Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) planuje uruchomienie nowych przedsięwzięć badawczo-rozwojowych we współpracy z jednostkami sektora publicznego. Ich celem będzie opracowanie rozwiązań odpowiadających na zidentyfikowane potrzeby instytucji publicznych, związane z transformacją w kierunku Europejskiego Zielonego Ładu i cyfryzacją. Na ten cel przeznaczonych zostanie 505 mln zł z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.
Przy realizacji przedsięwzięć NCBR planuje współpracę z trzema grupami interesariuszy: jednostkami sektora publicznego, wykonawcami przedsięwzięć B+R oraz potencjalnymi użytkownikami opracowanych rozwiązań.
– Z powodzeniem zakończyliśmy realizację 12 przedsięwzięć, w tym aż 9 z obszaru Europejskiego Zielonego Ładu, dzięki którym powstały m.in. ciepłownia przyszłości w Lidzbarku Warmińskim, innowacyjna biogazownia w Brodach koło Poznania czy wielorodzinny budynek efektywny energetycznie w Mysłowicach. Teraz, w ramach kolejnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej, kontynuujemy nasze działania. Zaplanowaliśmy uruchomienie we współpracy z jednostkami sektora publicznego minimum 15 nowych przedsięwzięć B+R w formule zamówień przedkomercyjnych oraz działania edukacyjne z obszaru innowacyjnych zamówień publicznych, które skierujemy do sektora publicznego. Chcemy, aby rozwiązania, które zostaną opracowane przyczyniły się do polepszenia stanu środowiska czy adaptacji do zmian klimatu, co wpłynie pozytywnie na jakość życia każdego z nas – powiedział prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Tematy realizowanych przedsięwzięć podejmowane będą z perspektywy korzyści dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki. Dążąc do stworzenia możliwości wdrożenia opracowanych technologii NCBR chce podjąć współpracę z innymi instytucjami publicznymi, jak np. NFOŚIGW, BGK czy PFR.
– Na stronie internetowej Narodowego Centrum Badań i Rozwoju uruchomiliśmy specjalny moduł do zgłaszania propozycji wyzwań badawczych przez instytucje publiczne, a w ciągu kilku kolejnych miesięcy, na podstawie zgłoszonych lub zidentyfikowanych przez instytucje potrzeb i wyzwań uruchomimy przedsięwzięcia, których celem będzie opracowanie nowych rozwiązań. W pierwszej kolejności będą one dotyczyły obszaru ciepłownictwa i technologii z nim związanych – tłumaczy Agata Rakowska, dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami NCBR.
Zamówienia przedkomercyjne jako alternatywa dla dotacji i grantów
„Innowacyjne zamówienia publiczne” to projekt niekonkurencyjny, który będzie realizowany do 31 grudnia 2029 roku. Jego przedmiotem jest zwiększenie zaangażowania instytucji publicznych w transformację polskiej gospodarki zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu poprzez wykorzystanie formuły zamówień przedkomercyjnych (PCP). Jest to tryb, w którym zamawiający (NCBR) zleca opracowanie innowacyjnego i niedostępnego na rynku produktu lub technologii w drodze prac badawczo-rozwojowych. PCP kończy się opracowaniem produktu lub technologii gotowej do wdrożenia w pełnej skali. Zamawiający nie przejmuje wszystkich wyników i korzyści zlecenia na wyłączność do wykorzystania w ramach swojej działalności, lecz dzieli je z usługodawcami na warunkach rynkowych.
Udzielanie zamówień w formule PCP jest rozwiązaniem dostępnym dla każdego publicznego zamawiającego. NCBR realizując przedsięwzięcia badawcze w tym trybie wykorzystuje podejście „problem-driven research” – czyli myślenie o nauce, procesie B+R, jako o wielu różnych drogach dojścia do zdefiniowanego przez zamawiającego celu.
Jak więc w praktyce będzie wyglądało przedsięwzięcie B+R realizowane w ramach projektu niekonkurencyjnego pt.: „Innowacyjne zamówienia publiczne”? Ogłoszenie przedsięwzięcia poprzedzone będzie szerokimi konsultacjami, z całym rynkiem zainteresowanym zarówno opracowaniem, jak i wykorzystaniem danej technologii. Podpisanie umów z wybranymi w trybie PCP wykonawcami rozpocznie realizację prac B+R i uruchomi proces selekcji uczestników poszczególnych etapów w oparciu o określone kryteria (tzw. model „lejka”). Każdy z etapów zakończy się oceną uzyskanych wyników. To będzie także moment, w którym zamawiający i wykonawcy będą mieli szansę na weryfikację przyjętych założeń, budżetów i terminów realizacji przedsięwzięć. W ostatecznej fazie procesu PCP będzie mógł uczestniczyć jeden lub kilka niezależnych podmiotów, cały proces zakończy się ostateczną oceną wyników prac wykonawców uczestniczących w ostatnim etapie.
Projekt „Innowacyjne Zamówienia Publiczne” jest projektem niekonkurencyjnym, realizowanym w ramach działania 2.13 programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki na lata 2021-2027.
