W 2016 roku realna stopa zwrotu z inwestycji OFE wyniosła 8,3 proc. Według raportu OECD „Pension Markets in Focus 2017” był to najwyższy wynik wśród wszystkich krajów zrzeszonych w Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Spośród analizowanych państw spoza OECD lepsze okazały się jedynie fundusze emerytalne w Armenii (9 proc.). Zdaniem ekspertów Nationale-Nederlanden PTE fundusze emerytalne są obecnie w Polsce najefektywniejszą formą zbiorowego inwestowania.
Analiza OCED obejmuje 85 krajów. W 2016 roku prywatne aktywa emerytalne w krajach OECD osiągnęły rekordowy poziom ponad 38 bilionów dolarów. Aż 66 proc. udziału w tej sumie mają produkty emerytalne w USA. Wysoki udział mają również Kanada, Wielka Brytania, Australia, Japonia, Holandia oraz Szwajcaria. Udział pozostałych krajów OECD (w tym Polski) wyniósł 3,2 proc.
Spis treści:
Polskie produkty emerytalne lepsze niż w innych krajach europejskich
W raporcie OECD najwyższe roczne stopy zwrotu uzyskały europejskie odpowiedniki OFE. W przypadku polskich produktów emerytalnych w 2016 roku wyniosła ona 8,3 proc. – Wzrost zainteresowania samodzielnym oszczędzaniem na emeryturę dostrzegamy nie tylko w przyroście nowych rachunków IKZE i IKE. Co równie istotne, ci którzy są w posiadaniu tych produktów wpłacają do nich więcej pieniędzy. W Nationale-Nederlanden PTE zanotowaliśmy podwojenie wpłat do IKZE i IKE w pierwszym półroczu w stosunku do analogicznego okresu rok wcześniej – mówi Grzegorz Chłopek, Prezes Zarządu Nationale-Nederlanden PTE.
Oprócz Polski wysoki wynik wypracowały irlandzkie produkty emerytalne (8,1 proc.). W czołówce znalazły się również fundusze z Holandii i Danii. Z kolei stratę w ujęciu rocznym przyniosły czeskie (-1,2 proc.), meksykańskie (-0,4 proc.) i islandzkie (-0,3 proc.) produkty emerytalne. Powodów do zadowolenia nie mają również mieszkańcy Surinamu (-17 proc.) i Nigerii (-5,7 proc.). Straty w inwestycjach wynikające z kryzysu finansowego zostały odzyskane w niemal wszystkich krajach OECD. Pozytywne wyniki osiągnęły 28 spośród 31 analizowanych krajów OECD i 25 z 32 państw spoza OECD.
W portfelu OFE dominują akcje
Jak jednak przekonuje raport OECD zwroty powyżej jednego roku nie do końca odzwierciedlają rzeczywistą kondycję funduszy emerytalnych.
– Analizując wyniki OFE i analogicznych produktów w innych krajach trzeba przede wszystkim brać pod uwagę perspektywę długoterminową. Dlatego roczne wyniki OFE należy traktować jako ciekawostkę choć analizy rynkowe pokazują, że w porównaniu do innych produktów finansowych podobnego typu świetnie radzą sobie one również w długim terminie. Nie jest to bowiem rodzaj inwestycji nastawiony na krótki horyzont czasowy. W ciągu ostatnich dziesięciu lat OFE osiągnęły zysk w wysokości 57,1 proc. – argumentuje Grzegorz Chłopek. – Wypracowane przez OFE wartości są wysokie głównie dzięki wzrostom wartości akcji na polskiej giełdzie, jakie odnotowujemy już od ponad roku. Warto jednak zaznaczyć, że choć warszawski parkiet w okresie wrzesień 2007 – wrzesień 2017 wzrósł o 6,5 proc., nadal nie pokonał jeszcze najwyższej wartości sprzed kryzysu – dodaje.
Według analizy OECD największy udział w portfelu OFE mają właśnie akcje. Stanowią one 83 proc. Jest to najwyższy wynik spośród wszystkich analizowanych krajów. Na drugim miejscu pod tym względem znalazła się Australia z 51 proc. udziałem akcji, a na trzecim Finlandia (37 proc.). – Fundusze emerytalne mogą osiągnąć wyższe zyski bez nadmiernego wzrostu ryzyka poprzez dobrze zdywersyfikowane alokacje aktywów. Jeśli te inwestycje są dobrze ze sobą skorelowane, to reagują odmiennie na różne zdarzenia rynkowe, a to dla inwestorów oznacza większe bezpieczeństwo ich funduszy – mówi Grzegorz Chłopek.
Jak dodaje, z drugiej strony, jeśli uwzględni się, że do OFE trafia maksymalnie 15 proc. obowiązkowej składki emerytalnej to emerytura zależy w głównej mierze od czynników związanych z waloryzacją zapisów na kontach FUS (zmiany funduszu płac, inflacji oraz nominalnego PKB). Sytuacja taka nie zmieniła się od 1999 roku, gdyż pierwotnie składka trafiająca do OFE, wynosząca 7,3 proc. wynagrodzenia, mogła być ulokowana maksymalnie w 40 proc. w akcjach. Obecnie maksymalna składka 2,92 proc. może być ulokowana w całości w akcjach, a wynika to z pierwotnej wielkości limitu (2,92% = 7,3% * 0,4). I właśnie inwestycje w akcje w takim stopniu, w jakim przewidział to ustawodawca zwiększają szansę na wyższą emeryturę, zachowując mechanizmy zabezpieczenia ryzyka istotnego wahania emerytur.
OFE inwestują przede wszystkim w Polsce
Raport OECD analizuje również inwestycje funduszy emerytalnych pod kątem ich lokalizacji poza granicami macierzystego kraju. W przypadku Polski odsetek takich inwestycji wynosi jedynie 7,3 proc. i jest to jeden z niższych wyników. Dla porównania w przypadków holenderskich produktów emerytalnych odsetek ten wynosi ponad 81 proc., a estońskich 75,7 proc. Spośród wszystkich analizowanych krajów najwyższy wynik w tym obszarze zanotowano w Kosowie (91,5 proc.).
Nationale-Nederlanden to jedna z największych firm ubezpieczeniowych na polskim rynku. Oferuje proste i zrozumiałe produkty zabezpieczające przyszłość finansową ponad pół miliona klientów. Działa w Polsce od 1994 roku. Od 1998 roku w ramach grupy funkcjonuje także Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne zarządzające największym pod względem aktywów Otwartym Funduszem Emerytalnym w Polsce.
