Rynek pracy w branży zakładów bukmacherskich w Polsce dynamicznie się zmienia

rekrutacja-z-agencja

Jeszcze jakieś 10 lat temu bukmacherzy w Polsce generowali miejsca pracy przede wszystkim w naziemnych punktach przyjmowania zakładów. Jednak dziś już kilkanaście legalnie działających firm bukmacherskich oferuje coraz popularniejsze zakłady online, a ich specyfika generuje zupełnie nowe potrzeby, jeśli chodzi o zatrudnienie pracowników. Jak obecnie kształtuje się rynek pracy w polskiej branży bukmacherskiej? Czy punkty stacjonarne bukmacherów są skazane na zagładę, a osoby obsługujące je w całym kraju będą musiały znaleźć nowe zatrudnienie? Jaka praca jest aktualnie oferowana w branży zakładów bukmacherskich?

zakłady bukmacherskie online

Punkty stacjonarne przegrywają z Internetem

Zmiany, jakie zaszły w ostatnich latach w usługach bukmacherów, mają bezpośrednie przełożenie na branżowy rynek pracy. Jak się szacuje, obecnie zakłady bukmacherskie stawiane w lokalach stacjonarnych przynoszą tylko około 20% przychodów bukmacherów, a więc aż za 80% odpowiadają kanały internetowe: strony www w wersji desktopowej i mobilnej oraz aplikacje na urządzenia przenośne. W związku z tym liczba punktów naziemnych, na których bazował wcześniej cały biznes bukmacherski w Polsce, zaczyna się kurczyć.

Taki obrót sprawy nie powinien dziwić, bowiem zakłady bukmacherskie online stawia się łatwiej i wygodniej, a bukmacherzy dbają o dodatkowe atrakcje, jak np. specjalne bonusy bukmacherskie czy darmowy streaming meczów. W zasadzie bardziej dziwić może tak naprawdę to, że liczba punktów sprzedaży wcale nie spada aż tak mocno, jak można by się spodziewać.

Nadzieja dla lokali w liderach rynku

Okazuje się, że najwięksi bukmacherzy w Polsce mają nadal bardzo rozbudowane sieci lokali stacjonarnych i stale inwestują w ich rozwój. Co ciekawe, stoją za tym nie dochody firm bukmacherskich z kanału retail, a kwestie wizerunkowe. Nowoczesne punkty naziemne usytuowane w reprezentacyjnych miejscach miast to zręczny sposób na reklamę, która jest dla usług bukmacherskich dalece ograniczona przez polskie prawo (m.in. w celu przeciwdziałania uzależnieniom od hazardu). Dlatego liderzy rynku, czyli STS i Fortuna, mogą sobie pozwolić na kilkaset punktów sprzedaży zakładów w całym kraju, przy obsłudze których zatrudnienie znajduje tysiące osób.

Nie jest jednak tak, że placówki tego typu pełnią jedynie funkcję promocyjną – dla przykładu sprzedaż zakładów w punktach naziemnych STS od lat przynosi nominalny wzrost wartości. Jak widać, inwestycje w technologie i w wysoki poziom usług opłacają się nawet w przypadku będącego w odwrocie tradycyjnego sposobu gry.

Pandemia zamyka punkty naziemne

Z drugiej strony nie wszystkich operatorów stać na utrzymanie punktów naziemnych, co udowodnił czas kryzysu. Wszystko wskazuje na to, że pandemia koronawirusa nie tyle spowodowała, co raczej przyspieszyła likwidację sieci punktów sprzedaży zakładów kilku bukmacherów. Jak pamiętamy, pierwszy atak COVID-19 skutkował tymczasowym zamknięciem lokali bukmacherskich w marcu 2020 r., jednak większość z nich została po kilku tygodniach na nowo otwarta. Takiej decyzji nie podjął Totolotek, który oferował zakłady bukmacherskie w punktach naziemnych najdłużej w Polsce i cieszyły się one dużą popularnością. Pomimo to na początku 2021 r. bukmacher ogłosił zamknięcie na stałe wszystkich prowadzonych 116 punktów. Uzasadniał to nie tyle samą pandemią, co właśnie jej wpływem na popularyzację zakładów online. Ponieważ zatrudnienie w tym kanale sprzedaży znajdowało około 150 osób, przedsiębiorstwo zapowiedziało przeprowadzenie programu zwolnień grupowych.

