Nowy projekt ustawy o cudzoziemcach stawia na digitalizację i żegna się z biurokracją

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Zgodnie z zapowiedziami, ukazał się nowy projekt ustawy o cudzoziemcach. Planowane zmiany mają zmniejszyć biurokrację, zdigitalizować proces pozyskiwania pozwoleń na pracę i utrudnić proceder nielegalnego zatrudniania cudzoziemców.

Nowa ustawa, która obecnie jest jeszcze na etapie prac ministerialnych, ma zoptymalizować procedury, które dotyczą powierzania pracy cudzoziemcom. Najkorzystniejszymi zmianami dla pracodawców będą te, które usprawnią proces wydawania dokumentów. Celem ustawy jest skrócenie czasu oczekiwania na decyzje administracyjne, a także zmniejszenie zaległości, które napiętrzyły się przez ostanie lata.

– Planowane w ustawie zmiany powinny znacząco usprawnić komunikację między urzędami
a pracodawcami. Pełna digitalizacja pozwoli pracodawcom monitorować daną sprawę, a także mieć stały kontakt z urzędami. Do minimum mają być ograniczone formalności, z którymi musieli się borykać pracodawcy starający się o pozwolenia na pracę.
mówi Daniel Sola, Dyrektor ds. Projektów Międzynarodowych agencji zatrudnienia Trenkwalder.

Cyfryzacja kontaktów z urzędami

Jedną z istotnych zmian jest pełna digitalizacja procesu pozyskiwania pozwoleń na pracę dla cudzoziemców. Do tej pory urzędy przyjmowały wnioski o zezwolenia na pracę w formie  papierowej i elektronicznej. Zgodnie z nową  ustawą, będzie można je składać wyłącznie drogą elektroniczną przez stronę praca.gov.pl, na tej samej zasadzie jak oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Decyzje w sprawie zezwoleń na pracę też będą wydawane elektronicznie. Pełna digitalizacja pozwoli na szybsze załatwianie sprawy. Do tego nie tylko pracodawca, ale i cudzoziemiec będzie mógł monitorować swoją toczącą się sprawę urzędową.

Mniej formalności na horyzoncie

W nowym projekcie ustawy o cudzoziemcach nie będzie tzw. informacji Starosty, która stanowi załącznik do zezwolenia na pracę. Po rozeznaniu, czy w danym regionie nie ma rodzimych specjalistów gotowych podjąć pracę, Starosta wydaje zgodę na zatrudnienie cudzoziemca.

W projekcie nie mamy żadnej wzmianki, która wskazywałaby na przeprowadzanie testu rynku pracy w celu wyrabiania zezwoleń o pracę. To duże ułatwienie, bo test rynku pracy de facto nie wnosi nic konstruktywnego w zatrudnianiu cudzoziemców, a znacznie wydłuża cały proces – może trwać około 4 tygodni, a dopiero po teście rynku pracy i zgodzie Starosty można składać wniosek o zezwolenie na pracę dla innych cudzoziemców. W tym momencie, w zależności od województwa, na wydanie zezwolenia na pracę czeka się od 1 do nawet 5 miesięcy.podkreśla Daniel Sola.

Kolejną istotną zmianą w oświadczeniach o powierzeniu pracy cudzoziemcowi będzie brak wymogu wpisania do ewidencji nowego oświadczenia, jeżeli:

  • zostanie zwiększony wymiar czasu pracy
  • zostanie zwiększona liczba godzin w tygodniu czy też w miesiącu,

przy jednoczesnym proporcjonalnym wzroście wynagrodzenia (w stosunku do wymiaru pracy) dla danego cudzoziemca.

Koniec z nadużyciami?

Zapisy w nowej ustawie o zatrudnianiu cudzoziemców mają sprzyjać pracodawcom, którzy dotychczas uczciwie podchodzili do zatrudniania cudzoziemców, a eliminować nieuczciwych przedsiębiorców. W planach jest stworzenie Centralnej Bazy Ofert Pracy (CBOP). Dzięki niej wynagrodzenie cudzoziemca będzie mogło być porównywane z innymi wynagrodzeniami w danej branży na lokalnym rynku. Ma to zapobiegać zaniżaniom stawek wynagrodzeń dla cudzoziemców.

Ważną zmianą jest to, że  zezwolenie na pracę będzie można otrzymać wtedy, kiedy wymiar czasu pracy będzie stanowił co najmniej ¼ pełnego etatu w miesiącu czy też 10 godzin tygodniowo. Taka zmiana ma na celu zmniejszenie nadużyć związanych z zaniżaniem czasu pracy, które obniżają koszty pracy. Do tego, zezwolenie będzie wydawane na okres nie dłuższy niż 1 rok jeżeli:

  • Zawarta umowa będzie umową cywilnoprawną
  • Podmiot starający się o zezwolenie prowadzi działalność nie dłużej niż 1 rok
  • Wymiar czasu pracy nie będzie przekraczał ½ etatu czy też 20 godzin tygodniowo

Nowy projekt ustawy ma również na celu zrewolucjonizowanie przepisów określających sposób wymiaru kary. Wymiar kary grzywny za powierzenie nielegalnej pracy cudzoziemcom, będzie proporcjonalny do liczby cudzoziemców, którym została powierzona nielegalna praca. Zapowiedziane kwoty grzywny to widełki 500 zł – 30 000 zł.  Informatyzacja pozwoli też na wprowadzenie skuteczniejszych narzędzi, które nie będą dopuszczały wydawania zezwoleń dla podmiotów ukaranych za nielegalne powierzenie pracy.

Urząd pracy będzie mógł również odmówić wydania zezwolenia na pracę cudzoziemca na podstawie informacji z ZUS-u. Jeżeli podmiot powierzający pracę będzie miał ponad 2 miesięczne zaległości w ZUS-ie, wtedy nie otrzyma zezwolenia na pracę.

Przewiduje się, że nowa ustawa ma wejść w życie jeszcze w 2022 roku, po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia. Już dzisiaj wiadomo jednak, że nie będzie ona w całości zrealizowana, ponieważ na niektóre przepisy dotyczące systemów teleinformatycznych będzie trzeba poczekać 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Mat. informacyjny Trenkwalder Polska