Zdolność do finansowania wzrostu gospodarczego Polski, ESG oraz cyberbezpieczeństwo stanowią główne wyzwania dla polskiego sektora finansowego. Uczestnicy konferencji „Zarządzanie Ryzykiem i Kapitałem” wskazywali, że odpowiedzią na obecne uwarunkowania gospodarcze jest wzmocnienie stabilności regulacji oraz zacieśnienie współpracy na linii banki – regulator. Prelegenci zwracali także uwagę zarówno na konieczność sfinansowania transformacji energetycznej polskiej gospodarki, jak i na potrzeby kapitałowe regionu związane z odbudową Ukrainy. Partnerem strategicznym wydarzenia jest firma doradcza Deloitte.
Czternasta odsłona konferencji organizowanej przez Centrum Myśli Strategicznych w ramach Europejskiego Kongresu Finansowego poświęcona była wyzwaniom, z jakimi mierzy się polski sektor bankowy. Uczestnicy wydarzenia dyskutowali m.in. na temat wpływu zmian regulacyjnych na zdolność do finansowania rozwoju gospodarczego, roli banków w procesie wdrażania ESG oraz szans i wyzwań związanych z rozwojem nowoczesnych technologii.
Spis treści:
Regulacje a gospodarka
Pierwsza z debat dotyczyła obecnej sytuacji polskiego sektora bankowego oraz jego zaangażowania w transformację zarówno rodzimej, jak i światowej gospodarki. Uczestnicy debaty podkreślili, że kluczowym wyzwaniem dla Europy Środkowej będzie kwestia odbudowy Ukrainy, która według szacunków będzie wymagała finansowania na poziomie ponad 400 mld dol. Zwrócono jednocześnie uwagę na niską atrakcyjność rodzimego sektora finansowego dla zagranicznych inwestorów. Zdaniem prelegentów połączenie tych czynników może utrudnić przyciągniecie zagranicznych środków do Polski.
– W najbliższych latach polska gospodarka, aby powrócić na ścieżkę dynamicznego rozwoju, będzie wymagała kapitału na poziomie setek miliardów złotych rocznie. Jednocześnie istniejące ryzyka oraz prawdopodobieństwo pojawienia się kolejnych wyzwań skłania uczestników sektora finansowego do przeznaczania środków na zarządzanie nimi. Tym istotniejsza staje się identyfikacja największych ryzyk dla rodzimego sektora finansowego i podjęcie działań zmierzających do neutralizacji zagrożeń. Tylko w ten sposób będziemy w stanie wykorzystać ograniczone środki do finansowania dalszego rozwoju gospodarki – powiedział Przemysław Szczygielski, lider usług dla sektora finansowego w Polsce, partner zarządzający działem Risk Advisory w Polsce i państwach bałtyckich, Deloitte.
Uczestnicy dyskusji zwrócili uwagę na korzystny moment, w jakim obecnie znajduje się polski sektor bankowy. Środowisko wysokich stóp procentowych tworzy ich zdaniem idealny moment dla opracowania planu działań zmierzających do przygotowania branży na zmianę warunków. Eksperci podkreślili kluczową rolę regulatora, który odpowiada za przewidywalność i stabilność przepisów prawa. Podkreślono, że wyjaśnienie i ustabilizowanie kwestii takich jak reforma wskaźników przyniesie korzyści nie tylko samym bankom, ale również klientom. Dzięki temu będą oni mogli bowiem liczyć na lepsze warunki i niższe koszty kredytu.
– Kluczowym obszarem działań, jakie powinny zostać podjęte, są inicjatywy zmierzające do zwiększenia stabilizacji i przewidywalności otoczenia, przede wszystkim w zakresie regulacji prawnych. Chociaż ścieżek dojścia do tego celu jest wiele, to istotne jest, aby wybrać jedną, której będziemy się trzymać. Osobnym zagadnieniem są obszary mające wpływ na sytuację sektora, takie jak kwestia podatku bankowego czy reforma wskaźników. Również i w przypadku tych kwestii najważniejsze jest wypracowanie trwałych i przewidywalnych rozwiązań – podkreślił Przemysław Szczygielski.
Banki a ESG
Biorący udział w konferencji przedstawiciele czołowych instytucji finansowych oraz sektora bankowego dyskutowali także na temat roli branży we wdrażaniu rozwiązań z zakresu ESG. Zdaniem prelegentów kwestie te stanowią obecnie jedno z najistotniejszych wyzwań, szczególnie w procesie finansowania transformacji energetycznej. O skali tej zmiany i kapitału, jaki jest potrzebny do jej przeprowadzenia świadczy szacunkowa wycena całego procesu dla Polski, wynosząca 1,6 bln złotych.
