Jedna z najbardziej rozczarowujących zmian, które mają wejść w życie 1 lipca w ramach nowelizacji Polskiego Ładu, dotyczy sposobu rozliczania PIT przez samotnie wychowujących dzieci. Premier Mateusz Morawiecki zapowiadał wcześniej, że tę grupę podatników będzie obowiązywał stan prawny z 2021 roku. Takie zapisy pojawiły się też w projekcie ustawy poddanym konsultacjom społecznym. Jednak w wersji przyjętej przez Sejm już ich nie było.
W 2021 roku podatnicy, którzy samotnie wychowywali dziecko, mogli korzystać z podwójnej kwoty wolnej od podatku, a granica drugiego progu podatkowego była dla nich mnożona razy 2. Polski Ład zmienił te zasady. Od 1 stycznia podniesiono kwotę wolną do 30 tys. złotych, a drugi próg podatkowy do 120 tys. zł., likwidując przy tym powyższą preferencję. Jednak w myśl przyjętych ostatnio przez Sejm przepisów, które mają wejść w życie 1 lipca, wbrew wcześniejszej zapowiedzi, samotnie wychowujący w rozliczeniu z fiskusem nie będą mogli stosować podwójnej kwoty wolnej i wysokości drugiego progu.
W myśl nowych przepisów ich dochody będą najpierw dzielone przez 1,5 (a nie na pół, jak wcześniej), od nich zostanie wyliczona wartość podatku według nowych zasad ogólnych, a na koniec pomnożona przez 1,5. Dlatego też dla samotnie wychowujących podatki będą wyższe niż zapowiadano. Będą oni wpadali w drugi próg od dochodu w wysokości 160 tys. zł, a nie 240 tys., jak to pierwotnie zakładano.
Przykładowo, jeśli rodzic osiąga dochód roczny w wysokości 240 tys. zł, przy mnożniku 1,5 musi zapłacić 35 400 zł podatku (bez odliczania ulgi prorodzinnej), a dla mnożnika 2 – 21 600 zł. W obu przypadkach, jeśli zastosujemy jeszcze ulgę prorodzinną na dzieci, różnica będzie taka sama.
Łącznie może to być nawet 13 800 zł różnicy w porównaniu z tym, co było zapowiedziane i poddane społecznym konsultacjom.
Zasady z roku 2021 zostały zachowane jedynie dla tych osób samotnie wychowujących, które opiekują się dziećmi z niepełnosprawnością. W ich przypadku mnożnik wynosi nadal 2.
Ustawa trafiła do Senatu. Już podczas prac sejmowych opozycja wskazywała na rozróżnienie mnożników, ale zgłoszona przez nią poprawka nie została przyjęta. Najprawdopodobniej Senat znowu zaproponuje możliwość zastosowania zasad z roku 2021 i mnożnika 2 dla wszystkich samotnie wychowujących, a projekt zapewne wróci do Sejmu. Wtedy okaże się, czy izba niższa zdecyduje się przyjąć poprawkę, czy zostawi rozróżnienie na mnożniki 1,5 i 2.
Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy w firmie inFakt