W jeszcze gorszej sytuacji znalazł się bukmacher Milenium (od 2004 r. na rynku), który nie tylko zamknął z powodu pandemii ponad 160 lokali naziemnych, ale też zawiesił możliwość zawierania zakładów internetowych. Jesienią 2020 r. firma bukmacherska złożyła wniosek o upadłość. Nadal zamknięte pozostają też punkty naziemne bukmachera Etoto.

Spadek zainteresowania grą w lokalach stacjonarnych na rzecz obstawiania online jest niezaprzeczalny, a sama pandemia tylko wzmocniła trendy obserwowalne na rynku od dłuższego czasu. Wiele mówiący jest fakt, że nowi bukmacherzy najczęściej w ogóle nie starają się o zezwolenie na oferowanie zakładów w punktach naziemnych. Tym samym zatrudnienie w branży bukmacherskiej coraz częściej dotyczy wyłącznie stanowisk w biurach bukmacherów (ewentualnie praca realizowana jest zdalnie), a coraz mniejszy staje się rynek pracy generowany przez bukmacherskie punkty naziemne (sytuację ratuje przede wszystkim STS i Fortuna).

Jakie miejsca pracy oferują bukmacherzy?

Sprawdźmy więc, jakie konkretnie miejsca pracy oferują obecnie bukmacherzy w naszym kraju.

1.      Trader / oddsmaker

Wymarzona praca dla miłośnika zakładów bukmacherskich i sportu. Trader, oddsamker, odds compiler czy po prostu bukmacher to specjalista od przygotowywania kursów na zdarzenia dodawane do oferty zakładów bukmacherskich. Na zatrudnienie na stanowisku tradera mogą jednak liczyć tylko najlepsi – osoby łączące ekspercką wiedzę na temat konkretnej dyscypliny sportowej z umiejętnościami szacowania ryzyka, wiedzą z zakresu statystyki i teorii prawdopodobieństwa. Pomimo tego, że w dzisiejszych czasach oferty kursowe przygotowywane są roboczo przez specjalne programy komputerowe, to człowiek je sprawdza i ostatecznie zatwierdza. Poza tym analityk dostosowuje kursy do aktualnej sytuacji przedmeczowej (zmiany mogą zostać wprowadzone np. na skutek kontuzji ważnego zawodnika), a w przypadku zakładów na żywo musi je zmieniać na bieżąco w związku z następowaniem kolejnych wydarzeń meczu.

Bukmacherzy nie zawsze tworzą odrębne miejsca pracy dla traderów. Niektórzy korzystają z usług firm zewnętrznych – przykładowo pełną ofertę kursową może zapewniać dostawca oprogramowania bukmachera.

2.      Analityk ds. ryzyka

Bukmacherzy zatrudniają też analityków, którzy zajmują się kontrolą ryzyka i przeciwdziałają oszustwom. Ich zadaniem jest sprawdzanie graczy internetowych oraz monitorowanie ich aktywności, czyli przede wszystkim tego, jakie zakłady bukmacherskie stawiają. W ten sposób firma bukmacherska kontroluje ryzyko związane z przyjmowanymi od graczy zakładami – analityk wyłapuje niemile widziane praktyki typerów (jak np. gra na arbitraż), ustala limity stawek dla konkretnych zakładów lub indywidualnych graczy, może także zupełnie zablokować konto użytkownika, którego zachowanie zostanie uznane za podejrzane. Warto zaznaczyć, że kontrola ryzyka może być też jednym z obowiązków traderów.

3.      Konsultant w biurze obsługi klienta

Każda firma bukmacherska musi oczywiście mieć komórkę odpowiedzialną za obsługę klienta, ale odkąd zakłady bukmacherskie zaczęły być udostępniane online, działy BOK znacznie się rozrosły. Aktualnie bukmacherzy oferują wsparcie za pomocą kilku kanałów kontaktu, w tym poprzez czat na żywo, e-mail / formularz kontaktowy i infolinię. Co więcej, niektórzy operatorzy zakładów bukmacherskich zapewniają pomoc konsultantów w trybie 24/7, nie wyłączając weekendów i świąt. Praca w BOK polega nie tylko na bieżącym odpowiadaniu na pytania klientów, ale też na rozwiązywaniu zgłaszanych problemów technicznych i przeprowadzaniu weryfikacji rejestrowanych kont graczy.

biuro obsługi klienta

4.      Specjalista ds. marketingu

Firma bukmacherska ma też zawsze rozbudowany dział marketingu, który zajmuje się reklamą i promocją marki. Specjaliści ds. marketingu bukmachera opracowują także akcje promocyjne (np. bonusy powitalne dla nowych graczy czy promocje bukmacherskie towarzyszące ważnym wydarzeniom sportowym), realizują kampanie marketingowe, działania SEO, prowadzą profile firmy w mediach społecznościowych i firmowe blogi, współpracują z afiliantami itp.

