Szef to zawód – jak być dobrym i skutecznym szefem?

Robert Zych
Robert Zych

Wyobraź sobie sytuację, że oto zostajesz szefem z związku z zasługami na niższym stanowisku i masz (jak większość szefów) nadzieję, że zdobyte tam doświadczenie wystarczy w nowej roli. Zwłaszcza teraz w Polsce zdarzają się błyskawiczne kariery młodych ludzi, którzy są pełni zapału do pracy i traktują rolę szefa jako nową misję do spełnienia. Brak im jednak doświadczenia życiowego i wielu konkretnych umiejętności. Muszą się po prostu nauczyć nowego zawodu. Przecież nikt nie powierzy niedoświadczonemu i nie przygotowanemu robotnikowi wybudowania nawet prostego domu. A od nowych szefów firma wymaga znacznie bardziej skomplikowanej pracy, nie dając im najczęściej żadnego przygotowania.

Robert Zych
Robert Zych

Czy zastanawiałeś się, jakie jest kluczowe zadanie szefa i dlaczego nie każdy jest predysponowany do pracy na tym stanowisku?

Głównym zadaniem szefa jest motywowanie podwładnych do jak najlepszej pracy. Wielu niedoświadczonych szefów zaczyna wierzyć, że istnieje jeden właściwy sposób (styl kierowania) do wywiązania się z tego obowiązku. Najczęściej prowadzi to do zwiększania presji, kontroli i wymagań. Tak jak nie ma takich samych ludzi, nie ma też jednego sposobu motywowania. Szef musi być przede wszystkim elastyczny i powinien w dodatku umieć oddziaływać na swoich podwładnych na wiele różnych sposobów. W sytuacjach przekazywania decyzji i egzekwowania poleceń szef powinien umieć robić to stanowczo i dyrektywnie, ale bez naruszania godności podwładnych. W sytuacjach konfliktowych lub rozwiązywania problemów szef powinien umieć negocjować i mediować w umiejętny sposób, aby pogodzić interesy różnych osób.

Czy zastanawiałeś się, jaki czyhają na Ciebie pułapki w momencie gdy zostajesz szefem?

Pracownicy nieświadomie zastawiają różne pułapki na młodych szefów. Dają im na przykład do zrozumienia, że chcą przyjacielskich, kumplowskich kontaktów. Niekiedy poddają przełożonych ostrej i niesprawiedliwej krytyce. Często oczekują gotowych rozwiązań w najprostszych sprawach. Szefowie nie mogą ulegać tej presji, a przede wszystkim nie powinni reagować pochopnie i emocjonalnie.

Kluczową umiejętnością szefa w Polsce jest „wymuszanie” odpowiedzialnej postawy u swoich podwładnych. Wszystkie proponowane na naszym warsztacie sposoby i algorytmy działania będą służyły rozwijaniu tej umiejętności. Pamiętaj o metaforze z warsztatu. Zostając szefem, zakładasz na siebie wielki, pusty plecak. Twoi podwładni na pewno będą próbować zapełnić go, wrzucając tam swoje problemy i roszczenia. Jeżeli nie chcesz paść pod jego ciężarem, musisz się nauczyć   pomagać   podwładnym rozwiązywać problemy, a nie wyręczać ich w tym.

Samotność szefa – czy trzeba się na nią skazywać?

Bycie skutecznym szefem wiąże się z pewnym dystansem wobec podwładnych i z samotnością. Z naszych doświadczeń wynika, że najbardziej szanowani są ci przełożeni, którzy potrafią być dla pracowników sprawiedliwym nauczycielem. Oznacza to, że w trudnych momentach biorą całą odpowiedzialność za podjęte decyzje.

Co robią i jak zachowują się „sprawiedliwi nauczyciele”:

  • nie unikają podjęcia problemów i trudnych decyzji,
  • są wymagający – potrafią stawiać granice i egzekwować wykonanie poleceń,
  • doceniają osiągnięcia podwładnych – umieją chwalić i nagradzać,
  • reprezentują odważnie interesy zespołu wobec swoich przełożonych,
  • chronią podwładnych przed osłabiającymi informacjami płynącymi z góry, spełniając rolę bufora,
  • „odtruwają” podwładnych oraz troszczą się o ich rozwój i szkolenie.

Ktoś, kto decyduje się być szefem, musi pogodzić się z tym, że będzie samotny w najtrudniejszych chwilach. Warto jednak podjąć wyzwanie i spróbować zmierzyć się z nowymi obowiązkami i trudnymi zadaniami, które na Ciebie czekają. Bycie dobrym i wymagającym jednocześnie szefem to bardzo trudne zadanie. Jeżeli czujesz, że masz ku temu predyspozycje i dostałeś właśnie awans, podejmij wyzwanie. Po miesiącach trudnej pracy zobaczysz, że było warto.

Robert Zych – współwłaściciel firmy szkoleniowej Kontrakt OSH. Autor książek: „Lider sprzedaży”, „Gen Sprzedawcy”, „Szef w roli coacha” „Klient w centrum uwagi”,  „Szef w relacji z zespołem” oraz najnowszej – „Szefie, angażuj zespół” .