Sezon ślubny w pełni. A jak ślub, to masa prezentów i białych kopert. To właśnie przez te podarunki nowożeńców czeka nie tylko podróż poślubna, ale też rozliczenie z fiskusem. Czy można uniknąć podatków od upominków? Jakie prezenty i od kogo podlegają opodatkowaniu?
– Podatek od darowizn nie obejmuje drobnych prezentów, czyli kwiatów, książek czy naczyń kuchennych. Można go uniknąć także w przypadku droższych podarunków, o ile zostały wręczone przez bliską rodzinę, a nowożeńcy poinformują o tym fiskusa – mówi Robert Smerkowski, Dyrektor Oddziału Tax Care w Warszawie. Czy to jednak naprawdę konieczne? Wydawać by się mogło, że urząd nie zajrzy nam przecież do kopert, ani nie wyśle urzędnika na ślub w celu kontroli. – Urząd skarbowy ma też inne metody. Na pewno nie umknie jego uwadze spory wydatek na zakup mieszkania czy samochodu, który nie znajdzie pokrycia w dochodach małżeństwa. A od takiego nieujawnionego przychodu możemy zapłacić nawet 75 proc. podatek – dodaje ekspert z Tax Care.
Spis treści:
Ile i od kogo?
W świetle przepisów prezent ślubny to darowizna, która podlega opodatkowaniu. Jednak to, czy zostanie on naliczony zależy od wartości otrzymanego prezentu oraz stopnia naszego pokrewieństwa z darczyńcą. I tak, drobne prezenty, bez względu czy są w formie gotówki czy rzeczowej, są zwolnione z podatku. Jeśli jednak ich wartość podarowana od jednej osoby w ciągu 5 lat przekroczy ustawowy limit, na nowożeńcach spoczywa obowiązek zgłoszenia się do urzędu skarbowego wraz ze stosowną deklaracją (SD-3 lub SD-Z2). Musimy tego dokonać w ciągu miesiąca począwszy od dnia powstania obowiązku podatkowego.
| Darczyńca, czyli osoba, od której otrzymaliśmy prezent | Informacja dla fiskusa o darowiźnie ponad limit | Opodatkowana nadwyżka ponad ustawowy limit [zł]*: |
| I grupa podatkowa
Małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, rodzeństwo, ojczym oraz macocha. |
SD-3 lub SD-Z2 | 9 637 |
| II grupa podatkowa
Zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych wstępnych. |
SD-3 | 7 276 |
| III grupa podatkowa
Pozostałe osoby np. pracodawca, niespokrewniona matka chrzestna. |
SD-3 | 4 092 |
*przy obliczaniu limitu bierze się pod uwagę darowizny otrzymane od jednej osoby w ciągu 5 lat przed otrzymaniem ostatniego prezentu. Ponieważ stanowią one zwykle wspólną własność nowożeńców, podane w tabeli kwoty należy podwoić.
Jak uniknąć podatku?
Jeśli przekroczymy ustawowe limity, wysokość podatku ustalona zostanie na podstawie stopnia pokrewieństwa pary młodej z darczyńcą. – Co ważne, w świetle ustawy o podatku od spadku i darowizn, prezent od najbliższej rodziny, określanej przez ustawodawcę I grupą podatkową, bez względu na jego wartość, nie podlega opodatkowaniu. Zwolnienie to wymaga jednak spełniania kilku warunków. Pierwszy to zgłoszenie otrzymanej darowizny właściwemu urzędowi skarbowemu. Mamy na to pół roku, począwszy od momentu powstania obowiązku podatkowego. Kolejny warunek, to przedłożenie fiskusowi dokumentów potwierdzających otrzymanie darowizny pieniężnej (np. dowód wpłaty na rachunek bankowy). Oczywiście jest to konieczne tylko wówczas, gdy w ciągu 5 lat od jednej osoby otrzymaliśmy więcej niż 9 637 zł – tłumaczy Robert Smerkowski, Dyrektor Oddziału Tax Care w Warszawie.
Dlatego biorąc pod uwagę stopień pokrewieństwa, lepiej dawać prezent wyłącznie na rzecz swojego dziecka. Przykładowo, wyobraźmy sobie, że ojciec naszej żony przekazuje darowiznę na rzecz zarówno córki, jak i zięcia. W tej sytuacji połowa wartości prezentu będzie, po spełnieniu określonych ustawowo warunków, zwolniona z podatku. Z kolei część przekazana zięciowi podlegała będzie opodatkowaniu w przypadku przekroczenia limitu 9 637 zł. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest przekazanie darowizny przez rodziców na rzecz córki, która to następnie będzie mogła dokonać darowizny dla męża, który w tej sytuacji podlegać będzie pełnemu zwolnieniu z obowiązku podatkowego.
Co więcej, jeśli rodzice czy rodzeństwo przekazują młodej parze pokaźną sumkę, to lepiej jak zrobią to w formie przelewu, którego potwierdzenie spakują do koperty. Pomoże to nowożeńcom udowodnić fiskusowi, że darowiznę otrzymali od najbliższej rodziny i podlega ona tym samym zwolnieniu z podatku.
Prezent od szefa
Często też pracodawca ma wobec cennego pracownika gest i zechce obdarować go wartościowym prezentem. Aby uniknąć wysokiej stawki, związanej z przynależnością do III grupy podatkowej, lepiej przekazać pracownikowi upominek np. w formie premii, która powiększy jego wypłatę. Będzie to nic innego jak przychód ze stosunku pracy, który jest już opodatkowany i oskładkowany.
A po ślubie na dywanik do fiskusa…
Jeśli po zawarciu małżeństwa dane podatnika zmienią się, jest on zobowiązany zgłosić ten fakt do swojego Urzędu Skarbowego składając formularz ZAP-3. Ma na to czas do końca rocznego okresu rozliczeniowego.
W gorszej sytuacji są przedsiębiorcy, którzy na aktualizację danych mają zaledwie 7 dni, od momentu zaistnienia zmiany. Przedsiębiorcy wpisani do rejestru Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) uaktualnienia danych powinni dokonać za pośrednictwem wniosku CEIDG-1. Niedopełnienie formalności grozi karą pieniężną.
Poniższa tabela obrazuje wysokość należnego podatku od spadków i darowizn:
| Kwota nadwyżki [zł] | Podatek wynosi | ||
| I grupa podatkowa | II grupa podatkowa | III grupa podatkowa | |
| do 10 278 | 3% | 7% | 12% |
| od 10 278 do 20 556 | 308,30zł + 5% od nadwyżki ponad 10 278 | 719,50zł + 9% od nadwyżki ponad 10 278 | 1 233zł+ 16% od nadwyżki ponad 10 278 |
| od 20 556 | 822,20zł + 7% od nadwyżki ponad 20 556 | 1644,50zł + 12% od nadwyżki ponad 20 556 | 2 877,90zł + 20% od nadwyżki ponad 20 556 |