5.      Informatyk

Systemy komputerowe, z których korzysta firma bukmacherska, nabywane są rzecz jasna od zewnętrznych dostawców specjalizujących się w rozwiązaniach dla rynku hazardowego. Jednak każdy bukmacher i tak musi zatrudniać rozmaitych specjalistów ds. IT, którzy błyskawicznie reagują na pojawiające się problemy techniczne, tworzą rozwiązania usprawniające system, czuwają nad pracą aplikacji mobilnej bukmachera, eksportują dane systemowe itd. Praca na tym stanowisku może też dotyczyć tworzenia grafik na potrzeby promocji bukmachera (grafik komputerowy).

  1. Pracownik punktu naziemnego / doradca klienta

Chociaż punkty naziemne nie są już tak popularne jak przed nastaniem ery Internetu, nadal w całym kraju jest ich ponad tysiąc. Zatrudnienie w lokalach stacjonarnych znajduje jeszcze większa liczba ludzi, bo są one otwarte najczęściej 7 dni w tygodniu i to do późnych godzin (a czasem nawet przez całą dobę). Praca w punkcie stacjonarnym polega na bezpośredniej obsłudze klienta: przyjmowaniu zakładów bukmacherskich, dodawaniu ich do systemu komputerowego bukmachera, wypłacie wygranych, informowaniu na temat usług i produktów bukmachera, a także dbaniu o czystość w lokalu.

  1. Ajent bukmachera (franczyza)

Firma bukmacherska niekoniecznie musi sama prowadzić swój punkt naziemny – wiele lokali działa na zasadzie franczyzy. Osoby, które posiadają (lub wynajmują) odpowiedni lokal i założą działalność gospodarczą, po podpisaniu umowy z bukmacherem mogą otworzyć punkt sprzedaży pod jego marką. Taki biznes wiąże się też z koniecznością pokrycia opłaty startowej i zwrotnej kaucji. Firma bukmacherska nie tylko dostarcza ajentowi ofertę kursową i promocje bukmacherskie, ale też zapewnia niezbędny sprzęt, zajmuje się wystrojem lokalu, przeszkoleniem pracowników punktu itp. Praca w roli ajenta wynagradzana jest prowizyjnie – w zależności od umowy z bukmacherem podstawą wynagrodzenia są wypracowane obroty lub zyski.

  1. Inne miejsca pracy u bukmacherów

Na tym rynek pracy, jaki generują legalni bukmacherzy w Polsce, oczywiście się nie kończy. Każde przedsiębiorstwo tego typu tworzy też miejsca pracy dla księgowych, menadżerów HR, asystentów prawnych, analityków danych, pracowników obsługi biurowej itd.

Którzy bukmacherzy zatrudniają w biurach i/lub w punktach?

Aktualnie ponad 20 firm posiada zezwolenie na przyjmowanie zakładów bukmacherskich przez sieć punktów naziemnych albo przez Internet, albo też dysponuje oboma rodzajami zezwolenia. Przyjrzyjmy się, którzy bukmacherzy prowadzą lokale stacjonarne, a którzy stawiają wszystko na jedną kartę, czyli wyłącznie na rozwój oferty zakładów bukmacherskich online. Na początku listy umieszczone zostały te firmy bukmacherskie, które posiadają oba rodzaje zezwoleń.

