Wybierając w sklepie dany produkt – telefon, buty czy płatki śniadaniowe, przeciętny kupujący rozważa kilka kwestii. Oprócz własnych preferencji co do wyglądu, rozmiaru czy smaku kupowanego towaru, bierze pod uwagę także cenę oraz producenta. Tego zaś zazwyczaj utożsamia z konkretną marką, najczęściej pod postacią charakterystycznego logo. To ono w głównej mierze wyróżnia produkt wśród innych i zachęca do zakupu. Skoro odgrywa tak ważną rolę, to warto je chronić przed nieuczciwą konkurencją.

Czym jest logo?

W słowniku języka polskiego logo definiowane jest jako symbol graficzny przedsiębiorstwa lub firmy. Już z samej tej prostej definicji więc wynika, że jako symbol powinno ono służyć do oznaczania czegoś. Co więcej, ponieważ chodzi o podmiot gospodarczy, powinno być ono używane w sposób komercyjny, w obrocie. Ponieważ konkurencja na rynku jest duża, siłą rzeczy dochodzi również do sytuacji spornych będących wynikiem nieuczciwych działań, takich jak bezprawne posługiwanie się cudzym logo.

Ochrona logo firmy – jakie mamy do tego narzędzia prawne?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta – tak. Odrębną kwestią jest natomiast wybór odpowiedniej dla nas formy ochrony. Wyodrębnić możemy dwa główne jej rodzaje.

  1. Formalna ochrona logo, w formie zarejestrowanego znaku towarowego;
  2. Ochrona logo w oparciu o przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Zobacz również:

Czy na rynku mogą działać dwie firmy o identycznych lub podobnych nazwach? https://znakitowarowe-blog.pl/dwie-firmy-o-podobnych-identycznych-nazwach/

Pierwsza z ww. form ochrony choć płatna jest zdecydowanie najsilniejsza. Sprawia, że otrzymujemy formalne potwierdzenie posiadania wyłączności na używanie naszego logo.

Druga forma natomiast gwarantuje jedynie podstawowy poziom ochrony, jednak nie wymaga ponoszenia dodatkowych kosztów.

Czym jest znak towarowy?

Ustawa Prawo własności przemysłowej zawiera konkretną informację, że znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które nadaje się do odróżniania towarów i usług danego przedsiębiorcy na rynku.

Biorąc pod uwagę wspomnianą wyżej słownikową definicję logo, można zauważyć pewne podobieństwo, prawda? Podstawową funkcją znaku towarowego jest więc funkcja oznaczenia pochodzenia. Chodzi o to, aby wyróżnić dane towary lub usługi jednego przedsiębiorcy wśród towarów lub usług tego samego rodzaju innych przedsiębiorców.

Aby logo mogło być uznane za znak towarowy, musi być używane komercyjnie.

Gdzie dokonać rejestracji logo jako znaku towarowego?

Gdy chcemy formalnie stać się właścicielem logo i otrzymać pisemne potwierdzenie, że mamy wyłączność na jego używanie w danej branży, powinniśmy zgłosić je do rejestracji we właściwym urzędzie patentowym. Wybór odpowiedniej instytucji zależy między innymi od tego, na jakim obszarze działamy.

Do wyboru mamy przykładowo:

  • Urząd Patentowy RP – gdy chcemy chronić logo w Polsce;
  • Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) – gdy chcemy chronić logo na obszarze całej UE;
  • Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO) – gdy już posiadaną ochronę chcemy rozszerzyć na wybrane kraje świata.

W zgłoszeniu należy wymienić między innymi towary albo usługi, do oznaczania których nasze logo służy lub ma służyć w przyszłości. Trzeba również uiścić odpowiednie opłaty urzędowe.

Znak rejestrowany jest na 10 lat z możliwością przedłużenia tego okresu, teoretycznie w nieskończoność.

Jakie korzyści niesie ochrona logo firmy jako znaku towarowego?

Korzyści jest wiele.