Uczestnicy debaty wskazali, że sytuacja banków i ich zdolność do finansowania różnych inwestycji jest mocno powiązana z działaniami prawodawcy. Zwrócono także uwagę na kilka czynników stanowiących największe wyzwanie dla przedsiębiorców. Zdaniem prelegentów zalicza się do nich dynamicznie rosnącą liczbę regulacji, konieczność ustandaryzowania wymagań w zakresie raportowania ESG oraz potrzebę wsparcia transformacji ze strony instytucji finansowych. Podkreślono, że dekarbonizacja gospodarki stanowi szansę dla polskiego sektora finansowego na przyciągnięcie zagranicznego kapitału, co jednak wymaga powszechnego dialogu i zrozumienia oczekiwań różnych stron.
– Zaangażowanie sektora bankowego i rynku kapitałowego w finansowanie transformacji jest kluczowe dla jej powodzenia. Potrzebne są nowe instrumenty finansowe, wspierające zrównoważone inwestycje, a także wsparcie dla przedsiębiorstw w tym procesie. Dodatkowo, instytucje finansowe i inwestorzy potrzebują od przedsiębiorstw wiarygodnych informacji w zakresie ESG – zarówno na potrzeby wypełnienia wymogów regulacyjnych, jak i zarządzania ryzykiem. Konieczny jest aktywny dialog między różnymi stronami, prowadzący do wypracowania właściwych praktyk zarówno w zakresie pozyskiwania środków, jak i raportowania w zakresie ESG – mówi Anna Kowalewska, partner, Sustainability Consulting CE, Deloitte.
AI w bankowości
W miarę postępu digitalizacji światowej gospodarki coraz większym wyzwaniem dla różnych sektorów, w tym bankowego, staje się cyberbezpieczeństwo. Według danych przytoczonych podczas panelu, w samym 2023 r. szacunkowe koszty cyberprzestępstw popełnionych na świecie wyniosły 8,15 bln dolarów. Obecnie większość ataków (około 60 proc.) jest dokonywana przy wykorzystaniu metod socjotechnicznych takich jak phishing, vishing lub smishing polegających na wykorzystaniu fałszywych maili, telefonów lub smsów.
Uczestniczący w dyskusji przedstawiciele banków oraz instytucji nadzorczych zastanawiali się także nad tym, czy wykorzystanie sztucznej inteligencji i generatywnej AI jest szasną czy raczej zagrożeniem dla sektora. Z jednej strony wykorzystanie tej technologii ułatwia przestępcom przygotowanie nieprawdziwych komunikatów i lepsze adresowanie ataków. Z drugiej zaś łatwiejsze jest wychwytywanie fałszywych informacji oraz identyfikowanie zagrożeń. Dzięki sztucznej inteligencji instytucje finansowe mogą również analizować ogromną ilość danych pochodzących z logów oraz urządzeń monitorujących prawidłową pracę infrastruktury bankowej. W dalszej kolejności narzędzia te mogą służyć do przewidywania oraz identyfikowania działań stanowiących zagrożenie dla klientów banków. Paneliści podkreślili, że kluczową kwestią jest działanie dwutorowe: rozwijanie AI w taki sposób, aby właściwie identyfikowała zagrożenia dla bezpieczeństwa sektora oraz edukowanie klientów w zakresie przeciwdziałania cyberprzestępstwom. Tylko w ten sposób możliwa będzie maksymalizacja zalet nowoczesnych technologii przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyk z nimi związanych.
– Obserwując światowe trendy w zakresie cyberbezpieczeństwa i przeciwdziałania oszustwom zauważyliśmy, jak istotna jest rola połączenia różnego rodzaju źródeł danych w celu zbudowania szerokiej platformy wymiany danych sektorowych. Dotyczy to takich obszarów jak przeciwdziałanie praniu pieniędzy – w zakresie identyfikacji klientów, monitorowanie transakcji, fraudów i cyberprzestępstw. Tylko w ten sposób będziemy w stanie stworzyć odpowiednią infrastrukturę kompleksowo odpowiadającą na rosnącą skalę cyberprzestępstw. Należy również pamiętać o czynniku ludzkim jako jednym największych wyzwań dla bezpieczeństwa danych. Rolą naszą oraz przedstawicieli sektora bankowego jest opracowanie rozwiązań, które dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii umożliwią maksymalizację bezpieczeństwa ostatecznego użytkownika – mówi Paweł Spławski, partner, Risk Advisory, Financial Services, Deloitte.
