Jak efektywnie wykorzystać unijne pieniądze na młodych?

Małgorzata Lelińska

Aby unijne pieniądze przeznaczane dla ludzi młodych zostały dobrze wykorzystane konieczna jest ścisła współpraca instytucji realizujących projekty z pracodawcami i takie przygotowanie kandydatów, żeby ich kompetencje i kwalifikacje odpowiadały zapotrzebowaniu firm i instytucji, tzn. pasowały do konkretnych miejsc pracy. Szansą na dobre i trwałe efekty jest także współpraca publicznych i niepublicznych służb zatrudnienia, poprzez zlecanie usług aktywizacyjnych – uważa Konfederacja Lewiatan.

Szerokim strumieniem płynie wsparcie unijne dla ludzi młodych – 1,76 mld euro wesprze osoby w wieku 15-29 na rynku pracy, 1,76 mld euro unijnego wsparcia przewidziano w Programie Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 na zwiększenie możliwości zatrudnienia osób młodych między 15 a 29 rokiem życia, które nie pracują, nie uczestniczą w kształceniu ani szkoleniu, czyli tzw. NEET.

Obowiązkowym elementem wsparcia będzie identyfikacja potrzeb osób młodych oraz pomoc w wyborze zawodu zgodnego z kwalifikacjami i kompetencjami, a także pomoc w ich uzupełnieniu. Osoby, które przedwcześnie opuściły system edukacji będą mogły do niego wrócić i uzyskać dofinansowanie kontynuacji nauki lub zdania egzaminów potwierdzających określone kwalifikacje. W tym zakresie, już od 2014 r. projekty realizują ochotnicze hufce pracy. Szczególnie istotne jest także wsparcie w zdobyciu doświadczenia zawodowego wymaganego przez pracodawców. Uczestnicy projektów – zgodnie z potrzebami – nabędą lub uzupełnią doświadczenie zawodowe, a także będą mieli możliwość odbycia wysokiej jakości staży i praktyk. Temu celowi ma także służyć wsparcie zatrudniania ludzi młodych u przedsiębiorców. Jaką zachętę dla pracodawców proponuje Program? Wsparcie obejmie subsydiowanie zatrudnienia, a także wyposażenie i doposażenie stanowiska pracy. Na wsparcie mogą także liczyć osoby, które dotychczas miały kłopot ze znalezieniem zatrudnienia w danej branży, sektorze czy miejscu zamieszkania. Premiowana będzie mobilność międzysektorowa i geograficzna poprzez organizację staży i praktyk, ale także dofinansowanie kosztów dojazdu do pracy lub przeprowadzki. Dla najbardziej przedsiębiorczych przewidziano pomoc w zakładaniu i prowadzeniu własnej działalności gospodarczej. Szczególny priorytet będą miały osoby z niepełnosprawnościami – te mogą liczyć na pomoc asystenta, a także doposażenie miejsca pracy.
Projekty będą realizowane w ramach kilku ścieżek przez publiczne i niepubliczne instytucje rynku pracy: powiatowe urzędy pracy, ochotnicze hufce pracy, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe, instytucje dialogu społecznego zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz instytucje partnerstwa lokalnego, a także jednostki organizacyjne wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, młodzieżowe ośrodki wychowawcze i socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, domy samotnej matki, Centralny Zarząd Służby Więziennej.

We wszystkich projektach związanych z aktywizacją zawodową obowiązkowe są wskaźniki efektywności zatrudnieniowej (efektywność ta rozumiana jest jako podjęcie zatrudnienia najpóźniej 3 miesiące po zakończeniu udziału w projekcie). Dla przykładu w wyników projektów realizowanych przez powiatowe urzędy pracy, których realizacja ma się zacząć najpóźniej w II kwartale 2015 r., zatrudnienie powinno znaleźć co najmniej 17% osób z niepełnosprawnościami spośród osób objętych wsparciem, 35% spośród osób długotrwale trwale bezrobotnych, 36 % osób o niskich kwalifikacjach. Dla uczestników, którzy nie wchodzą do żadnej z powyższych grup ten odsetek wynosi 43 %.

Zakłada się zatem, że średnio co trzecia osoba znajdzie zatrudnienie w czasie lub tuż po zakończeniu udziału w projekcie. Ocena, czy to dużo, czy mało, zależy także od trwałości tego zatrudnienia, a to z kolei od dopasowania uczestników projektów do miejsc pracy, do których zostaną oni przygotowani. Oznacza to konieczność ścisłej współpracy instytucji realizujących projekty z pracodawcami i takie przygotowanie kandydatów, żeby ich kompetencje i kwalifikacje odpowiadały zapotrzebowaniu firm i instytucji, tzn. pasowały do konkretnych miejsc pracy. Szansą na dobre i trwałe efekty jest także współpraca publicznych i niepublicznych służb zatrudnienia, poprzez zlecanie usług aktywizacyjnych zgodnie z rozdziałem 13c Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

– Efektywność tego modelu opiera się na wysokiej indywidualizacji usług przywracania do trwałego zatrudnienia, co zwłaszcza w przypadku osób oddalonych od rynku pracy stanowi istotne wsparcie dopasowane do potrzeb i możliwości klienta. Pozwala to także uzyskać najwyższy rezultat dzięki temu, że podmioty prywatne, realizujące usługi, wynagradzane są za efekt, jakim jest przywrócenie na rynek pracy określonej liczby bezrobotnych i utrzymanie ich w zatrudnieniu, co najmniej 6 miesięcy – mówi Małgorzata Lelińska, ekspertka Konfederacji Lewiatan.