Przede wszystkim rejestracja gwarantuje wyłączne prawo do używania danego logo w obrocie, w odniesieniu do wpisanych w zgłoszeniu towarów bądź usług. Powołując się na konkretny numer prawa ochronnego, możemy np. żądać od nieuczciwej konkurencji zaprzestania bezprawnego używania naszego znaku towarowego. Często również w zakresie podobnej nazwy.

A gdy nasz konkurent nadal narusza prawo?

Jeśli zdecydujemy się wejść na drogę sądową, również tutaj formalna ochrona okazuje się bardzo przydatna. Po udanej rejestracji danego znaku urząd przesyła zgłaszającemu świadectwo rejestracji. Stanowi ono konkretny dowód przysługujących praw i może być istotnym argumentem także przed sądem. Dokument ten jednoznacznie stwierdza bowiem:

  • jaki znak jest objęty prawem ochronnym;
  • kto jest jego właścicielem;
  • do kiedy obowiązuje ochrona;
  • w ramach jakich towarów i usług.

Brak rejestracji firmowego logo – co to oznacza?

W przypadku gdy dojdzie do sporu z konkurencją, a my nie posiadamy zarejestrowanego znaku towarowego, sprawa mocno się komplikuje. Nie mamy w rękach dokumentu, który potwierdzałby nasze prawa do logo. Musimy więc samodzielnie udowodnić, że nam one przysługują.

Ciężar dowodu może być w tym przypadku dość kłopotliwy. Powinniśmy bowiem przedłożyć odpowiednie i wiarygodne dowody potwierdzające między innymi:

  • czas trwania ochrony;
  • jej zasięg terytorialny;
  • zakres towarów i usług w ramach których ochrona nam przysługuje.

Może się okazać, że nie jest to łatwe zadanie. Poza tym nigdy nie ma pewności, że swoimi dowodami przekonamy sędziego. Finalnie istnieje ryzyko, że nawet jeżeli potwierdzi, że te prawa nam przysługują, to może uznać, że ich zasięg obowiązuje jedynie na terenie naszego miasta, a nie od razu całej Polski.

Poza tym nie możesz zapominać o bardzo ważnej kwestii. Jeżeli dochodzi do sporu o logo czy nazwę firmy, twój konkurent może szybko dokonać zgłoszenia na siebie. Jeżeli do tego dojdzie, to na długie lata ugrzęźniesz w sporach sądowych. O firmach, które tak robią, mówi się trolle od znaków towarowych.

Czy logo firmy może być wzorem przemysłowym?

Okazuje się, że rejestracja pod postacią znaku towarowego nie jest jedynym dostępnym sposobem objęcia logo formalną ochroną prawną. Logo może być również chronione w formie wzoru przemysłowego (na terytorium Polski) lub wzoru wspólnotowego (na terytorium UE).

Logo zgłoszone do rejestracji w formie wzoru, spełniać powinno dwa podstawowe warunki:

  • powinno być nowe – co oznacza, że nie powinno być ujawnione wcześniej niż na rok przed zgłoszeniem;
  • powinno posiadać indywidualny charakter – musi różnić się od wzorów konkurencji na tyle, by nie istniało ryzyko pomyłki.

Ochrona wzoru nie ogranicza się do konkretnych towarów i usług. Wzór może być umieszczany na dowolnej powierzchni i w dowolnym celu. Więcej na temat plusów i minusów takiej strategii prawnej ochrony marki dowiesz się z nagrania:

Prawa autorskie – czy gwarantują ochronę logo firmy?

Zgodnie z artykułem 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Logo jako utwór również zatem jest w pewnym stopniu chronione w oparciu o prawa autorskie. Istotne jest jednak, komu te prawa rzeczywiście przysługują. Jeśli logo wykonaliśmy sami – nie ma wątpliwości. Co jednak w sytuacji, gdy logo przygotowała dla nas osoba trzecia, np. grafik? To jemu wówczas przysługują prawa i może on teoretycznie swobodnie nimi dysponować. Podpisane zlecenie czy opłacona faktura za wykonaną pracę grafika nie mają wpływu na zakres praw autorskich ani nie przenoszą ich na nas. Autorskie prawa majątkowe do utworu twórca logo przenieść może jedynie poprzez odpowiednio skonstruowaną, obustronnie podpisaną umowę.