających się niezgodności z regulacjami konsumenckimi.

Ochrona konsumentów i wolność przedsiębiorców

Nowy Ład Konsumencki ma więc za zadanie przede wszystkim doprowadzenie do większej przejrzystości zakupów internetowych, ochronę konsumentów korzystających z usług cyfrowych, ułatwienie indywidualnego dochodzenia roszczeń, likwidację nieuczciwych praktyk handlowych, w tym agresywnego marketingu, ale też z drugiej strony usunięcie obciążeń dla przedsiębiorców i walkę z podwójnymi standardami produktów.

Zdaniem ekspertów Deloitte w przygotowywanych przepisach widać daleko posuniętą dbałość o zachowanie równowagi pomiędzy uprawnieniami konsumentów i obciążeniami nakładanymi na przedsiębiorców. – Wyzwaniem jest stworzenie takiego prawa, które z jednej strony będzie na tyle jasno sformułowane i jednoznaczne, aby jego znajomość wśród konsumentów i przedsiębiorców była znacznie lepsza niż obecnie, a z drugiej strony będzie równoważyło interesy konsumentów i przedsiębiorców. Przepisy mają zapewnić konsumentom bezpieczeństwo prawne, ale też nie zniechęcać firm do rozwoju istniejących dóbr i usług, szczególnie na rynku cyfrowym, jak też do poszerzania swojej oferty – mówi Katarzyna Karasiewicz, Radca prawny, Partner Associate, Deloitte Legal.