Seniorzy coraz lepiej radzą sobie z nowymi technologiami, choć w Polsce ich stopień informatyzacji wciąż jest niewystarczający. Tylko 28 proc. osób starszych regularnie korzysta z komputera, podczas gdy w Stanach Zjednoczonych 85 proc. osób powyżej 65 roku życia ma telefony komórkowe. Rozwiązania z zakresu smart city mogą być dla osób starszych znacznym ułatwieniem w codziennym życiu. Potrzebne jest jednak dostosowanie komunikatów do potrzeb seniorów oraz szeroko zakrojona kampania informacyjna.
– Miasto przyjazne seniorom, jak mówi Światowa Organizacja Zdrowia, powinno spełniać bardzo wiele kryteriów, ale gdyby je pogrupować sprawnie, to są to tak naprawdę trzy obszary. Pierwszy – mieszkalnictwo i transport, taka codzienna mobilność. Drugi to obszar zdrowia i edukacji, czyli pogłębiania edukacji seniora i usprawnianie komunikacji w zakresie lecznictwa i opieki, także tej w domu. I trzeci obszar to jest obszar wykorzystania technologii w tym, żeby senior nie był wykluczony społecznie – wskazuje Grażyna Trzpiot z Katedry Demografii i Statystyki Ekonomicznej na Wydziale Informatyki i Komunikacji Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Według danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny rośnie stopień informatyzacji seniorów. Wciąż jest on jednak stosunkowo niewielki. W 2018 roku niemal 28 proc. osób w wieku 65–74 lat regularnie korzystało z komputera. Stanowi to wzrost o 7,8 pkt proc. w porównaniu do sytuacji z 2014 roku. Blisko 11 proc. seniorów korzystało w 2018 roku z internetowych usług komunikacyjnych, 19 proc. używało poczty elektronicznej, a 10 proc. było obecnych w mediach społecznościowych.
Inaczej sytuacja wygląda w Stanach Zjednoczonych. Według danych opublikowanych przez Pew Research Center 95 proc. Amerykanów ma telefon komórkowy. 75 proc. z tej grupy korzysta ze smartfonów. W gronie osób w wieku powyżej 65 lat 85 proc. korzysta z telefonów komórkowych, a połowa tej grupy to użytkownicy smartfonów.
Niezbędne są programy walki z wykluczeniem cyfrowym seniorów.
– Jest bardzo wiele programów pilotażowych, w których seniorzy mogą uczestniczyć, uczyć się nowych technologii, nowych rozwiązań. Musi do nich jednak wstępnie dotrzeć informacja, że tego rodzaju projekty są podejmowane. Dobrym przykładem jest program Erasmus+, który do tej pory był tylko dla studentów. Teraz otwiera się właśnie na grupy senioralne – mówi Grażyna Trzpiot.
Tech Savvy Seniors z kolei to program online zawierający szereg modułów obejmujących filmiki i instrukcje napisane w 11 językach. Dzięki nim osoby starsze mogą zdobyć podstawowe umiejętności związane z korzystaniem z komputera, internetu i smartfonów. Twórcy tego typu rozwiązań zakładają, że zainteresowani dorośli mają już podstawowy dostęp do internetu lub przynajmniej kogoś, kto pomoże im w początkowej konfiguracji i przejściu do trybu online. Dla tych, którzy nie mają tego rodzaju wsparcia, organizacje non-profit organizują programy szkoleń odbywających się w lokalnych bibliotekach.
Filarem budowania inteligentnego miasta przyjaznego seniorom ma być także obszar zdrowia i edukacji.
– Zaczęliśmy od tego, że rozdawaliśmy seniorom koperty zdrowia, a teraz rozdajemy opaski. Są to te same funkcje, ale już zapisane cyfrowo. Ci wszyscy chorzy, którzy muszą się komunikować ze względu na swój stan zdrowia, czyli przykładowo muszą wykonywać monitoring rozrusznika serca, już nie robią tego przez telefon, ale są do tego aplikacje cyfrowe, takie jak właśnie ta opaska – wskazuje ekspertka.
Amerykańskie miasta, takie jak Columbus w stanie Ohio i Pittsburgh należą do miast, które dla ułatwienia życia seniorom podjęły się modernizacji infrastruktury, takich jak naprawianie chodników i zwiększanie bezpieczeństwa skrzyżowań. Do działań podjętych w celu asymilacji osób starszych w przestrzeni inteligentnego miasta należy w nich także promowanie międzypokoleniowych działań, które stymulują wymianę wiedzy również w zakresie nowych technologii.
– Przyjeżdżając do dużego miasta, to inteligentne miasto powinno jak najbardziej ułatwić dostanie się do miejsca takiego jak Łazienki Królewskie. To najprostsze technologie, ale jednocześnie bardzo użyteczne. Brak przeszkód, czyli ograniczenie nawet tak prostej rzeczy jak schody. Jednocześnie ekrany np. dotykowe z większą czcionką w dostępnych miejscach, które informują seniora o różnych rzeczach – mówi Grażyna Trzpiot.
