Nowy system POL-on, opracowywany przez Ośrodek Przetwarzania Informacji Państwowego Instytutu Badawczego, ma być zgodny z założeniami Konstytucji dla Nauki. Wśród przygotowywanych inteligentnych rozwiązań znajdują się m.in. chatbot, inteligentne wyszukiwarki czy system antyplagiatowy śledzący nie tylko powtórzenia, lecz także styl wypowiedzi. Fundamenty systemu powstaną przed początkiem nowego roku akademickiego.
System POL-on stanowi obszerne źródło danych o polskiej nauce i szkolnictwie wyższym. Składa się na niego 40 modułów obejmujących m.in. monitorowanie ekonomicznych losów absolwentów, gromadzenie prac dyplomowych, a także umożliwiających łączenie naukowców z przemysłem i biznesem w celu komercjalizacji innowacyjnej myśli technologicznej. Nowy utworzony system będzie czerpał też m.in. z technologii sztucznej inteligencji.
– System POL-on powstaje na nowo, tzn. musimy go dostosować do Konstytucji dla Nauki, czyli ustawy 2.0, i te prace trwają. Sens tego systemu jest naprawdę wielki. Chodzi o to, żeby dane zbierane z różnych źródeł można było przedstawiać jak najszerzej w sposób bardzo uporządkowany – mówi w rozmowie z agencją Newseria Innowacje podczas 11. Forum Gospodarczego Time Olaf Gajl, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji Państwowego Instytutu Badawczego.
Główne obszary zastosowania systemu to m.in. dostarczanie danych dla GUS, elektroniczna sprawozdawczość szkół wyższych, gromadzenie prac dyplomowych, dostarczanie obiektywnych informacji o nauce i szkolnictwie wyższym dla studentów, kandydatów na studia, pracowników nauki i przedsiębiorców czy wspomaganie oceny jakości kształcenia.
Jednym z elementów systemu jest także Jednolity System Antyplagiatowy, który od stycznia 2019 r. jest wdrażany na wszystkich uczelniach w Polsce. Platforma do sprawdzania legalności prac dyplomowych także wspierana jest przez sztuczną inteligencję.
– Jednolity System Antyplagiatowy, który jest wprowadzany na wszystkich uczelniach, poza sprawdzaniem, czy kawałek tekstu został przepisany czy nie, ma również np. analizę stylu. Oznacza to, że jesteśmy w stanie wykryć, że część pracy jest napisana w innym stylu niż pozostałe kawałki pracy. Promotor może się zastanowić wówczas, czy przypadkiem nie nastąpiły jakieś nieprawidłowości – wskazuje Olaf Gajl.
Udoskonalony system wykrywający naruszenie praw autorskich w pracach naukowych to jednak tylko część z wprowadzanych zmian. Jednym z celów nadrzędnych wdrażania systemu POL-on, jest odbiurokratyzowanie uczelni i instytutów naukowych, co umożliwić ma wprowadzenie zdalnej sprawozdawczości. System zdejmuje z uczelni obowiązek m.in. sprawozdań finansowych, raportów rocznych, ankiet rekrutacyjnych czy formularzy wypełnianych na potrzeby GUS.
Zgodnie z założeniami ustawy 2.0 wszystkie te procesy mają być zautomatyzowane. Ośrodek Przetwarzania Informacji PIB chce, by większość gromadzonych danych była dostępna publicznie, m.in. dla badaczy, ale także dla zwykłych obywateli.
– Mamy projekt, w którym będziemy używać hurtowni danych. Będzie ona zasysać informacje z różnych źródeł, które posiadamy, i prezentować te dane w sposób jednolity dla społeczeństwa, dla ministerstwa, dla agencji rządowych. Użytkowników mamy w planie wielu – twierdzi dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji Państwowego Instytutu Badawczego.
Zaawansowane plany dotyczą także ewaluacji losów maturzystów w związku z ustawą 2.0. Dzięki danym z POL-onu można będzie weryfikować popularność kierunków studiów w oparciu o rzeczywiste wybory kandydatów.
– Jest cały szereg działań, które będą wprowadzane w kolejnych latach, np. ewaluacja ma być wprowadzona w 2021 roku. Zadań mamy naprawdę dużo, a poza tym wykorzystujemy sztuczną inteligencję. W tej chwili w systemie z tzw. OSF (obsługi systemu strumieni finansowania – przyp.red.), czyli systemie, który pozwala na składanie wniosków o granty w Narodowym Centrum Nauki, w NCBiR i w ministerstwie, mamy już chatbota, z którym można się porozumieć normalnym językiem. Mamy też inteligentne wyszukiwarki – mówi ekspert.
Chatboty postrzegane są przez polskie uczelnie m.in. jako szansa na udoskonalenie i uzupełnienie oferty dydaktycznej. Uniwersytet Rzeszowski przygotowuje się do pilotażu, w ramach którego testowana będzie platforma wirtualna do immersyjnej nauki języków obcych. Student korzystający z gogli VR przeniesie się np. na lotnisko, gdzie będzie musiał się porozumieć z chatbotem.
Pierwszy etap tworzenia systemu POL-on planowany jest na 1 października. Mają być wtedy gotowe zręby systemu. System prowadzi ewidencję ponad 5,6 mln studentów z niemal 400 uczelni publicznych i niepublicznych. W systemie zdeponowano do tej pory ponad 2,8 mln prac dyplomowych.