  1. Bukmacher STS („Star – Typ Sport Zakłady Wzajemne Sp. z o.o.”) – STS przyjmuje zakłady sportowe w punktach naziemnych już od 1997 r. Sieć liczy obecnie ponad 440 nowoczesnych, komfortowych lokali wyposażonych często np. w terminale samoobsługowe czy czytniki kuponów. W największych miastach STS uruchomił też lokale premium o podwyższonym standardzie. Największy bukmacher w Polsce od 2012 r. posiada też zezwolenie na oferowanie zakładów przez Internet.
  2. Bukmacher Fortuna („Fortuna online zakłady bukmacherskie Sp. z o.o.”) – Fortuna prowadzi sprzedaż zakładów bukmacherskich w punktach stacjonarnych od 1996 r. i aktualnie posiada największą w Polsce sieć lokali. Fortuna prowadzi ponad 500 nowoczesnych punktów sprzedaży, w których zatrudnionych jest więcej niż 700 pracowników. Fortuna była też pierwszym w Polsce bukmacherem, który otrzymał zezwolenie na to, by oferować zakłady bukmacherskie online (w styczniu 2012 r.).
  3. Bukmacher forBET („forBET Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o.”) – forBET jest trzecim pod względem udziałów w legalnym rynku bukmacherem. Ten operator najpierw udostępnił zakłady bukmacherskie przez Internet (w 2016 r.), a dopiero po 2 latach przez sieć punktów naziemnych. Ich aktualna liczba to ponad 50 punktów w całym kraju wyposażonych w innowacyjne terminale do przyjmowania zakładów.
  4. Bukmacher LV BET („LV BET Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o.”) – LV BET także rozpoczął działalność od uruchomienia serwisu z zakładami bukmacherskimi online (w 2016 r.). Z kolei punkty naziemne LV BET działają od 2017 r. – jest ich około 60.
  5. Bukmacher Superbet („Superbet zakłady bukmacherskie Sp. z o.o.”) – Superbet, czyli poważny gracz na europejskim rynku hazardowym, oferuje zakłady bukmacherskie w Polsce w punktach naziemnych od 2017 r. – obecnie w kraju działa ponad 50 takich lokali. Strona internetowa Superbet z zakładami online funkcjonuje od 2020 r.
  6. Bukmacher Traf („Traf-Zakłady Wzajemne Sp. z o.o.”) – Traf przyjmuje zakłady w lokalach naziemnych od 2010 r. – aktualnie ich liczba wynosi około 40 punktów. Zakłady bukmacherskie online Traf udostępnia od 2019 r. Od początku działalności bukmacher Traf zajmuje się tylko sprzedażą zakładów na wyścigi konne.
  7. Bukmacher Etoto („E-Toto Zakłady bukmacherskie Sp. z o.o.”) – Etoto rozpoczął sprzedaż zakładów przez sieć punktów naziemnych w 2011 r., jednak ich liczba nie była duża, a na tę chwilę żaden z nich nie działa. Zakłady bukmacherskie przez Internet Etoto udostępnia od 2015 r.
  8. Bukmacher Totolotek („Totolotek S.A.”) – Totolotek to najdłużej działający na rynku polskim bukmacher – pierwsze punkty stacjonarne otworzył już w 1992 r. Wszystkie 116 lokali zostało jednak nieodwołalnie zamkniętych wiosną br. Natomiast zakłady bukmacherskie online Totolotek ma w swojej ofercie od 2013 r.
  9. Bukmacher Betfan („BetFan Sp. z o.o.”) – Betfan posiada oba rodzaje zezwoleń, jednak w praktyce oferuje zakłady bukmacherskie jedynie przez Internet (od 2019 r.). Natomiast punkty naziemne Betfan jak na razie nie zostały uruchomione.
  10. Bukmacher Noblebet („Polski Bukmacher Sp. z o.o.”) – podobnie wygląda sytuacja bukmachera Noblebet. Firma bukmacherska również działa przez Internet od 2019 r. i podobnie jak BetFan, Noblebet jak dotąd nie otworzył żadnego lokalu naziemnego, choć posiada zezwolenie na taką działalność.
  11. Bukmacher Betclic („BEM Operations Limited”) – globalny bukmacher Betclic wystąpił do polskiego Ministerstwa Finansów jedynie o zezwolenie na oferowanie zakładów bukmacherskich przez Internet – otrzymał je we wrześniu 2018 r. Betclic nie wydaje się być zainteresowany stacjonarną sprzedażą zakładów w Polsce.
  12. Bukmacher PZBuk („Cherry Online Polska Sp. z o.o.”) – PZBuk również należy do dużej grupy działającej na światowym rynku hazardowym„Cherry AB” i także nie posiada zezwolenia na organizację zakładów w Polsce w punktach naziemnych. PZBuk oferuje wyłącznie legalne zakłady bukmacherskie online (od 2018 r.).
  13. Bukmacher Totalbet („Totalbet Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o.”) – Totalbet, należący do prężnej grupy medialnej „Grupa Zjednoczonych Przedsiębiorstw Rozrywkowych” posiada zezwolenie jedynie na urządzanie zakładów wzajemnych przez Internet (od 2018 r.).
  14. Bukmacher eWinner („Ewinner Sp. z o.o.”) – eWinner to legalny bukmacher, który przyjmuje internetowe zakłady bukmacherskie od 2019 r. eWinner nie posiada zezwolenia na sprzedaż zakładów w punktach naziemnych.
  15. Bukmacher BetX („Betx Polska sp. z o.o.”) – BetX, marka znana w wielu krajach Europy i Afryki (stoi za nią „Evona Electronic Ltd.”), oferuje w Polsce wyłącznie zakłady bukmacherskie online (od 2020 r.).
  16. Bukmacher Fuksiarz („Bukmacherska Sp. z o.o.”) – Fuksiarz to debiutant na polskim rynku bukmacherskim – wystartował dopiero w marcu 2021 r. Bukmacher Fuksiarz posiada zezwolenie tylko na zakłady bukmacherskie oferowane przez Internet.

Na liście Ministerstwa Finansów jest jeszcze kilka podmiotów z zezwoleniem, które jeszcze lub już nie oferują zakładów bukmacherskich. Trzy firmy mają zezwolenie tylko na działalność online, jedna na działalność przez sieć punktów naziemnych, a dwie mają prawo urządzać zakłady przez Internet i w lokalach stacjonarnych (w tym bukmacher Milenium, który ogłosił już upadłość).

Podsumowując, rynek pracy w legalnej branży bukmacherskiej tworzy aktualnie sześciu bukmacherów, którzy prowadzą naziemne punkty sprzedaży zakładów i szesnastu, którzy oferują zakłady bukmacherskie online. Jednak zezwolenia na urządzanie zakładów posiada większa liczba firm, a ich wejście do gry oznaczać będzie liczne nowe miejsca pracy.

Bukmacherski biznes – rentowność firm i stabilność rynku pracy

Na koniec pochylmy się nad kondycją legalnej branży zakładów bukmacherskich w Polsce, gdyż ma ona ogromne znaczenie dla przyszłości rynku pracy w tym sektorze. Zakłady bukmacherskie można organizować wyłącznie po uzyskaniu specjalnego zezwolenia. Przedsiębiorstwo, które ma takie plany, musi być przygotowane na ogromne koszty i mnóstwo formalności, prawo stawia też przed wnioskodawcami wiele wymogów do spełnienia. Jednak po otrzymaniu zezwolenia nie jest łatwiej.

zezwolenie

Legalni bukmacherzy muszą konkurować z operatorami oferującymi zakłady bez wydanego w Polsce zezwolenia, a to wyjątkowo utrudnia jedna sprawa: podatek. W Polsce obowiązuje bowiem bardzo wysoki podatek od zawierania zakładów bukmacherskich: bukmacherzy pobierają 12% od każdej wpłaconej stawki, co z automatu obniża potencjalną wygraną. Do tego dochodzi 10-procentowy podatek od wygranej kwoty większej niż 2280 zł. Ani podatek od gier, ani podatek od wygranej nie jest pobierany przez nielegalnych bukmacherów, więc ich oferta na wyjściu może wydawać się korzystniejsza dla gracza (choć trzeba pamiętać, że za grę w takich firmach grożą bardzo wysokie kary finansowe). Co prawda, podejmowane są działania zwalczające szarą strefę, jednak ich skuteczność jest zdecydowanie za niska. Legalni bukmacherzy mają też inne problemy, jak opłaty za wyniki rozgrywek – np. opłata dla PZPN wynosi aż 0,5% całkowitych przychodów bukmachera i to bez względu na to, z zakładów na jakie wydarzenia pochodzą.

Jak widać, prawo w Polsce wiele wymaga od firm bukmacherskich, a jednocześnie bardzo negatywnie wpływa na ich dochody. Chociaż obroty tych firm rosną i nawet w pandemicznym 2020 r. obroty okazały się większe niż w roku poprzednim, to już zysk odnotowały tylko największe firmy bukmacherskie. Czy trwający boom na zakłady bukmacherskie online wystarczy, by dochody zaczęli wypracowywać także inni legalni bukmacherzy, a zatrudnienie w branży nie tylko się zwiększało, ale też zyskało na stabilności? Pytanie pozostaje otwarte.

Zakłady bukmacherskie przeznaczone są tylko dla osób pełnoletnich. Zakłady bukmacherskie mogą uzależniać. Udział w nielegalnych grach hazardowych jest zabroniony, a na osobę uczestniczącą w takiej grze może zostać nałożona wysoka kara finansowa. Wnoszenie legalnych zakładów możliwe jest wyłącznie w firmach dysponujących wydanym w Polsce zezwoleniem.